تاریخ انتشار
شنبه ۵ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۵۸
کد مطلب : ۵۰۴۴۹۳
تحلیل پیامدهای فعال‌سازی مکانیسم ماشه بر ایران:
آیا ایران می‌تواند از تله تحریم‌های جدید بگریزد؟ / گمانه زنی درباره اسنپ بک غلط است / مکانیسم ماشه هیچ پیامد نظامی ندارد/ تندرو ها بر تصمیمات حاکمیتی تأثیرگذار نبوده و نیستند/ مکانیسم ماشه صرفاً جنبه سیاسی و اقتصادی دارد
۰
کبنا ؛با نزدیک شدن به موعد فعال‌سازی احتمالی مکانیسم ماشه در تاریخ ۵ مهرماه ۱۴۰۴، نگرانی‌ها درباره پیامدهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی این تصمیم بر ایران به اوج خود رسیده است. این مکانیسم، که به معنای بازگشت خودکار تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران است، می‌تواند فشارهای بین‌المللی را تشدید کرده و اقتصاد شکننده ایران را با چالش‌های جدیدی مواجه کند. در این گزارش، با استناد به اظهارات کارشناسان و فعالان سیاسی، به بررسی ابعاد مختلف این موضوع و تأثیرات آن بر معیشت مردم و امنیت ملی کشور پرداخته‌ایم.
مکانیسم ماشه، که در توافق برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) پیش‌بینی شده بود، به کشورهای عضو این توافق اجازه می‌دهد در صورت تخلف ایران از تعهدات هسته‌ای، تحریم‌های سازمان ملل را بدون نیاز به رأی‌گیری در شورای امنیت بازگردانند. ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا، در گفت‌وگو با خبرآنلاین اظهار داشت: «مکانیسم ماشه صرفاً جنبه سیاسی و اقتصادی دارد و هیچ پیامد نظامی برای ایران به دنبال نخواهد داشت.» وی تأکید کرد که حتی در صورت ادامه مذاکرات یا حصول توافق، کشورهای غربی به دلیل اختلافات عمیق در خواسته‌ها، این مکانیسم را فعال می‌کردند.
به گفته ایمانی، اروپایی‌ها خواستار توقف کامل غنی‌سازی، محدودیت برنامه موشکی ایران و کاهش نفوذ منطقه‌ای کشور هستند، در حالی که آمریکا شروط سخت‌گیرانه‌تری نظیر برچیدن کامل صنایع هسته‌ای و تضعیف توان دفاعی ایران را مطرح کرده است. این اختلافات بنیادین، مذاکرات را به بن‌بست کشانده و زمینه را برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه فراهم کرده است.
از سوی دیگر، تحلیلگران اقتصادی هشدار می‌دهند که بازگشت تحریم‌های سازمان ملل می‌تواند به کاهش ارزش پول ملی، افزایش قیمت کالاهای اساسی و محدودیت دسترسی به منابع مالی بین‌المللی منجر شود. این وضعیت، فشار مضاعفی بر معیشت مردم وارد خواهد کرد و بازارهای داخلی را با شوک‌های جدیدی مواجه می‌کند.
در داخل ایران، واکنش‌ها به فعال‌سازی مکانیسم ماشه و سیاست خارجی دولت مسعود پزشکیان متفاوت بوده است. محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، در گفت‌وگو با خبرآنلاین، با انتقاد از جریان‌های تندرو اظهار داشت: «تندروها جرثومه‌هایی هستند که صدایشان طبل توخالی است و حق ندارند به منافع ملی خدشه وارد کنند.» وی تأکید کرد که این گروه‌ها نمی‌توانند مانع تصمیمات کلان نظام شوند و رئیس‌جمهور باید با اختیارات گسترده‌تر، از فرصت حضور در اجلاس سازمان ملل برای پیشبرد دیپلماسی استفاده کند.
عطریانفر معتقد است که برای برون‌رفت از بحران کنونی، که در تاریخ ۴۷ ساله جمهوری اسلامی بی‌سابقه است، نیاز به تغییر رویکردهای دیپلماتیک و بهره‌گیری از ابتکار عمل در مذاکرات بین‌المللی است. وی گمانه‌زنی درباره پیامدهای اسنپ‌بک را نادرست دانست و بر ضرورت صلاح‌سنجی و ارائه پیشنهادات سازنده به رئیس‌جمهور تأکید کرد.
در مقابل، ایمانی با اشاره به عدم تأثیرگذاری جریان‌های تندرو بر تصمیمات حاکمیتی، اظهار داشت: «تصمیمات نظام، به‌ویژه مواضع رهبری، روشن است؛ ایران سلاح هسته‌ای تولید نخواهد کرد، اما صنایع هسته‌ای باید حفظ شود.» وی افزود که مذاکرات با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، علی‌رغم مخالفت‌های تندروها، ادامه یافته و این نشان‌دهنده استقلال تصمیم‌گیری حاکمیت از فشارهای داخلی است.
