تاریخ انتشار
شنبه ۸ شهريور ۱۴۰۴ ساعت ۲۱:۲۷
کد مطلب : ۵۰۳۴۸۷
در برنامه زنده شبکه افق؛
یعقوب زراعت‌کیش، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تهران غرب: غربی‌ها هرچه داشتند علیه ایران به کار برده‌اند؛ چیز تازه‌ای باقی نمانده است / پاسخ ایران فعال شدن مکانیسم ماشه باید قاطع، عزتمندانه و قدرتمند باشد / با مدیریت فضای روانی ناشی از این مکانیسم، هیچ اتفاق منفی قابل‌توجهی در اقتصاد کشور رخ نمی‌دهد / اگر بتوانیم از نفت خام خود ارزش افزوده ایجاد کنیم، مثلاً از طریق تولید بنزین، هیچ تحریمی - اگر چندین بار اعمال شود—نمی‌تواند صادرات بنزین ما به کشورهای همسایه را محدود کند / اصلاح دکترین هسته‌ای کشور راهکار جواب به گستاخی اروپایی‌ها است
۰
کبنا ؛رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب تأکید کرد: سه کشور اروپایی با سوءاستفاده از مفاد برجام و در شرایطی که تأسیسات هسته‌ای کشور مورد حمله قرار گرفته، مکانیسم ماشه را فعال کرده‌اند و در صورت تسلیم نشدن ایران، تهدید به بازگرداندن تحریمهای شورای امنیت کرده‌اند.
به گزارش کبنا نیوز، دکتر یعقوب زراعت‌کیش، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، صبح امروز (شنبه ۸ شهریور ۱۴۰۴) در برنامه زنده شبکه افق با موضوع «راهکارهای اثربخش عبور از مکانیسم ماشه» به تشریح ابعاد این موضوع پرداخت. او در پاسخ به پرسشی درباره مکانیسم ماشه یا همان «اسنپ‌بک» که روز پنج‌شنبه گذشته از سوی سه کشور اروپایی فعال شد، اظهار داشت: کشورهای اروپایی با بهره‌گیری از بندی در توافق برجام، در مقطع حساسی اقدام به فعال‌سازی مکانیسم ماشه کرده‌اند؛ مقطعی که همزمان با حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران است و آن‌ها نیز به این حملات اذعان دارند.
وی افزود: این کشورها یک مهلت ۳۱ روزه برای ایران تعیین کرده‌اند و خواستار تسلیم کشورمان در برابر خواسته‌هایشان هستند. در غیر این صورت، تهدید کرده‌اند که تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل را بازمی‌گردانند.
زراعت‌کیش با اشاره به ماهیت این مکانیسم توضیح داد: مکانیسم ماشه در واقع مجموعه‌ای از تحریمهای شورای امنیت است که پیش از برجام علیه ایران تصویب شده بود. افزون بر آن، ایالات متحده نیز ۲۲ دستور اجرایی تحریمی علیه کشورمان صادر کرده است؛ بخشی پیش از تصویب تحریمهای شورای امنیت و بخشی پس از برجام، حتی در دوره ریاست‌جمهوری اوباما.
وی ادامه داد: در دوره ترامپ و به‌ویژه سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، پس از خروج آمریکا از برجام، تحریمهای جدیدی وضع شد که علاوه بر بخش‌های بانکی و مالی، حوزه‌های معدنی، تولیدی و سایر بخش‌های اقتصاد ایران را نیز دربر گرفت. این تحریم‌ها حتی فراتر از محدودیت‌های پیش از برجام بود. مهم‌ترین بخش‌های مکانیسم ماشه شامل تحریمهای بانکی، کشتیرانی و تسلیحاتی است.
رئیس دانشگاه آزاد تهران غرب در بخش دیگری از سخنان خود گفت: کشورهای اروپایی در شرایطی که ایران درگیر جنگ است و زیرساخت‌های هسته‌ای‌اش هدف حمله قرار گرفته، به بهانه مسائل هسته‌ای، در پی بازگرداندن تحریم‌ها هستند؛ این اقدامی بهانه‌جویانه و در ادامه بدعهدی‌های آنان است.
