سلامت اداری با هیاهو حاصل نمی‌شود / رئیس کل دادگستری کهگیلویه و بویراحمد چگونه نگاه عدالت را به توسعه پیوند زد؟ / روایتی از یک سخن تقطیع‌شده / دستگاه قضا به جای برخورد، به دنبال اصلاح ساختاری است

رئیس کل دادگستری استان کهگیلویه‌ و بویراحمد در نشست هفته گذشته با هیئت سازمان بازرسی استان، هشدار داد که «با جنجال و سر و صدا نمی‌توان سلامت اداری را تضمین کرد». این سخن، در حالی عنوان شد که وی پیش از این در مسیر هم‌گرایی توسعه، اقتصاد و عدالت اداری، گام‌های مشهودی برداشته و اکنون تقطیع گزیده‌ای از سخنان وی در فضای مجازی، در حال سوق دادن روایت به مسیر دیگری است.
به گزارش کبنا، در مجالی که شعار «دولت برای مردم» و «توسعه متوازن» بارها تکرار شده، نخستین گام آن است که ارکان دستگاه قضایی و نظارتی خود را جزئی از فرایند توسعه بدانند. این موضوع را محبوب افراسیاب، ریاست کل دادگستری استان کهگیلویه و بویراحمد، در سخنان اخیر خود برجسته ساخت، وقتی از مدیرانی سخن گفت که «هنوز نگاه جزیره‌ای دارند و صرفاً به حوزه کاری خود محدود می‌شوند» و پیوند میان رونق کسب‌و‌کار، جذب سرمایه، توسعه استان و کارکرد درست نهادهای نظارتی را یادآور شد.
در استان کهگیلویه و بویراحمد، با سهم پایین در تولید ناخالص داخلی کشور و نرخ اشتغال پایین، وظایف نظارتی صرفاً به معنای برخورد با تخلفات نیست بلکه باید بخشی از زیرساخت توسعه تلقی شود. در این زمینه، افراسیاب با حمایت از تشکیل «پنجره واحد زمین» و فعال‌سازی نمایندگان حقوقی ادارات نشان داد که معتقد است پیشگیری از دعوا و تخلف ابزار مؤثری برای ارتقای سرمایه‌گذاری است.
بخش قابل توجهی از اقداماتی که تحت مدیریت رئیس کل دادگستری استان انجام شده، در راستای بهبود اعتماد عمومی نیز بوده است؛ برای مثال، دادگستری استان موفق به کسب رتبه اول رضایتمندی مردمی در کشور شده که نشان می‌دهد نگاه به عدالت و کارآمدی در مجموعه دستگاه قضایی استان نه شعار که امر عملیاتی است.
اما در نمونه‌ای آشکار، قطعه‌ای کوتاه از سخنان رئیس کل دادگستری در فضای مجازی منتشر شده که آن را به تقابل با رسانه تفسیر کرده‌اند، در حالی که اجتناب از نگاه کلان این سخنان نتیجه‌ای جز تحریف نیت و دستاورد نهاد نظارتی ندارد.
سخن ایشان دقیق است: «اگر ورود سازمان بازرسی غیرعلمی و هیجانی باشد، نتیجه‌ای معکوس خواهد داشت». این جمله نه تقابل با رسانه، بلکه تأکید بر نظارت هوشمند، علمی و مدبرانه است؛ تبیینی که به جای تولید سروصدا، به فرآیند اصلاح می‌پردازد. در این معنا، آنچه رسانه باید درک کند این است که صداقت و سلامت فرایند زمانی حاصل می‌شود که نهادها به جای میدان‌داری هیجان، در طراحی و اجرا اهتمام علمی داشته باشند.
تقطیع سخن به بخش‌هایی با هدف تولید واکنش آنی، ضمن آسیب به ماهیت گفت‌وگو، گاه اعتماد عمومی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. این امر به‌ویژه در استان کهگیلویه و بویراحمد که با چالش‌های اقتصادی، اشتغال و سرمایه‌گذاری مواجه است، می‌تواند پیامدهایی جدی داشته باشد؛ چرا که وقتی نگاه نظارتی به عنوان مانع تصویر شود، مسیر جذب سرمایه و توسعه نیز مختل خواهد شد.
             
در صحبت‌های افراسیاب، گره واضحی میان تورم، اشتغال و جرم با عنوان افزایش بی‌رویه قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید، کاهش اشتغال و در ادامه افزایش فساد و جرایم ترسیم شده است. وجهی که کمتر در نقد رسانه‌ها به چشم آمده این است که دستگاه قضا در این استان نمی‌خواهد صرفاً در حوزه کیفری فعال باشد بلکه می‌خواهد جزء راهگشای اقتصادی نیز باشد؛ پیامی که با تأکید او بر اینکه «کشور درگیر یک جنگ اقتصادی تمام‌عیار است» مترادف شده است.
با این نگاه، نباید فراموش کرد که مسئولیتی که دستگاه قضایی بر دوش دارد فراتر از رسیدگی به تخلف است و زمینه‌سازی اعتماد عمومی و هموارسازی مسیر توسعه نیز در رأس کار قرار دارد. هنگامی که رئیس کل دادگستری از مدیرانی یاد می‌کند که نگاه‌شان جزیره‌ای است یعنی دقیقاً به این معنا که نهادهای نظارتی، بخش‌های اقتصادی، تولیدی و اشتغال باید هم‌افزا کار کنند تا «رشد متوازن» محقق شود.
اگر فضای مجازی و رسانه پیام را بخواهند، می‌توانند نقش مؤثری ایفا کنند اما اگر تنها بخواهند با پاره‌کردن جمله‌ها جنجال‌سازی کنند، تنها به افزایش دود و کاهش روشنایی کمک خواهند کرد. وقتی سخن از «اصلاح همان پنج درصد، نه ایجاد مانع در ۹۵ درصد سالم ساختار» است، یعنی دستگاه قضایی و نظارتی استان می‌خواهد مسیر پیشرفت را هموار کند.
کارنامه‌ای که تا امروز مشاهده شده نشان می‌دهد رئیس کل دادگستری استان نه در مقام شعار که در مقام عمل بر ترکیب عدالت و توسعه تأکید کرده‌اند؛ از کاهش مدت استعلام‌های زمین تا ارتقای رضایتمندی مردمی، از توصیه به فعال‌کردن نمایندگان حقوقی ادارات تا توجه به سرمایه‌گذاری. بنابراین، روایت رسانه‌ای نباید به‌سادگی با دامن زدن به بخشی گزینش‌شده از سخن ماهیت کل گفت‌وگو را وارونه کند.
در شرایطی که کهگیلویه و بویراحمد با چالش‌هایی جدی در تولید، توسعه، اشتغال و جذب سرمایه روبه‌روست، مسئولانی که از پیشبرد «سلامت فرایند» به جای «نمایش برخورد» دفاع می‌کنند، شایسته آن‌اند بیش از پیش مورد توجه قرار گیرند. در این میان، یکی از نامطلوب‌ترین اقدامات، تقطیع سخنان آنها بدون توجه به کلیت ساختار آن سخنان و بدتر از همه مصادره به مطلوب آن سخنان است.