یکی از نگرانی‌های مطرح‌شده، احتمال ارتباط فعال‌سازی مکانیسم ماشه با تنش‌های نظامی، به‌ویژه با اسرائیل یا آمریکا، است. ایمانی با رد این ارتباط تأکید کرد: «مکانیسم ماشه هیچ پیامد نظامی ندارد، زیرا قطعنامه‌های شورای امنیت ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل (مربوط به اقدامات نظامی) نیست.» وی افزود که کشورهای متخاصم مانند اسرائیل و آمریکا برای اقدامات نظامی نیازی به مجوز سازمان ملل ندارند و بازدارندگی ایران در برابر چنین تهدیداتی به قدرت دفاعی و مقاومت داخلی وابسته است.
این دیدگاه در حالی مطرح می‌شود که برخی تحلیلگران معتقدند تشدید فشارهای اقتصادی می‌تواند به بی‌ثباتی داخلی منجر شده و زمینه را برای تنش‌های منطقه‌ای فراهم کند. با این حال، اجماع کارشناسان بر این است که در شرایط کنونی، گزینه نظامی علیه ایران بعید به نظر می‌رسد، اما تهدیدات غیرمستقیم همچنان پابرجاست.
حضور رئیس‌جمهور پزشکیان در اجلاس سالیانه سازمان ملل، فرصتی برای ایران تلقی می‌شود تا با استفاده از دیپلماسی فعال، از شدت پیامدهای مکانیسم ماشه بکاهد. عطریانفر با تأکید بر ضرورت اعطای اختیارات گسترده‌تر به رئیس‌جمهور، اظهار داشت: «اگر رویکردهای دیپلماتیک تغییر نکند، نتایج متفاوتی از گذشته به دست نخواهد آمد.» وی پیشنهاد کرد که ایران باید با ابتکار عمل و استفاده از ظرفیت‌های مشورتی، سرفصل‌های جدیدی در مذاکرات تعریف کند تا منافع ملی تأمین شود.
ایمانی نیز با اشاره به پیچیدگی‌های حقوقی مکانیسم ماشه، این اقدام را تخلف از عرف بین‌الملل دانست، زیرا بدون ارجاع به کمیته حل اختلاف، مستقیماً به شورای امنیت ارجاع شده است. با این حال، وی معتقد است که ادامه مذاکرات، حتی در شرایط کنونی، نمی‌توانست مانع از تصمیم غرب برای فعال‌سازی این مکانیسم شود.
فعال‌سازی مکانیسم ماشه، ایران را در برابر دور جدیدی از چالش‌های اقتصادی و سیاسی قرار داده است. در حالی که برخی کارشناسان و فعالان سیاسی مانند ناصر ایمانی این اقدام را صرفاً سیاسی و اقتصادی می‌دانند و هرگونه پیامد نظامی را رد می‌کنند، نگرانی‌ها درباره تأثیرات آن بر معیشت مردم و ثبات اقتصادی کشور همچنان پابرجاست. از سوی دیگر، محمد عطریانفر با تأکید بر ضرورت تغییر رویکردهای دیپلماتیک و تقویت اختیارات رئیس‌جمهور، خواستار استفاده از فرصت‌های بین‌المللی برای کاهش فشارها شده است.
در این میان، اجماع بر این است که تندروهای داخلی، چه اصولگرا و چه اصلاح‌طلب، نمی‌توانند مانع تصمیمات کلان نظام شوند. با این حال، موفقیت ایران در مدیریت این بحران به توانایی دیپلماتیک، انسجام داخلی و بهره‌گیری از فرصت‌های جهانی بستگی دارد. آنچه مسلم است، این است که در شرایط کنونی، حفظ منافع ملی و تأمین معیشت مردم باید در اولویت سیاست‌گذاری‌های کشور قرار گیرد.
به گزارش کبنا نیوز، در ادامه مصحبت‌های ناصر ایمانی و محمد عطریانفر را می‌خوانید.
ناصر ایمانی: مکانیسم ماشه هیچ پیامد نظامی ندارد/ تندرو ها بر تصمیمات حاکمیتی تأثیرگذار نبوده و نیستند/ مکانیسم ماشه صرفاً جنبه سیاسی و اقتصادی دارد
ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا، درباره فعال سازی مکانیسم ماشه می گوید که این موضوع صرفا جنبه سیاسی و اقتصادی داشته و هیچ پیامد نظامی برای ایران ندارد.
با فعال‌سازی تقریبا قطعی مکانیسم ماشه علیه ایران، نگرانی‌ها درباره شرایط اقتصادی و افزایش فشارهای بین‌المللی به بالاترین حد خود رسیده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که این اقدام می‌تواند زمینه را برای اعمال تحریم‌های گسترده‌تر فراهم کرده و بازارهای داخلی را با شوک‌های جدی و جدیدی مواجه کند. کاهش ارزش پول ملی، افزایش قیمت کالاهای اساسی و محدودیت در دسترسی به منابع مالی در خارج از کشور، تنها بخشی از پیامدهای احتمالی این تصمیم است که زندگی روزمره مردم را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
درباره همین موضوع ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا درباره پیامدهای این تصمیم و تأثیر فعال سازی مکانیسم ماشه بر معیشت مردم و امنیت ملی ایران گفت:«(در هر صورت) مکانیسم ماشه اجرا می‌شد؛ به این معنا که غربی‌ها، حتی در صورت انجام مذاکرات و حصول توافق، این اهرم را فعال می‌کردند. ایران مذاکرات خود را انجام داد و توافقاتی با سازمان انرژی اتمی برقرار کرد و از معاهده ان‌پی‌تی نیز خارج نشد، اما با این حال، مکانیسم ماشه توسط اروپایی‌ها اجرا شد.»