وی درباره نحوه پاسخ ایران به این وضعیت تأکید کرد: پاسخ به این گستاخی باید قاطع، عزتمندانه و قدرتمند باشد. نخستین اقدام می‌تواند خروج کامل از معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT) و قطع همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشد؛ چراکه شواهد نشان می‌دهد آژانس در مواردی علیه منافع کشورمان عمل کرده است. اصلاح دکترین هسته‌ای کشور راهکار جواب به گستاخی اروپایی‌ها است.
زراعت‌کیش در ادامه سخنان خود تصریح کرد: اکنون بهترین زمان برای اصلاح دکترین دفاعی و سیاست خارجی کشور است. ایستادگی مقتدرانه در برابر فشارها، افزون بر خنثی‌سازی تحریم‌ها و کاهش آثار اقتصادی آن‌ها با انجام اصلاحات داخلی، قدرت چانه‌زنی ایران را در مذاکرات بین‌المللی افزایش خواهد داد.
وی در ادامه گفت‌وگوی خود، با اشاره به ابعاد اقتصادی این موضوع اظهار داشت: در چهار حوزه‌ای که عرض می‌کنم، یعنی تحریمهای نفتی، بانکی، آزادسازی منابع ارزی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی، هیچ محدودیت جدیدی برای کشور ما ایجاد نخواهد شد. آمریکایی‌ها به گفته خودشان، سخت‌ترین تحریمهای تاریخ را علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کرده‌اند. وقتی خودشان مدعی هستند که شدیدترین تحریم‌ها را وضع کرده‌اند، دیگر چه تحریم تازه‌ای می‌تواند اضافه شود؟
وی با تأکید بر اینکه این تحریم‌ها بی‌تأثیر مطلق نیستند، افزود: ممکن است در برخی کشورها آثاری داشته باشند، اما فراتر از همان ۲۲ دستور اجرایی آمریکا نخواهد بود. برای نمونه، در حوزه بیمه کشتیرانی همچنان با هزینه‌های بالا و بازرسی کشتی‌ها مواجه هستیم.
زراعت‌کیش درباره تحریمهای نفتی گفت: اگر بتوانیم شکاف موجود میان اعضای دائم شورای امنیت را حفظ کنیم و همراهی چین و روسیه را ادامه دهیم، اقدام تازه‌ای در این حوزه علیه ایران ممکن نخواهد بود. در حوزه بانکی نیز بانک‌های بزرگ جهان پیش‌تر با محدودیت روبه‌رو شده‌اند و عملاً تحریم جدیدی افزوده نخواهد شد.
وی تأکید کرد: نکته کلیدی این است که فضای روانی ناشی از مکانیسم ماشه باید مدیریت شود. این مکانیسم بیشتر بار روانی دارد تا آثار عملی. اگر این فضا را کنترل کنیم و روابط دوستانه خود را با چین و روسیه حفظ کنیم، هیچ تغییر جدیدی در روابط اقتصادی و بین‌المللی ایران رخ نخواهد داد.
او با اشاره به تجربه گذشته گفت: در زمانی که تحریمهای شورای امنیت علیه ایران اعمال شد، اجماع میان همه اعضای دائم، از جمله روسیه و چین، وجود داشت؛ اما امروز چنین همراهی‌ای دیده نمی‌شود. در حوزه کشاورزی، بازار روسیه و کشورهای همسایه ظرفیت بزرگی برای ایران است و اگر تولید داخلی افزایش یابد، صادرات بدون محدودیت انجام خواهد شد. حتی درآمد ارزی در این بخش می‌تواند افزایش یابد.
رئیس دانشگاه آزاد تهران غرب در ادامه افزود: در حوزه تجارت، حتی بدون استفاده از دلار می‌توانیم با راهکارهای جایگزین مبادله داشته باشیم. در بخش کشاورزی نیز، اگر تولید تقویت شود، بازارهای مطمئن برای صادرات فراهم است و هیچ تحریم تازه‌ای مانع آن نخواهد شد.
