تاریخ انتشار
جمعه ۱۶ خرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۴:۵۴
کد مطلب : ۵۰۰۳۴۸
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست:
کمبود نیرو، عامل اصلی درگیری‌ها با شکارچیان غیرمجاز و شهادت محیط‌بانان
۱
کبنا ؛معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، کمبود نیروی انسانی را مهم‌ترین عامل افزایش درگیری‌ها میان محیط‌بانان و شکارچیان غیرمجاز دانست و اعلام کرد که تنها ۳۶۰۰ نیرو مسئول حفاظت از ۳۰ میلیون هکتار اراضی کشور هستند.
به گزارش کبنا نیوز، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، کمبود نیروی انسانی را مهم‌ترین عامل افزایش درگیری‌ها میان محیط‌بانان و شکارچیان غیرمجاز دانست و بر ضرورت اتخاذ تدابیر فوری برای بهبود این شرایط تأکید کرد.
حمید ظهرابی، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، با اشاره به حساسیت‌های فزاینده نسبت به درگیری‌های میان محیط‌بانان و شکارچیان غیرمجاز، اظهار داشت: «بر اساس استانداردهای بین‌المللی، برای هر هزار تا دو هزار و پانصد هکتار، یک محیط‌بان نیاز است؛ اما در حال حاضر، تنها ۳۶۰۰ نفر شامل محیط‌بان، همیار و کمک‌محیط‌بان برای حفاظت از حدود ۳۰ میلیون هکتار اراضی تحت مدیریت سازمان فعالیت می‌کنند.»
وی با اشاره به ساختار مصوب سازمان حفاظت محیط زیست افزود: «این ساختار شامل ۷۲۰۰ پست محیط‌بانی است که تنها ۲۶۷۰ نفر از این ظرفیت به کار گرفته شده‌اند؛ این تعداد حدود ۳۸ درصد از ظرفیت سازمانی را تشکیل می‌دهد. حتی همین ساختار ناقص نیز به‌طور کامل تکمیل نشده است. علاوه بر این، حدود ۹۰۰ نفر نیروی قراردادی، شرکتی یا داوطلب در این حوزه مشغول فعالیت هستند، اما به دلیل نوع رابطه استخدامی، امکان حمل سلاح برای این افراد وجود ندارد و در صورت وقوع حادثه، با مشکلات جدی مواجه می‌شوند. شهادت و جانبازی همیاران محیط‌بان نمونه‌ای از این وضعیت است، در حالی که خانواده‌های این نیروهای فداکار تحت حمایت قانونی قرار نمی‌گیرند.»
ظهرابی همچنین به مشکلات ناشی از شیفت‌بندی محیط‌بانان اشاره کرد و توضیح داد: «با توجه به شیفت‌بندی سه روز کار و سه روز استراحت، عملاً تنها نیمی از نیروهای رسمی در حال فعالیت هستند. علاوه بر این، اجرای قانون کاهش ساعات کاری کارکنان دولت و اعمال شیفت ۲۴ ساعت کار و ۴۸ ساعت استراحت، تعداد محیط‌بانان حاضر را به حدود ۱۲۰۰ نفر کاهش داده است که این وضعیت، حفاظت از مناطق تحت مدیریت سازمان را به مرحله بحرانی رسانده است.»
وی ادامه داد: «در حال حاضر، حدود ۲۰۰ پاسگاه محیط‌بانی در کشور عملاً بدون محیط‌بان فعال هستند. برخی محیط‌بانان متعهد و علاقه‌مند به طبیعت، حتی از زمان استراحت خود صرف‌نظر کرده و به‌صورت پنج روز کار و پنج روز استراحت فعالیت می‌کنند، اما سازمان اعتبار لازم برای پرداخت اضافه‌کار یا جیره غذایی کافی جهت تشویق این افراد را ندارد.»
مطالعات علمی برای بررسی علل درگیری‌ها
ظهرابی از آغاز یک مطالعه علمی درباره علل درگیری‌های میان محیط‌بانان و شکارچیان خبر داد و گفت: «اگرچه دلایل اصلی این درگیری‌ها تا حد زیادی روشن است، اما انجام یک تحقیق علمی دقیق می‌تواند زمینه‌ساز تصمیم‌گیری‌های مؤثرتر و کارآمدتر در آینده باشد.»
