تاریخ انتشار
جمعه ۲۹ فروردين ۱۴۰۴ ساعت ۱۹:۰۰
کد مطلب : ۴۹۸۳۹۱
کبنا گزارش می‌دهد؛
فیلم| رونمایی از کتاب «گویش دیلی و مارینی»؛ بازتاب هویت بومی در آیینه واژگان
۲
کبنا ؛در آیینی باشکوه که روز پنج‌شنبه، ۲۸ فروردین‌ماه برگزار شد، کتاب «گویش دیلی و مارینی» اثر پژوهشی دکتر «مصطفی مبارکی» با حضور جمعی از علاقه‌مندان فرهنگ و زبان بومی در روستای دیل رونمایی شد.
به گزارش کبنا نیوز، در این مراسم، امین گنجون، سرپرست اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان گچساران، ضمن قدردانی از تلاش‌های نویسنده، بیان کرد: «این آیین به پاس گرامی‌داشت زحمات و دغدغه‌های یکی از فرهیختگان و سرمایه‌های فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد برگزار شده است.»
در ادامه، گنجون نیز با اشاره به اهمیت این اثر گفت: «دکتر مصطفی مبارکی با خلق این کتاب، برگ زرین دیگری بر افتخارات خود افزودند. ایشان هنرمندی هستند که توانسته‌اند عشق و دانش خود را به گونه‌ای ماندگار در قالب این اثر ارزشمند به آیندگان بسپارند. به راستی، هنر نه آینه‌ای برای بازتاب جامعه، که چکشی است برای ساختن و شکل دادن آن.»
مصاحبه با نویسنده کتاب، دکتر مصطفی مبارکی
چی شد که تصمیم گرفتید درباره این گویش محلی کتاب بنویسید؟
در هر هفته، یک گویش یا زبان در جهان از میان می‌رود. این حقیقت تلخ مرا بر آن داشت که برای حفظ و پاسداشت گویش دیرپای و ارزشمند دیلی و مارینی، قدمی بردارم و آن را مکتوب سازم.
انگیزه شخصی‌تان از این کار چه بود؟ آیا خودتان هم با این گویش سخن می‌گویید؟
بله، این زبان، زبان مادری من است. از کودکی با آن سخن گفته‌ام و آن را جزئی از هویت خود می‌دانم. انگیزه‌ام حفظ این گنجینه زبانی بود تا در برابر گذر زمان و فرسایش فرهنگی، پایدار بماند.
این کتاب برای چه گروه‌هایی نوشته شده است؟
کتاب برای تمام گروه‌های سنی، از نوجوانان تا بزرگسالان، قابل استفاده است؛ به جز خردسالان که نیاز به شیوه‌ای متفاوت در آموزش دارند.
چقدر روی این پروژه کار کردید؟
بیش از دو سال و نیم از زندگی‌ام را صرف تحقیق، گردآوری و تدوین این اثر کردم.
سخت‌ترین بخش این کار چه بود؟
اثبات فرضیه‌ها سخت‌ترین بخش پژوهش بود. من بر روی پنج فرضیه شامل زبان کوهمره‌ای، شیرازی باستان، لاری، بهبهانی و تاتی کار کردم که همگی نیازمند بررسی دقیق و منابع متعدد بودند.
آیا با مردم محلی هم گفت‌وگو کردید؟ بازخوردشان چگونه بود؟
بله، بخش بزرگی از کتاب بر پایه روایت‌ها و مصاحبه با اهالی دیل و مارین است، به‌ویژه در زمینه ضرب‌المثل‌ها. مردم استقبال زیادی کردند و مشتاق بودند که کنایات، اصطلاحات و باورهای محلی‌شان ثبت شود.
چه چیزی در این گویش شما را شگفت‌زده کرد؟
وجود بی‌شمار ضرب‌المثل! در ابتدا تصور می‌کردم شاید نهایتاً ۵۰ مورد گردآوری شود، اما در نهایت به بیش از یک‌هزار ضرب‌المثل رسیدم که خودم را هم غافلگیر کرد.
چه تفاوت‌هایی میان این گویش و زبان رسمی فارسی دیدید؟
این دو، در عین اشتراکات، تفاوت‌های بسیاری دارند. از نظر زبان‌شناسی، هر دو از زبان‌های غربی ایران محسوب می‌شوند اما در ساختار، واژگان و شیوه بیان، اختلاف‌های معناداری دارند.
آیا این گویش هنوز زنده است؟ یا در خطر فراموشی قرار دارد؟
خوشبختانه این گویش هنوز زنده است و مخاطبان بسیاری دارد. فرهنگ‌سازی در میان کودکان و نوجوانان نیز به احیای آن کمک کرده است.
به نظر شما حفظ گویش‌های محلی چه اهمیتی دارد؟
گویش، آیینه هویت انسان است. زبان، شناسنامه‌ی فرهنگی ماست و اگر از میان برود، اصالت، روایت‌ها و داستان‌های ما نیز نابود خواهند شد.
آیا برنامه‌ای برای ادامه این مسیر یا نوشتن جلد دوم دارید؟
در حال حاضر احساس می‌کنم با این کتاب حق مطلب را ادا کرده‌ام. مگر آن‌که در ادامه، تصمیم بگیرم باورها یا داستان‌های محلی را نیز گردآوری و منتشر کنم.