وی درباره سرمایه‌گذاری خارجی توضیح داد: در حال حاضر شرکت‌های بزرگ اروپایی یا آمریکایی در ایران سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. بنابراین اگر بتوانیم سرمایه‌های مردمی را گردآوری و به‌صورت هدفمند به سمت بنگاه‌های کوچک و متوسط اقتصادی هدایت کنیم، هیچ اتفاق منفی در حوزه تولید رخ نخواهد داد. حتی با اصلاح این روند، می‌توانیم سرمایه بیشتری جذب کرده و تولید را توسعه دهیم.
زراعت‌کیش در ادامه به موضوع منابع ارزی اشاره کرد و گفت: پیش از این هم منابع ارزی ما به‌راحتی آزاد نمی‌شد. ما با طراحی سازوکارهایی برای دور زدن تحریم‌ها، از جمله استفاده از حساب‌های اعتباری در کشورهای دوست، توانسته‌ایم این شرایط را مدیریت کنیم. از این پس نیز می‌توانیم با همان مکانیسم‌ها منابع ارزی کشور را مدیریت کنیم و محدودیت تازه‌ای ایجاد نخواهد شد.
وی در ادامه اظهارات خود درباره آثار فعال‌سازی مکانیسم ماشه تأکید کرد: در حوزه نفت نیز اگر فروش به کشورهای دوست و همراه ادامه یابد، درآمدهای نفتی ایران تحت تأثیر قرار نخواهد گرفت. بنابراین، با مدیریت فضای روانی ناشی از این مکانیسم، هیچ اتفاق منفی قابل‌توجهی در اقتصاد کشور رخ نمی‌دهد و حتی می‌توان با انجام اصلاحات اقتصادی، شرایط را بهبود بخشید.
وی افزود: ما سال‌هاست درباره تحریم‌ها و آثار اقتصادی آن‌ها تحقیق کرده‌ایم، مقالات متعددی منتشر شده و دانشجویان ما در این زمینه پژوهش انجام داده‌اند. واقعیت این است که آمریکایی‌ها و غربی‌ها هر آنچه در توان داشتند در قالب تحریم علیه ایران اعمال کرده‌اند. چیزی جز بار روانی و تأثیرات محدود در برخی کشورها باقی نمانده است. اگر این فضای روانی که رسانه‌های دشمن ایجاد کرده‌اند مدیریت شود، اثرات مکانیسم ماشه به حداقل خواهد رسید.
رئیس دانشگاه آزاد تهران غرب خاطرنشان کرد: مهلت یک‌ماهه‌ای که کشورهای غربی تعیین کرده‌اند، خودبه‌خود فضای روانی ایجاد می‌کند و ما را در موقعیتی بینابینی قرار می‌دهد. این فضا مدام علیه کشور تقویت می‌شود، در حالی که نیازی به دادن امتیاز بیشتر یا ادامه مذاکرات در چنین شرایطی وجود ندارد. اگر قرار است مکانیسم ماشه اجرا شود، اجازه دهند این کار انجام شود؛ ما حاضر به پذیرش تحریمهای تازه نیستیم.
او درباره آثار احتمالی در حوزه سرمایه‌گذاری گفت: اکنون شرکت‌های بزرگ اروپایی یا آمریکایی در ایران سرمایه‌گذاری نمی‌کنند که بخواهند آن را متوقف کنند. در حوزه نفت نیز اساساً صادرات ما به اروپا یا آمریکا انجام نمی‌شود که نگرانی از وابستگی اقتصادی به غرب داشته باشیم. در عوض باید روابط خود را با کشورهای همسایه تقویت کنیم.