چالش‌های جذب نیرو و افت کیفیت محیط‌بانان
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه به مشکلات جذب و استخدام نیرو اشاره کرد و گفت: «سهمیه سالانه جذب محیط‌بانان به‌هیچ‌وجه پاسخگوی نیاز موجود نیست و در مواردی حتی تعداد نیروهای جذب‌شده کمتر از تعداد بازنشستگان همان سال است. علاوه بر این، تعطیلی آموزشکده محیط زیست و تغییر در فرآیندهای جذب نیرو، کیفیت محیط‌بانان را نیز تحت‌تأثیر قرار داده است. افراد فاقد مهارت‌های میدانی به کار گرفته می‌شوند و برخی از آنها که دارای مدارک کارشناسی ارشد یا دکتری هستند، به‌سرعت از این حوزه خارج می‌شوند.»
وی راهکار این مشکل را در بازگشایی آموزشکده محیط زیست، توسعه مدارس محیط‌بانی و ایجاد سازوکارهای خاص برای استخدام نیروهای آموزش‌دیده دانست و گفت: «در سال‌های اخیر، حدود ۳۵ نفر در دو استان در رشته محیط‌بانی فارغ‌التحصیل شده‌اند. اگر این روند توسعه یابد، می‌توان امیدوار بود که فرهنگ محیط‌بانی زنده بماند.»
استفاده از فناوری‌های نوین در حفاظت از طبیعت
ظهرابی همچنین از همکاری سازمان حفاظت محیط زیست با صنایع مخابراتی ایران برای بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در حفاظت از مناطق تحت مدیریت خبر داد و گفت: «در حال نهایی کردن تفاهم‌نامه‌ای هستیم که بر اساس آن، فناوری‌های پایش، هشدار سریع و حفاظت هوشمند در این مناطق مورد استفاده قرار خواهد گرفت.»
وی همچنین از برنامه‌ریزی برای برگزاری رویداد «فن‌بازار تکنولوژی‌های نوین حفاظت» خبر داد و افزود: «با گردآوری شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه پایش محیط زیست، می‌توان فناوری را در خدمت حفاظت مؤثرتر و کاهش درگیری‌ها به کار گرفت.»
مشارکت مردمی و کاهش تعارضات
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در پایان با تأکید بر اهمیت جلب مشارکت مردمی گفت: «برنامه‌هایی برای کاهش تعارض میان حفاظت از تنوع زیستی و منافع مردم محلی در حال تدوین است که به‌زودی اطلاع‌رسانی خواهد شد.»
به گزارش کبنا نیوز، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، کمبود نیروی انسانی را مهم‌ترین عامل افزایش درگیری‌ها میان محیط‌بانان و شکارچیان غیرمجاز دانست و بر ضرورت اتخاذ تدابیر فوری برای بهبود این شرایط تأکید کرد.
حمید ظهرابی، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، با اشاره به حساسیت‌های فزاینده نسبت به درگیری‌های میان محیط‌بانان و شکارچیان غیرمجاز، اظهار داشت: «بر اساس استانداردهای بین‌المللی، برای هر هزار تا دو هزار و پانصد هکتار، یک محیط‌بان نیاز است؛ اما در حال حاضر، تنها ۳۶۰۰ نفر شامل محیط‌بان، همیار و کمک‌محیط‌بان برای حفاظت از حدود ۳۰ میلیون هکتار اراضی تحت مدیریت سازمان فعالیت می‌کنند.»
وی با اشاره به ساختار مصوب سازمان حفاظت محیط زیست افزود: «این ساختار شامل ۷۲۰۰ پست محیط‌بانی است که تنها ۲۶۷۰ نفر از این ظرفیت به کار گرفته شده‌اند؛ این تعداد حدود ۳۸ درصد از ظرفیت سازمانی را تشکیل می‌دهد. حتی همین ساختار ناقص نیز به‌طور کامل تکمیل نشده است. علاوه بر این، حدود ۹۰۰ نفر نیروی قراردادی، شرکتی یا داوطلب در این حوزه مشغول فعالیت هستند، اما به دلیل نوع رابطه استخدامی، امکان حمل سلاح برای این افراد وجود ندارد و در صورت وقوع حادثه، با مشکلات جدی مواجه می‌شوند. شهادت و جانبازی همیاران محیط‌بان نمونه‌ای از این وضعیت است، در حالی که خانواده‌های این نیروهای فداکار تحت حمایت قانونی قرار نمی‌گیرند.»