فعال سازی مکانیسم ماشه به دلیل اختلافات عمیق میان خواسته‌ها است
وی افزود: «از نظر حقوقی، این اقدام پیچیدگی‌های فراوانی دارد؛ بر اساس عرف بین‌الملل، اساساً مکانیسم ماشه اجرایی نیست، اما بدون ارجاع به کمیته حل اختلاف، مستقیماً به شورای امنیت ارجاع شد که خود تخلف محسوب می‌شود. با این حال، مکانیسم ماشه اجرایی شد و حتی اگر مذاکرات ادامه می‌یافت، یا در همین روزها انجام می‌شد، باز هم اجرا می‌شد. علت این مسئله، اختلافات عمیق میان خواسته‌هاست.»
ناصر ایمانی ادامه داد: «اروپایی‌ها از ایران خواسته‌اند غنی‌سازی را کاملاً متوقف کند، برخلاف برجام؛ موضوعات موشکی و دیگر مسائل خارج از برجام را مطرح می‌کنند و از مذاکره مستقیم با آمریکایی‌ها حمایت می‌کنند. از سوی دیگر، آمریکا شروط خود را برچیدن کامل صنایع هسته‌ای، محدودیت برد موشکی و کاهش قدرت دفاعی ایران و خروج از منطقه عنوان کرده است؛ این خواسته ها در واقع نابود کردن توان دفاعی کشور است. این تفاوت در خواسته‌ها باعث می‌شود مذاکره واقعی عملاً امکان‌پذیر نباشد و اجرای مکانیسم ماشه توسط غرب ادامه یابد.»
تندرو ها بر تصمیمات حاکمیتی تأثیرگذار نبوده‌اند
این فعال سیاسی اصولگرا درباره تاثیر گذاری جریان های تندرو بر تصمیمات حاکمیت گفت: «تندرو ها بر تصمیمات حاکمیتی تأثیرگذار نبوده‌اند. تصمیمات حاکمیت، به‌ویژه رهبری، روشن است؛ ایران سلاح هسته‌ای تولید نخواهد کرد و صنایع هسته‌ای کشور باید حفظ شود. این موضع، هم در برابر فشارهای جناح تندرو داخلی و هم در برابر اظهارنظر چهره‌های تندروی اصلاح‌طلب ثابت مانده است. تندروهای اصلاح طلب می‌گویند که صنایع هسته‌ای را به طور کامل باید برچینیم اما رهبر انقلاب بر این باور نیستند.»
وی افزود: «حتی در موضوع مذاکرات با مدیرکل آژانس، مخالفت‌های تندروها نسبت به مذاکرات رسمی ایران در قاهره و نیویورک مانع نشده و روند تصمیم‌گیری حاکمیتی بدون تأثیر از این جریان‌ها ادامه یافته است. تأثیر جریان‌های تندرو بر تصمیمات حاکمیتی قاعدتاً قابل توجه نبوده و شواهد آن نیز مشهود است.»
مکانیسم ماشه هیچ پیامد نظامی ندارد
ایمانی درباره احتمال وقوع جنگ مجدد بین ایران و اسرائیل گفت: «در خصوص فعال شدن مکانیسم ماشه و احتمال وقوع جنگ، باید تاکید کرد که این دو موضوع اساساً ارتباطی با یکدیگر ندارند. فعال شدن مکانیسم ماشه هیچ پیامد نظامی ندارد؛ زیرا قطعنامه‌های پنج‌گانه شورای امنیت سازمان ملل که ممکن است بازگردند، هیچ‌یک نظامی نیستند و ایران نیز ذیل فصل هفت منشور سازمان ملل نرفته است؛ فصل هفت مربوط به اقدامات نظامی علیه کشورهاست و شامل تحریم‌های اقتصادی نمی‌شود. تحریم‌های سازمان ملل، حتی اگر بازگردند، پیامد نظامی برای کشور نخواهد داشت. ایران سال‌هاست تحت تحریم‌های اقتصادی آمریکا و اروپا قرار دارد، اما هیچ حمله نظامی صورت نگرفته است.»