زراعت‌کیش تأکید کرد: اگر بتوانیم از نفت خام خود ارزش افزوده ایجاد کنیم، مثلاً از طریق تولید بنزین، هیچ تحریمی - اگر چندین بار اعمال شود—نمی‌تواند صادرات بنزین ما به کشورهای همسایه را محدود کند. ما سال‌ها تجربه دور زدن تحریم‌ها را داریم و دانشجویان ما هم در این حوزه پژوهش کرده‌اند. حقیقت این است که غربی‌ها ابزار تازه‌ای برای فشار اقتصادی ندارند.
وی در جمع‌بندی سخنان خود اظهار داشت: با مدیریت فضای روانی دشمن و انجام اصلاحات اقتصادی، می‌توان اثرات مکانیسم ماشه را، حتی در صورت اجرا، به حداقل رساند. نباید اجازه داد این فشار روانی کشور را به سمت امتیازدهی غیرضروری سوق دهد.
به گزارش کبنا نیوز، دکتر یعقوب زراعت‌کیش، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، صبح امروز (شنبه ۸ شهریور ۱۴۰۴) در برنامه زنده شبکه افق با موضوع «راهکارهای اثربخش عبور از مکانیسم ماشه» به تشریح ابعاد این موضوع پرداخت. او در پاسخ به پرسشی درباره مکانیسم ماشه یا همان «اسنپ‌بک» که روز پنج‌شنبه گذشته از سوی سه کشور اروپایی فعال شد، اظهار داشت: کشورهای اروپایی با بهره‌گیری از بندی در توافق برجام، در مقطع حساسی اقدام به فعال‌سازی مکانیسم ماشه کرده‌اند؛ مقطعی که همزمان با حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران است و آن‌ها نیز به این حملات اذعان دارند.
وی افزود: این کشورها یک مهلت ۳۱ روزه برای ایران تعیین کرده‌اند و خواستار تسلیم کشورمان در برابر خواسته‌هایشان هستند. در غیر این صورت، تهدید کرده‌اند که تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل را بازمی‌گردانند.
زراعت‌کیش با اشاره به ماهیت این مکانیسم توضیح داد: مکانیسم ماشه در واقع مجموعه‌ای از تحریمهای شورای امنیت است که پیش از برجام علیه ایران تصویب شده بود. افزون بر آن، ایالات متحده نیز ۲۲ دستور اجرایی تحریمی علیه کشورمان صادر کرده است؛ بخشی پیش از تصویب تحریمهای شورای امنیت و بخشی پس از برجام، حتی در دوره ریاست‌جمهوری اوباما.
وی ادامه داد: در دوره ترامپ و به‌ویژه سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، پس از خروج آمریکا از برجام، تحریمهای جدیدی وضع شد که علاوه بر بخش‌های بانکی و مالی، حوزه‌های معدنی، تولیدی و سایر بخش‌های اقتصاد ایران را نیز دربر گرفت. این تحریم‌ها حتی فراتر از محدودیت‌های پیش از برجام بود. مهم‌ترین بخش‌های مکانیسم ماشه شامل تحریمهای بانکی، کشتیرانی و تسلیحاتی است.
رئیس دانشگاه آزاد تهران غرب در بخش دیگری از سخنان خود گفت: کشورهای اروپایی در شرایطی که ایران درگیر جنگ است و زیرساخت‌های هسته‌ای‌اش هدف حمله قرار گرفته، به بهانه مسائل هسته‌ای، در پی بازگرداندن تحریم‌ها هستند؛ این اقدامی بهانه‌جویانه و در ادامه بدعهدی‌های آنان است.
وی درباره نحوه پاسخ ایران به این وضعیت تأکید کرد: پاسخ به این گستاخی باید قاطع، عزتمندانه و قدرتمند باشد. نخستین اقدام می‌تواند خروج کامل از معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT) و قطع همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشد؛ چراکه شواهد نشان می‌دهد آژانس در مواردی علیه منافع کشورمان عمل کرده است. اصلاح دکترین هسته‌ای کشور راهکار جواب به گستاخی اروپایی‌ها است.