ظهرابی همچنین به مشکلات ناشی از شیفت‌بندی محیط‌بانان اشاره کرد و توضیح داد: «با توجه به شیفت‌بندی سه روز کار و سه روز استراحت، عملاً تنها نیمی از نیروهای رسمی در حال فعالیت هستند. علاوه بر این، اجرای قانون کاهش ساعات کاری کارکنان دولت و اعمال شیفت ۲۴ ساعت کار و ۴۸ ساعت استراحت، تعداد محیط‌بانان حاضر را به حدود ۱۲۰۰ نفر کاهش داده است که این وضعیت، حفاظت از مناطق تحت مدیریت سازمان را به مرحله بحرانی رسانده است.»
وی ادامه داد: «در حال حاضر، حدود ۲۰۰ پاسگاه محیط‌بانی در کشور عملاً بدون محیط‌بان فعال هستند. برخی محیط‌بانان متعهد و علاقه‌مند به طبیعت، حتی از زمان استراحت خود صرف‌نظر کرده و به‌صورت پنج روز کار و پنج روز استراحت فعالیت می‌کنند، اما سازمان اعتبار لازم برای پرداخت اضافه‌کار یا جیره غذایی کافی جهت تشویق این افراد را ندارد.»
مطالعات علمی برای بررسی علل درگیری‌ها
ظهرابی از آغاز یک مطالعه علمی درباره علل درگیری‌های میان محیط‌بانان و شکارچیان خبر داد و گفت: «اگرچه دلایل اصلی این درگیری‌ها تا حد زیادی روشن است، اما انجام یک تحقیق علمی دقیق می‌تواند زمینه‌ساز تصمیم‌گیری‌های مؤثرتر و کارآمدتر در آینده باشد.»
چالش‌های جذب نیرو و افت کیفیت محیط‌بانان
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه به مشکلات جذب و استخدام نیرو اشاره کرد و گفت: «سهمیه سالانه جذب محیط‌بانان به‌هیچ‌وجه پاسخگوی نیاز موجود نیست و در مواردی حتی تعداد نیروهای جذب‌شده کمتر از تعداد بازنشستگان همان سال است. علاوه بر این، تعطیلی آموزشکده محیط زیست و تغییر در فرآیندهای جذب نیرو، کیفیت محیط‌بانان را نیز تحت‌تأثیر قرار داده است. افراد فاقد مهارت‌های میدانی به کار گرفته می‌شوند و برخی از آنها که دارای مدارک کارشناسی ارشد یا دکتری هستند، به‌سرعت از این حوزه خارج می‌شوند.»
وی راهکار این مشکل را در بازگشایی آموزشکده محیط زیست، توسعه مدارس محیط‌بانی و ایجاد سازوکارهای خاص برای استخدام نیروهای آموزش‌دیده دانست و گفت: «در سال‌های اخیر، حدود ۳۵ نفر در دو استان در رشته محیط‌بانی فارغ‌التحصیل شده‌اند. اگر این روند توسعه یابد، می‌توان امیدوار بود که فرهنگ محیط‌بانی زنده بماند.»
استفاده از فناوری‌های نوین در حفاظت از طبیعت
ظهرابی همچنین از همکاری سازمان حفاظت محیط زیست با صنایع مخابراتی ایران برای بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در حفاظت از مناطق تحت مدیریت خبر داد و گفت: «در حال نهایی کردن تفاهم‌نامه‌ای هستیم که بر اساس آن، فناوری‌های پایش، هشدار سریع و حفاظت هوشمند در این مناطق مورد استفاده قرار خواهد گرفت.»
وی همچنین از برنامه‌ریزی برای برگزاری رویداد «فن‌بازار تکنولوژی‌های نوین حفاظت» خبر داد و افزود: «با گردآوری شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه پایش محیط زیست، می‌توان فناوری را در خدمت حفاظت مؤثرتر و کاهش درگیری‌ها به کار گرفت.»
مشارکت مردمی و کاهش تعارضات
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در پایان با تأکید بر اهمیت جلب مشارکت مردمی گفت: «برنامه‌هایی برای کاهش تعارض میان حفاظت از تنوع زیستی و منافع مردم محلی در حال تدوین است که به‌زودی اطلاع‌رسانی خواهد شد.»