اسرائیل و آمریکا برای حمله به هیچ کشوری نیازی به مجوز سازمان ملل ندارند
وی ادامه داد: «از سوی دیگر، کشورهایی که بخواهند تجاوز کنند، مانند اسرائیل و آمریکا، نیازی به مجوز سازمان ملل ندارند؛ در صورت تصمیم به حمله، قوانین بین‌المللی برای آنها بازدارنده نیست. عوامل بازدارنده واقعی شامل مقاومت مردم ایران، قدرت دفاعی کشور و ملاحظات بین‌المللی دیگر است. همان‌طور که در گذشته مشاهده شده، اسرائیل و آمریکا بدون توجه به منشور سازمان ملل اقدام نظامی کرده‌اند و می‌کنند.»
وی در پایان تصریح کرد: «گزینه نظامی از منظر مکانیسم ماشه و قطعنامه‌های سازمان ملل منتفی است؛ اما این به معنای غیرممکن بودن حمله از سوی رژیم صهیونیستی یا ایالات متحده نیست. این کشورها در صورت تصمیم، نیازی به اجازه سازمان ملل ندارند و از منظر خود، آزادانه می‌توانند اقدام کنند.»
عطریانفر:تندروها عددی نیستند که تصمیمات نظام را بپذیرند یا نپذیرند/ تغییر روش های دیپلماسی به تناسب زمان لازم است/ گمانه زنی درباره اسنپ بک غلط است
شمارش معکوس برای بازگشت تحریم‌ها و فعال شدن اسنپ بک از 5 مهرماه آغاز شده است. از همین رو با توجه به بیانات اخیر مقام معظم رهبری درباره مذاکره با آمریکا و حضور رئیس جمهور در اجلاسیه سازمان ملل، این سوال ایجاد می شود که واکنش ایران چه خواهد بود؟
محمدعطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران، در گفت و گویی با خبرآنلاین، درباره حضور پزشکیان در نیویورک هم گفت: «دوستان آقای رئیس‌جمهور باید کمک کنند ایشان با اقتدار هرچه بیشتر و با اختیارات کامل‌تر در صحنه گفت‌وگوها ظهور و بروز پیدا کند. باید برای برون رفت از بحران جاری که درتاریخ ۴۷ساله استقرار نظام، بی سابقه بوده است، رئیس جمهور مستقر، از اختیارات گسترده‌تری نسبت به دیگر روسای جمهور پیشین برخوردار باشد.»
عطریانفر با اشاره به مخالفت تندروها با تصمیم نظام خاطرنشان کرد: «آنان جرثوم‌هایی هستند که هیاهو دارند و صدایشان طبل توخالی است. بقول امیر المومنین علیه السلام رعد وبرقی هستند که نمی‌بارند فقط با فریادهای بی پایه خود گوش‌ها را می خراشند. آنها البته حق ندارند بنا به دریافت‌های شخصی خود به منفعت ملی خدشه وارد کنند.»
مشروح گفت و گوی محمدعطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران را در ادامه می خوانید؛
با توجه به اینکه بحث مکانیسم ماشه فعال است و آقای پزشکیان در نیویورک حضور دارند، فکر می‌کنید در این سفر باید چه اتفاقی پیش بیاید و ایران چه واکنشی نشان دهد تا تحریم‌ها یا همان مکانیسم ماشه به تعویق بیفتد و فعال نشود؟
سیر گفت‌وگوهای هسته‌ای در طول تاریخ ۲۰ ساله خود ، فرایندی پر نشیب وفراز را طی کرده‌است. تمام پله‌ها وجهت گیریهای کلی مذاکرات و گفت‌وشنودها که درطول دودهه صورت گرفته، از یک ریتم، سنخ و الگوریتم واحدی تبعیت کرده است. در حال حاضر، اما با واقعیتی مواجه ایم که نشان می‌دهد سازوکار گفت‌وگوهایی که تاکنون تعقیب شده، ما را به نتیجه‌ای که راضی‌کننده مقامات مسئول و مردم و تأمین‌کننده منافع ملی که شایسته ملت ایران باشد نرسانده است و در حال حاضر در موقعیت نگران‌کننده‌ای قرار داریم. به ادبیاتی دیگر، در فرصت‌های اندک باقیمانده، البته تلاش‌هایی صورت می گیرد که بتوان پیروزی نسبی به دست آوریم.
علی‌القاعده، اگر در برروی همین پاشنه بچرخد و روند مذاکرات مثل گذشته ادامه پیدا کند، نتیجه‌ای متفاوت از آنچه در گذشته پیش آمده، رخ نخواهد داد. طبعاً اگر انتظار داریم تحولی رخ دهد باید در فرصت پیش‌رو که ریاست‌جمهوری در نشست سالیانه سازمان ملل شرکت کرده است، سرفصل متفاوت و جدیدی در هدف گذاری مذاکرات باید تدبیر شود.باید برای برون رفت از بحران جاری که درتاریخ ۴۷ساله استقرار نظام، بی سابقه بوده است، رئیس جمهور مستقر، از اختیارات گسترده‌تری نسبت به دیگر روسای جمهور پیشین برخوردار باشد.
