پشت صحنه دیدار سوم ترامپ و بی‌بی در کاخ سفید؛ سه سناریوی احتمالی

کبنا ؛ آتش‌بس در غزه، مواجهه با ایران، عادی‌سازی روابط؛ همه این‌ها ممکن است در دستور کار دیدار روز دوشنبه در کاخ سفید باشد. اما به‌احتمال زیاد، آنچه خواهیم دید بیشتر یک نمایش سیاسی خواهد بود تا تصمیم‌گیری واقعی.
به گزارش کبنا نیوز، نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، برای سومین بار در دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ، به کاخ سفید رفت. این روز همچنین مصادف است با بیست‌و‌یکمین ماه از جنگ اسرائیل علیه غزه. هدف این سفر هنوز نامشخص است و گمانه‌زنی‌های زیادی در جریان است: آیا ترامپ و نتانیاهو قصد دارند آتش‌بس واقعی در غزه را اعلام کنند؟ آیا سوریه به توافق‌نامه‌های ابراهیم خواهد پیوست؟ یا اینکه ممکن است ترامپ مجوز اقدام نظامی گسترده‌تری از سوی اسرائیل علیه ایران را بدهد؟
پیش از سفر نتانیاهو، ترامپ در شبکه اجتماعی تروث سوشال یک اولتیماتوم منتشر کرد و مدعی شد که اسرائیل با یک آتش‌بس ۶۰ روزه موافقت کرده است. او از حماس خواست که این شروط را بپذیرد و هشدار داد که اگر نپذیرد «اوضاع بدتر خواهد شد». هدف ترامپ از این اظهارات، اعمال فشار بر حماس بود؛ در ادامه روایتی دیرینه که این گروه را مانعی بر سر راه صلح معرفی می‌کند. در مقابل، حماس مدت‌هاست تأکید دارد که تنها در صورتی آتش‌بس را خواهد پذیرفت که بخشی از روندی باشد که به پایان کامل جنگ اسرائیل و خروج کامل نیروهایش از نوار غزه منتهی شود. نتانیاهو نیز همچنان مُصر است که جنگ باید تا نابودی کامل حماس ادامه یابد؛ هدفی که حتی ارتش اسرائیل نیز آن را از نظر نظامی دست‌نیافتنی توصیف کرده است.
راه نجات برای نتانیاهو
به نوشته ریسپانسیبل استیت کرافت، نمایش‌های دیپلماتیک ترامپ به مسئله آتش‌بس احتمالی در غزه محدود نمی‌شود. به‌جای استفاده از کمک‌های نظامی آمریکا به عنوان اهرمی برای پایان دادن به بمباران و محاصره انسانی نوار غزه توسط اسرائیل، ترامپ این پیام را مخابره کرده که ممکن است ادامه حمایت امنیتی آمریکا از اسرائیل را به توقف پرونده‌های فساد مالی علیه نتانیاهو مشروط کند. او در تروث سوشال نوشت: «ایالات متحده آمریکا سالانه میلیاردها دلار برای حفاظت و حمایت از اسرائیل خرج می‌کند، بسیار بیشتر از هر کشور دیگری. ما دیگر این را تحمل نخواهیم کرد.»

ترامپ با پیوند دادن علنی حمایت نظامی آمریکا - که شریان حیاتی اسرائیل به شمار می‌رود - به پرونده‌های قضایی شخصی نتانیاهو، در عمل بر دستگاه قضایی اسرائیل فشار وارد می‌کند؛ مداخله‌ای چشمگیر در امور داخلی اسرائیل به نفع نخست‌وزیر. چنین اظهارات تند و آشکاری نه‌تنها برای اثرگذاری بر تصمیم‌های نتانیاهو طراحی شده‌اند، بلکه همچنین با هدف جلب توجه عمومی و بین‌المللی به نتایج مطلوب ترامپ بیان می‌شوند.
در همین حال، بحران انسانی در غزه هر روز وخیم‌تر می‌شود. بنیاد بشردوستانه غزه (GHF) که از سوی اسرائیل و آمریکا حمایت می‌شود – و واشنگتن این هفته اعلام کرد که ۳۰ میلیون دلار به آن اختصاص خواهد داد - با محکومیت شدید بین‌المللی روبه‌رو شده است. روز پنج‌شنبه گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه پیمانکاران نظامی آمریکایی به سوی غیرنظامیان گرسنه آتش گشوده‌اند؛ گزارش‌هایی که با اظهارات پیشین سربازان ارتش اسرائیل همخوانی دارد که گفته بودند دستور داشته‌اند به فلسطینی‌های درمانده‌ای که به دنبال کمک غذایی هستند، شلیک کنند.
بیش از ۱۷۰ سازمان غیردولتی بشردوستانه و حقوق بشری - از جمله نهادهای بین‌المللی برجسته‌ای همچون آکسفام، نجات کودکان و پزشکان بدون مرز - خواستار تعطیلی فوری بنیاد بشردوستانه غزه شده‌اند. آن‌ها به مرگ بیش از ۶۰۰ غیرنظامی فلسطینی در نزدیکی مراکز توزیع کمک این بنیاد از زمان آغاز فعالیت بحث‌برانگیز آن با حمایت ارتش اسرائیل در اواخر ماه مه اشاره کرده‌اند. در تأیید این انتقادات، دولت سوئیس اخیراً شعبه ژنو این بنیاد را منحل کرده است و در بیانیه‌ای به نقض‌های جدی عملیاتی و حقوقی بنیاد بشردوستانه غزه در بحبوحه گزارش‌های مکرر از خشونت در محل‌های فعالیت این سازمان اشاره کرده است. این تحولات نشان‌دهنده سیاسی شدن و خطر فزاینده امدادرسانی بشردوستانه در غزه است.
توافق سوریه-اسرائیل
ترامپ همچنین برای گسترش توافق‌نامه‌های ابراهیم مصمم به نظر می‌رسد. سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، کارولین لویت، به خبرنگاران گفت که زمانی که ترامپ ماه گذشته در عربستان سعودی با احمد الشرع، رئیس‌جمهور جدید سوریه، دیدار کرد، از این شورشی اسلام‌گرای سابق خواست تا روابط خود را با اسرائیل عادی‌سازی کند و در پی آن برخی تحریم‌های هدفمند آمریکا علیه سوریه را لغو کرد. وزیر خارجه اسرائیل، گیدئون ساعر، نیز با حمایت علنی از گسترش توافق‌نامه‌های ابراهیم با سوریه و لبنان، بار دیگر بر ادعاهای اسرائیل نسبت به بلندی‌های جولان تأکید کرد.