پیام شما به جوانانی که گویش مادری خود را فراموش کرده‌اند چیست؟
به جوانان عرض می‌کنم: به قول مولوی، «هرکسی دور مانده است از اصل خویش، باز جوید روزگار وصل خویش». به ریشه‌های خود بازگردند، چرا که این گویش‌ها پلی هستند میان ما و نسل‌های پیشین‌مان، و زنده نگه داشتن آن‌ها، زنده نگه داشتن تاریخ و فرهنگ ماست.
به گزارش کبنا نیوز، در این مراسم، امین گنجون، سرپرست اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان گچساران، ضمن قدردانی از تلاش‌های نویسنده، بیان کرد: «این آیین به پاس گرامی‌داشت زحمات و دغدغه‌های یکی از فرهیختگان و سرمایه‌های فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد برگزار شده است.»
در ادامه، گنجون نیز با اشاره به اهمیت این اثر گفت: «دکتر مصطفی مبارکی با خلق این کتاب، برگ زرین دیگری بر افتخارات خود افزودند. ایشان هنرمندی هستند که توانسته‌اند عشق و دانش خود را به گونه‌ای ماندگار در قالب این اثر ارزشمند به آیندگان بسپارند. به راستی، هنر نه آینه‌ای برای بازتاب جامعه، که چکشی است برای ساختن و شکل دادن آن.»
مصاحبه با نویسنده کتاب، دکتر مصطفی مبارکی
چی شد که تصمیم گرفتید درباره این گویش محلی کتاب بنویسید؟
در هر هفته، یک گویش یا زبان در جهان از میان می‌رود. این حقیقت تلخ مرا بر آن داشت که برای حفظ و پاسداشت گویش دیرپای و ارزشمند دیلی و مارینی، قدمی بردارم و آن را مکتوب سازم.
انگیزه شخصی‌تان از این کار چه بود؟ آیا خودتان هم با این گویش سخن می‌گویید؟
بله، این زبان، زبان مادری من است. از کودکی با آن سخن گفته‌ام و آن را جزئی از هویت خود می‌دانم. انگیزه‌ام حفظ این گنجینه زبانی بود تا در برابر گذر زمان و فرسایش فرهنگی، پایدار بماند.
این کتاب برای چه گروه‌هایی نوشته شده است؟
کتاب برای تمام گروه‌های سنی، از نوجوانان تا بزرگسالان، قابل استفاده است؛ به جز خردسالان که نیاز به شیوه‌ای متفاوت در آموزش دارند.
چقدر روی این پروژه کار کردید؟
بیش از دو سال و نیم از زندگی‌ام را صرف تحقیق، گردآوری و تدوین این اثر کردم.
سخت‌ترین بخش این کار چه بود؟
اثبات فرضیه‌ها سخت‌ترین بخش پژوهش بود. من بر روی پنج فرضیه شامل زبان کوهمره‌ای، شیرازی باستان، لاری، بهبهانی و تاتی کار کردم که همگی نیازمند بررسی دقیق و منابع متعدد بودند.
آیا با مردم محلی هم گفت‌وگو کردید؟ بازخوردشان چگونه بود؟
بله، بخش بزرگی از کتاب بر پایه روایت‌ها و مصاحبه با اهالی دیل و مارین است، به‌ویژه در زمینه ضرب‌المثل‌ها. مردم استقبال زیادی کردند و مشتاق بودند که کنایات، اصطلاحات و باورهای محلی‌شان ثبت شود.
چه چیزی در این گویش شما را شگفت‌زده کرد؟
وجود بی‌شمار ضرب‌المثل! در ابتدا تصور می‌کردم شاید نهایتاً ۵۰ مورد گردآوری شود، اما در نهایت به بیش از یک‌هزار ضرب‌المثل رسیدم که خودم را هم غافلگیر کرد.
چه تفاوت‌هایی میان این گویش و زبان رسمی فارسی دیدید؟
این دو، در عین اشتراکات، تفاوت‌های بسیاری دارند. از نظر زبان‌شناسی، هر دو از زبان‌های غربی ایران محسوب می‌شوند اما در ساختار، واژگان و شیوه بیان، اختلاف‌های معناداری دارند.
آیا این گویش هنوز زنده است؟ یا در خطر فراموشی قرار دارد؟
خوشبختانه این گویش هنوز زنده است و مخاطبان بسیاری دارد. فرهنگ‌سازی در میان کودکان و نوجوانان نیز به احیای آن کمک کرده است.
به نظر شما حفظ گویش‌های محلی چه اهمیتی دارد؟
گویش، آیینه هویت انسان است. زبان، شناسنامه‌ی فرهنگی ماست و اگر از میان برود، اصالت، روایت‌ها و داستان‌های ما نیز نابود خواهند شد.
آیا برنامه‌ای برای ادامه این مسیر یا نوشتن جلد دوم دارید؟
در حال حاضر احساس می‌کنم با این کتاب حق مطلب را ادا کرده‌ام. مگر آن‌که در ادامه، تصمیم بگیرم باورها یا داستان‌های محلی را نیز گردآوری و منتشر کنم.
پیام شما به جوانانی که گویش مادری خود را فراموش کرده‌اند چیست؟
به جوانان عرض می‌کنم: به قول مولوی، «هرکسی دور مانده است از اصل خویش، باز جوید روزگار وصل خویش». به ریشه‌های خود بازگردند، چرا که این گویش‌ها پلی هستند میان ما و نسل‌های پیشین‌مان، و زنده نگه داشتن آن‌ها، زنده نگه داشتن تاریخ و فرهنگ ماست.