آقای رئیس‌جمهور ضرورتا از ناحیه مقام معظم رهبری باید اختیارات کافی داشته باشد
در این رابطه حمایت وهمراهی معنادار وموثر رهبر معظم را بایدمدنظر داشت؛ به این معنا که آقای رئیس‌جمهور ضرورتا از ناحیه مقام معظم رهبری باید اختیارات کافی داشته باشد، تا با استفاده از ابتکار عمل لازم در بزنگاه‌های مذاکراتی و در تقابل با رفتارهای سیاسی رقیبان در سازمان ملل اگر شرایط مناسبی پیش آید از فرصت‌ها به‌خوبی استفاده کند و با تکیه بر ظرفیت‌های مشورتیِ همراه، گام مؤثر و راهگشایی بردارد.
اگر چنین زمینه‌ای فراهم شود، شاید بتوان با تغییر رویکردها در این فرصت‌های پایانی و در خلال این سفر بین‌المللی رئیس‌جمهور که طبیعتاً مورد توجه دیگر کشورها و نمایندگان نظامهای جهانی است، طوری که مصالح ملی حکم کند، بحران بیست ساله را رفع کرد و در مقام تثبیت منفعت ملی و تقویت پایداری سیاسی ایران زمان را بسود ملت هدایت کرد. اسنپ بک و دیگر فشارهای غیرعادلانه را که در قالب تحریم بر ایران وارد شده از سر ملت وکشور برداشت.
گمانه‌زنی از طرف ما غلط است و ما باید بیشتر صلاح‌سنجی کنیم
* با توجه به بیانات رهبری و اظهارات رئیس جمهوری فکر می کنید، چه اقداماتی بعد از فعال شدن مکانیسم ماشه باید انجام داد؟
گمانه‌زنی از طرف ما غلط است و ما باید بیشتر صلاح‌سنجی کنیم و صلاح‌دیدها را مدنظر قرار دهیم و از موضع خیرخواهی برای کشور، اگر نقطه نظری به ذهن‌مان می‌رسد، خدمت رئیس‌جمهور و مسئولان ذیربط ارائه کنیم. طبعاً در دولت و به‌ویژه در شورای امنیت ملی که مسئولیت ان بدرستی بر عهده آقای لاریجانی گذاشته شده، باید پیش‌نیاز سفر آقای رئیس‌جمهور را تامین کرده و اختیارات لازم را از مقامات ذیربط برای موفقیت هرچه بیشتر رییس جمهور کسب کنند.
گفت‌وگوهای مستقیم به‌صورت مصداقی خیلی اهمیت ندارد
* برخی می‌گویند که اگر بر موضوع مذاکره اصرار کنیم، موضع ضعف را پیش گرفته‌ایم و احتمال شروع دوباره جنگ وجود دارد، اما از طرف دیگر برخی نسبت به فعال شدن اسنپ بک در شرایط فعلی نگرانند و هشدار می‌دهند. صلاح است به کدام سمت برویم؟
واقعیت اینکه من چندان به این مسائل فکر نمی‌کنم. تجارب بسیاری داریم که بنا به ضرورت و تامین مصالح نظام و ایران هرتابویی را باید بشکنیم. زاویه نگاه بسته و تصلب و قطعیت‌های ناصواب همواره زیان‌بار بوده است. باید افق‌های دور را برای منافع کشور در نظر بگیریم و رویکردها و رفتار سیاسی و بین‌المللی خود را بدرستی و باقتضای زمان و شرایط انتخاب کنیم. ایران نیازمند گام سپاری وتحقق برآوردن مهمترین انتظارات و کلیدی نسل مطالبه گر ملت است. باید متکی بر تجارب پیشین، رویکردمان را اصلاح کنیم.
اگر مسئله را طبق روندهای تکراری که بارها و بارها ازمودیم و نتیجه نداده باشد، باید روش حل جدید بدهیم. دیپلماسی نیازمند تغییر است. نباید وقت کشور وملت را صرف جزییات کرد. در واقع می‌توان نشان داد با نقش پذیری ایران ترتیبات امنیتی جهان و منطقه در آینده بهتر تامین می‌شود و ایران عامل امنیت‌بخش مهمی باشد و کشورمان نقش مهم منطقه‌ای برای از بین بردن خشونت و رفتارهای رادیکال ایفا کند. بباور من بیشتر باید از این منظر به موضوع اندیشید و سطح گفتمانی را ارتقا داد.
به نظر من، گفت‌وگوهای مستقیم به‌صورت مصداقی خیلی اهمیت ندارد و تصور نکنید اگر در سازمان ملل مثلاً ملاقاتی صورت نگیرد، دنیا به آخر می‌رسد. به‌هیچ وجه این‌طور نیست. ایران واجد ظرفیت و اقتدار کافی است که بتواند مجدداً شرایط را به نفع ایران بهتر کند. روش‌ها به‌تناسب زمان می‌تواند تغییر کند و تحول گرایی در سازوکارها نباید ما را نگران کند و تصور کنیم اگر رویکرد را تغییر دهیم به این معناست که از گذشته انقلابی خود فاصله گرفتیم و به منافع خود لطمه زده ایم. به‌هیچ‌عنوان این‌طور نیست. اتخاذ روش‌ها همواره از هدف‌گذاری‌های ما در جهت تأمین منافع ملی تبعیت می‌کند.