زراعت‌کیش در ادامه سخنان خود تصریح کرد: اکنون بهترین زمان برای اصلاح دکترین دفاعی و سیاست خارجی کشور است. ایستادگی مقتدرانه در برابر فشارها، افزون بر خنثی‌سازی تحریم‌ها و کاهش آثار اقتصادی آن‌ها با انجام اصلاحات داخلی، قدرت چانه‌زنی ایران را در مذاکرات بین‌المللی افزایش خواهد داد.
وی در ادامه گفت‌وگوی خود، با اشاره به ابعاد اقتصادی این موضوع اظهار داشت: در چهار حوزه‌ای که عرض می‌کنم، یعنی تحریمهای نفتی، بانکی، آزادسازی منابع ارزی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی، هیچ محدودیت جدیدی برای کشور ما ایجاد نخواهد شد. آمریکایی‌ها به گفته خودشان، سخت‌ترین تحریمهای تاریخ را علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کرده‌اند. وقتی خودشان مدعی هستند که شدیدترین تحریم‌ها را وضع کرده‌اند، دیگر چه تحریم تازه‌ای می‌تواند اضافه شود؟
وی با تأکید بر اینکه این تحریم‌ها بی‌تأثیر مطلق نیستند، افزود: ممکن است در برخی کشورها آثاری داشته باشند، اما فراتر از همان ۲۲ دستور اجرایی آمریکا نخواهد بود. برای نمونه، در حوزه بیمه کشتیرانی همچنان با هزینه‌های بالا و بازرسی کشتی‌ها مواجه هستیم.
زراعت‌کیش درباره تحریمهای نفتی گفت: اگر بتوانیم شکاف موجود میان اعضای دائم شورای امنیت را حفظ کنیم و همراهی چین و روسیه را ادامه دهیم، اقدام تازه‌ای در این حوزه علیه ایران ممکن نخواهد بود. در حوزه بانکی نیز بانک‌های بزرگ جهان پیش‌تر با محدودیت روبه‌رو شده‌اند و عملاً تحریم جدیدی افزوده نخواهد شد.
وی تأکید کرد: نکته کلیدی این است که فضای روانی ناشی از مکانیسم ماشه باید مدیریت شود. این مکانیسم بیشتر بار روانی دارد تا آثار عملی. اگر این فضا را کنترل کنیم و روابط دوستانه خود را با چین و روسیه حفظ کنیم، هیچ تغییر جدیدی در روابط اقتصادی و بین‌المللی ایران رخ نخواهد داد.
او با اشاره به تجربه گذشته گفت: در زمانی که تحریمهای شورای امنیت علیه ایران اعمال شد، اجماع میان همه اعضای دائم، از جمله روسیه و چین، وجود داشت؛ اما امروز چنین همراهی‌ای دیده نمی‌شود. در حوزه کشاورزی، بازار روسیه و کشورهای همسایه ظرفیت بزرگی برای ایران است و اگر تولید داخلی افزایش یابد، صادرات بدون محدودیت انجام خواهد شد. حتی درآمد ارزی در این بخش می‌تواند افزایش یابد.
رئیس دانشگاه آزاد تهران غرب در ادامه افزود: در حوزه تجارت، حتی بدون استفاده از دلار می‌توانیم با راهکارهای جایگزین مبادله داشته باشیم. در بخش کشاورزی نیز، اگر تولید تقویت شود، بازارهای مطمئن برای صادرات فراهم است و هیچ تحریم تازه‌ای مانع آن نخواهد شد.
وی درباره سرمایه‌گذاری خارجی توضیح داد: در حال حاضر شرکت‌های بزرگ اروپایی یا آمریکایی در ایران سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. بنابراین اگر بتوانیم سرمایه‌های مردمی را گردآوری و به‌صورت هدفمند به سمت بنگاه‌های کوچک و متوسط اقتصادی هدایت کنیم، هیچ اتفاق منفی در حوزه تولید رخ نخواهد داد. حتی با اصلاح این روند، می‌توانیم سرمایه بیشتری جذب کرده و تولید را توسعه دهیم.