دمشق تأیید کرده است که هم در حال مذاکره مستقیم با اسرائیل است و هم از طریق کانال‌های میانجی‌گری امارات متحده عربی گفت‌وگوهایی را دنبال می‌کند. با این حال، همان‌گونه که پیام‌رسانی ترامپ درباره آتش‌بس بیشتر رنگ و بوی نمایش سیاسی دارد، احتمال می‌رود که موضوع سوریه نیز بیشتر نوعی تئاتر سیاسی باشد. گسترش توافق‌نامه‌های ابراهیم بدون پیشرفت ملموس برای فلسطینی‌ها یا پایان محاصره غزه، اقدامی توخالی به نظر خواهد رسید که بیش از هر چیز جایگاه سیاسی داخلی ترامپ و نتانیاهو را تقویت می‌کند، در حالی که نبود هرگونه گام معنادار به‌سوی صلح را پنهان می‌کند.
آتش‌بس شکننده
در حالی که بازیگران منطقه‌ای - به‌ویژه متحدان خلیج‌فارس آمریکا - با نگرانی به آتش‌بس شکننده میان اسرائیل و ایران چشم دوخته‌اند، رسانه‌های اسرائیلی مدعیند که نتانیاهو قصد دارد در دیدار با ترامپ، حمایت او را برای حمله‌ای دیگر به ایران جلب کند. جنگ ۱۲ روزه اخیر با ایران جایگاه نتانیاهو را در داخل تقویت کرده و او را به‌عنوان رهبری جسور که با ایران مقابله کرده، تصویر کرده است؛ نه نخست‌وزیری تحت فشار و غیرقابل اعتماد که نتوانست جلوی حملات ۷ اکتبر حماس را بگیرد یا آزادی گروگان‌های اسرائیلی باقی‌مانده در غزه را تأمین کند.
نتانیاهو پس از آنکه به‌سختی از رأی عدم اعتماد ۱۱ ژوئن عبور کرد - که ضعف‌های سیاسی او را آشکار کرد - تلاش کرد با بهره‌گیری از منازعه اخیر با ایران، قدرت خود را مستحکم کند. برخی ناظران امیدوارند این قدرت تازه یافته بتواند نتانیاهو را تشویق کند تا سرانجام به جنگ علیه غزه پایان دهد؛ چراکه ممکن است دیگر به اندازه گذشته به تندروترین اعضای ائتلاف خود وابسته نباشد. با این حال، دیگران نگران‌اند که این اعتمادبه‌نفس تازه، او را به اقدامات تهاجمی‌تر در منطقه سوق دهد و به بی‌ثباتی بیشتر در اوضاع از پیش ناپایدار منطقه بینجامد.
در نهایت، دیدار روز دوشنبه ممکن است چیزی بیش از یک نمایش سیاسی نباشد، نمایشی پرزرق‌وبرق اما فاقد محتوای واقعی. بدون فشار واقعی ایالات متحده برای پایان دادن به حملات نظامی غیرقانونی، توقف جنگ جاری و پیگیری صادقانه صلح و حقوق فلسطینی‌ها، دیپلماسی با استفاده از بلندگو چیزی بیش از هیاهو نخواهد بود؛ هیاهویی که تنش‌ها را تشدید می‌کند، نه اینکه به حل منازعات ریشه‌دار کمک کند.