اصلاً تندروها عددی نیستند که بپذیرند یا نپذیرند
* فکر می‌کنید اگر آقای پزشکیان بخواهد در آن‌جا با مقامات اروپایی دیدار کند، واکنش تندروها چیست؟
اصلاً تندروها عددی نیستند که بپذیرند یا نپذیرند. وقتی در سطوح عالی کشور تدبیری صورت می‌گیرد و رئیس‌جمهور کارگزار تحقق منویات عالی نظام قرار می‌گیرد، افراطیون و تندروها نه منشأ اثر هستند و نه تحرکات و مخالفت‌هایشان می‌تواند مانع ورادع باشد.
تندروها جرثوم‌هایی هستند که هیاهو دارند و صدایشان طبل توخالی است
* نشان داده‌اند که خیلی به تصمیمات نظام اهمیتی نمی‌دهند.
کشور وملت وکارگزاران خدوم وصادق آن منتظر واکنش افراطیون نمی مانند. رفتار تندروها ساختارشکن و آسیب‌زننده است. من مخالف این نیستم که از ناحیه مسئولان صاحب ید، که ممکن است پیام‌شان اثرگذار باشد یا ابزار کنترل داشته باشند، جلوی افراطیون را بگیرند. اما در مقام تامین مصالح ملی نباید تعلل و تاخیر کرد ومنتظر آرام شدن تندروها شد. افراطیون هیچگاه قرارشان نیست حتی در برابر درست ترین استدلال‌ها قانع شوند.
آنان جرثوم‌هایی هستند که هیاهو دارند و صدایشان طبل توخالی است. بقول امیر المومنین علیه السلام رعد وبرقی هستند که نمی‌بارند فقط با فریادهای بی پایه خود گوش‌ها را می خراشند. آنها البته حق ندارند بنا به دریافت‌های شخصی خود به منفعت ملی خدشه وارد کنند. منافع ملی و ابعاد ان در موقعیت‌های مهم و کلیدی کشور رقم می‌خورد و عناصری که در حد فهم اندک و بضاعت محدود خود موضع‌گیری می‌کنند، نقشی ندارند و نباید عامل بازدارنده باشند. نباید ترسید و نگران بود و البته نباید هم از کنارشان ساده گذر کرد. باید سعی کنیم قانع‌شان کنیم ولو امیدی بدان نداشته باشیم. افراطیون بخش اندک وناچیزی از جامعه را تشکیل می‌دهند. حداقل اگر همراه نمی‌شوند باید به آنها یادآوری کرد که در این کشور منافع ملی مهم‌تر از منافع گروهی و قبیله‌ای است.
مکانیسم ماشه، که در توافق برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) پیش‌بینی شده بود، به کشورهای عضو این توافق اجازه می‌دهد در صورت تخلف ایران از تعهدات هسته‌ای، تحریم‌های سازمان ملل را بدون نیاز به رأی‌گیری در شورای امنیت بازگردانند. ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا، در گفت‌وگو با خبرآنلاین اظهار داشت: «مکانیسم ماشه صرفاً جنبه سیاسی و اقتصادی دارد و هیچ پیامد نظامی برای ایران به دنبال نخواهد داشت.» وی تأکید کرد که حتی در صورت ادامه مذاکرات یا حصول توافق، کشورهای غربی به دلیل اختلافات عمیق در خواسته‌ها، این مکانیسم را فعال می‌کردند.
به گفته ایمانی، اروپایی‌ها خواستار توقف کامل غنی‌سازی، محدودیت برنامه موشکی ایران و کاهش نفوذ منطقه‌ای کشور هستند، در حالی که آمریکا شروط سخت‌گیرانه‌تری نظیر برچیدن کامل صنایع هسته‌ای و تضعیف توان دفاعی ایران را مطرح کرده است. این اختلافات بنیادین، مذاکرات را به بن‌بست کشانده و زمینه را برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه فراهم کرده است.
از سوی دیگر، تحلیلگران اقتصادی هشدار می‌دهند که بازگشت تحریم‌های سازمان ملل می‌تواند به کاهش ارزش پول ملی، افزایش قیمت کالاهای اساسی و محدودیت دسترسی به منابع مالی بین‌المللی منجر شود. این وضعیت، فشار مضاعفی بر معیشت مردم وارد خواهد کرد و بازارهای داخلی را با شوک‌های جدیدی مواجه می‌کند.
در داخل ایران، واکنش‌ها به فعال‌سازی مکانیسم ماشه و سیاست خارجی دولت مسعود پزشکیان متفاوت بوده است. محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، در گفت‌وگو با خبرآنلاین، با انتقاد از جریان‌های تندرو اظهار داشت: «تندروها جرثومه‌هایی هستند که صدایشان طبل توخالی است و حق ندارند به منافع ملی خدشه وارد کنند.» وی تأکید کرد که این گروه‌ها نمی‌توانند مانع تصمیمات کلان نظام شوند و رئیس‌جمهور باید با اختیارات گسترده‌تر، از فرصت حضور در اجلاس سازمان ملل برای پیشبرد دیپلماسی استفاده کند.