زراعت‌کیش در ادامه به موضوع منابع ارزی اشاره کرد و گفت: پیش از این هم منابع ارزی ما به‌راحتی آزاد نمی‌شد. ما با طراحی سازوکارهایی برای دور زدن تحریم‌ها، از جمله استفاده از حساب‌های اعتباری در کشورهای دوست، توانسته‌ایم این شرایط را مدیریت کنیم. از این پس نیز می‌توانیم با همان مکانیسم‌ها منابع ارزی کشور را مدیریت کنیم و محدودیت تازه‌ای ایجاد نخواهد شد.
وی در ادامه اظهارات خود درباره آثار فعال‌سازی مکانیسم ماشه تأکید کرد: در حوزه نفت نیز اگر فروش به کشورهای دوست و همراه ادامه یابد، درآمدهای نفتی ایران تحت تأثیر قرار نخواهد گرفت. بنابراین، با مدیریت فضای روانی ناشی از این مکانیسم، هیچ اتفاق منفی قابل‌توجهی در اقتصاد کشور رخ نمی‌دهد و حتی می‌توان با انجام اصلاحات اقتصادی، شرایط را بهبود بخشید.
وی افزود: ما سال‌هاست درباره تحریم‌ها و آثار اقتصادی آن‌ها تحقیق کرده‌ایم، مقالات متعددی منتشر شده و دانشجویان ما در این زمینه پژوهش انجام داده‌اند. واقعیت این است که آمریکایی‌ها و غربی‌ها هر آنچه در توان داشتند در قالب تحریم علیه ایران اعمال کرده‌اند. چیزی جز بار روانی و تأثیرات محدود در برخی کشورها باقی نمانده است. اگر این فضای روانی که رسانه‌های دشمن ایجاد کرده‌اند مدیریت شود، اثرات مکانیسم ماشه به حداقل خواهد رسید.
رئیس دانشگاه آزاد تهران غرب خاطرنشان کرد: مهلت یک‌ماهه‌ای که کشورهای غربی تعیین کرده‌اند، خودبه‌خود فضای روانی ایجاد می‌کند و ما را در موقعیتی بینابینی قرار می‌دهد. این فضا مدام علیه کشور تقویت می‌شود، در حالی که نیازی به دادن امتیاز بیشتر یا ادامه مذاکرات در چنین شرایطی وجود ندارد. اگر قرار است مکانیسم ماشه اجرا شود، اجازه دهند این کار انجام شود؛ ما حاضر به پذیرش تحریمهای تازه نیستیم.
او درباره آثار احتمالی در حوزه سرمایه‌گذاری گفت: اکنون شرکت‌های بزرگ اروپایی یا آمریکایی در ایران سرمایه‌گذاری نمی‌کنند که بخواهند آن را متوقف کنند. در حوزه نفت نیز اساساً صادرات ما به اروپا یا آمریکا انجام نمی‌شود که نگرانی از وابستگی اقتصادی به غرب داشته باشیم. در عوض باید روابط خود را با کشورهای همسایه تقویت کنیم.
زراعت‌کیش تأکید کرد: اگر بتوانیم از نفت خام خود ارزش افزوده ایجاد کنیم، مثلاً از طریق تولید بنزین، هیچ تحریمی - اگر چندین بار اعمال شود—نمی‌تواند صادرات بنزین ما به کشورهای همسایه را محدود کند. ما سال‌ها تجربه دور زدن تحریم‌ها را داریم و دانشجویان ما هم در این حوزه پژوهش کرده‌اند. حقیقت این است که غربی‌ها ابزار تازه‌ای برای فشار اقتصادی ندارند.
وی در جمع‌بندی سخنان خود اظهار داشت: با مدیریت فضای روانی دشمن و انجام اصلاحات اقتصادی، می‌توان اثرات مکانیسم ماشه را، حتی در صورت اجرا، به حداقل رساند. نباید اجازه داد این فشار روانی کشور را به سمت امتیازدهی غیرضروری سوق دهد.