عطریانفر معتقد است که برای برون‌رفت از بحران کنونی، که در تاریخ ۴۷ ساله جمهوری اسلامی بی‌سابقه است، نیاز به تغییر رویکردهای دیپلماتیک و بهره‌گیری از ابتکار عمل در مذاکرات بین‌المللی است. وی گمانه‌زنی درباره پیامدهای اسنپ‌بک را نادرست دانست و بر ضرورت صلاح‌سنجی و ارائه پیشنهادات سازنده به رئیس‌جمهور تأکید کرد.
در مقابل، ایمانی با اشاره به عدم تأثیرگذاری جریان‌های تندرو بر تصمیمات حاکمیتی، اظهار داشت: «تصمیمات نظام، به‌ویژه مواضع رهبری، روشن است؛ ایران سلاح هسته‌ای تولید نخواهد کرد، اما صنایع هسته‌ای باید حفظ شود.» وی افزود که مذاکرات با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، علی‌رغم مخالفت‌های تندروها، ادامه یافته و این نشان‌دهنده استقلال تصمیم‌گیری حاکمیت از فشارهای داخلی است.
یکی از نگرانی‌های مطرح‌شده، احتمال ارتباط فعال‌سازی مکانیسم ماشه با تنش‌های نظامی، به‌ویژه با اسرائیل یا آمریکا، است. ایمانی با رد این ارتباط تأکید کرد: «مکانیسم ماشه هیچ پیامد نظامی ندارد، زیرا قطعنامه‌های شورای امنیت ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل (مربوط به اقدامات نظامی) نیست.» وی افزود که کشورهای متخاصم مانند اسرائیل و آمریکا برای اقدامات نظامی نیازی به مجوز سازمان ملل ندارند و بازدارندگی ایران در برابر چنین تهدیداتی به قدرت دفاعی و مقاومت داخلی وابسته است.
این دیدگاه در حالی مطرح می‌شود که برخی تحلیلگران معتقدند تشدید فشارهای اقتصادی می‌تواند به بی‌ثباتی داخلی منجر شده و زمینه را برای تنش‌های منطقه‌ای فراهم کند. با این حال، اجماع کارشناسان بر این است که در شرایط کنونی، گزینه نظامی علیه ایران بعید به نظر می‌رسد، اما تهدیدات غیرمستقیم همچنان پابرجاست.
حضور رئیس‌جمهور پزشکیان در اجلاس سالیانه سازمان ملل، فرصتی برای ایران تلقی می‌شود تا با استفاده از دیپلماسی فعال، از شدت پیامدهای مکانیسم ماشه بکاهد. عطریانفر با تأکید بر ضرورت اعطای اختیارات گسترده‌تر به رئیس‌جمهور، اظهار داشت: «اگر رویکردهای دیپلماتیک تغییر نکند، نتایج متفاوتی از گذشته به دست نخواهد آمد.» وی پیشنهاد کرد که ایران باید با ابتکار عمل و استفاده از ظرفیت‌های مشورتی، سرفصل‌های جدیدی در مذاکرات تعریف کند تا منافع ملی تأمین شود.
ایمانی نیز با اشاره به پیچیدگی‌های حقوقی مکانیسم ماشه، این اقدام را تخلف از عرف بین‌الملل دانست، زیرا بدون ارجاع به کمیته حل اختلاف، مستقیماً به شورای امنیت ارجاع شده است. با این حال، وی معتقد است که ادامه مذاکرات، حتی در شرایط کنونی، نمی‌توانست مانع از تصمیم غرب برای فعال‌سازی این مکانیسم شود.
فعال‌سازی مکانیسم ماشه، ایران را در برابر دور جدیدی از چالش‌های اقتصادی و سیاسی قرار داده است. در حالی که برخی کارشناسان و فعالان سیاسی مانند ناصر ایمانی این اقدام را صرفاً سیاسی و اقتصادی می‌دانند و هرگونه پیامد نظامی را رد می‌کنند، نگرانی‌ها درباره تأثیرات آن بر معیشت مردم و ثبات اقتصادی کشور همچنان پابرجاست. از سوی دیگر، محمد عطریانفر با تأکید بر ضرورت تغییر رویکردهای دیپلماتیک و تقویت اختیارات رئیس‌جمهور، خواستار استفاده از فرصت‌های بین‌المللی برای کاهش فشارها شده است.
در این میان، اجماع بر این است که تندروهای داخلی، چه اصولگرا و چه اصلاح‌طلب، نمی‌توانند مانع تصمیمات کلان نظام شوند. با این حال، موفقیت ایران در مدیریت این بحران به توانایی دیپلماتیک، انسجام داخلی و بهره‌گیری از فرصت‌های جهانی بستگی دارد. آنچه مسلم است، این است که در شرایط کنونی، حفظ منافع ملی و تأمین معیشت مردم باید در اولویت سیاست‌گذاری‌های کشور قرار گیرد.
به گزارش کبنا نیوز، در ادامه مصحبت‌های ناصر ایمانی و محمد عطریانفر را می‌خوانید.
ناصر ایمانی: مکانیسم ماشه هیچ پیامد نظامی ندارد/ تندرو ها بر تصمیمات حاکمیتی تأثیرگذار نبوده و نیستند/ مکانیسم ماشه صرفاً جنبه سیاسی و اقتصادی دارد
ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا، درباره فعال سازی مکانیسم ماشه می گوید که این موضوع صرفا جنبه سیاسی و اقتصادی داشته و هیچ پیامد نظامی برای ایران ندارد.
با فعال‌سازی تقریبا قطعی مکانیسم ماشه علیه ایران، نگرانی‌ها درباره شرایط اقتصادی و افزایش فشارهای بین‌المللی به بالاترین حد خود رسیده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که این اقدام می‌تواند زمینه را برای اعمال تحریم‌های گسترده‌تر فراهم کرده و بازارهای داخلی را با شوک‌های جدی و جدیدی مواجه کند. کاهش ارزش پول ملی، افزایش قیمت کالاهای اساسی و محدودیت در دسترسی به منابع مالی در خارج از کشور، تنها بخشی از پیامدهای احتمالی این تصمیم است که زندگی روزمره مردم را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
درباره همین موضوع ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا درباره پیامدهای این تصمیم و تأثیر فعال سازی مکانیسم ماشه بر معیشت مردم و امنیت ملی ایران گفت:«(در هر صورت) مکانیسم ماشه اجرا می‌شد؛ به این معنا که غربی‌ها، حتی در صورت انجام مذاکرات و حصول توافق، این اهرم را فعال می‌کردند. ایران مذاکرات خود را انجام داد و توافقاتی با سازمان انرژی اتمی برقرار کرد و از معاهده ان‌پی‌تی نیز خارج نشد، اما با این حال، مکانیسم ماشه توسط اروپایی‌ها اجرا شد.»
فعال سازی مکانیسم ماشه به دلیل اختلافات عمیق میان خواسته‌ها است
وی افزود: «از نظر حقوقی، این اقدام پیچیدگی‌های فراوانی دارد؛ بر اساس عرف بین‌الملل، اساساً مکانیسم ماشه اجرایی نیست، اما بدون ارجاع به کمیته حل اختلاف، مستقیماً به شورای امنیت ارجاع شد که خود تخلف محسوب می‌شود. با این حال، مکانیسم ماشه اجرایی شد و حتی اگر مذاکرات ادامه می‌یافت، یا در همین روزها انجام می‌شد، باز هم اجرا می‌شد. علت این مسئله، اختلافات عمیق میان خواسته‌هاست.»
ناصر ایمانی ادامه داد: «اروپایی‌ها از ایران خواسته‌اند غنی‌سازی را کاملاً متوقف کند، برخلاف برجام؛ موضوعات موشکی و دیگر مسائل خارج از برجام را مطرح می‌کنند و از مذاکره مستقیم با آمریکایی‌ها حمایت می‌کنند. از سوی دیگر، آمریکا شروط خود را برچیدن کامل صنایع هسته‌ای، محدودیت برد موشکی و کاهش قدرت دفاعی ایران و خروج از منطقه عنوان کرده است؛ این خواسته ها در واقع نابود کردن توان دفاعی کشور است. این تفاوت در خواسته‌ها باعث می‌شود مذاکره واقعی عملاً امکان‌پذیر نباشد و اجرای مکانیسم ماشه توسط غرب ادامه یابد.»
تندرو ها بر تصمیمات حاکمیتی تأثیرگذار نبوده‌اند
این فعال سیاسی اصولگرا درباره تاثیر گذاری جریان های تندرو بر تصمیمات حاکمیت گفت: «تندرو ها بر تصمیمات حاکمیتی تأثیرگذار نبوده‌اند. تصمیمات حاکمیت، به‌ویژه رهبری، روشن است؛ ایران سلاح هسته‌ای تولید نخواهد کرد و صنایع هسته‌ای کشور باید حفظ شود. این موضع، هم در برابر فشارهای جناح تندرو داخلی و هم در برابر اظهارنظر چهره‌های تندروی اصلاح‌طلب ثابت مانده است. تندروهای اصلاح طلب می‌گویند که صنایع هسته‌ای را به طور کامل باید برچینیم اما رهبر انقلاب بر این باور نیستند.»
وی افزود: «حتی در موضوع مذاکرات با مدیرکل آژانس، مخالفت‌های تندروها نسبت به مذاکرات رسمی ایران در قاهره و نیویورک مانع نشده و روند تصمیم‌گیری حاکمیتی بدون تأثیر از این جریان‌ها ادامه یافته است. تأثیر جریان‌های تندرو بر تصمیمات حاکمیتی قاعدتاً قابل توجه نبوده و شواهد آن نیز مشهود است.»
مکانیسم ماشه هیچ پیامد نظامی ندارد
ایمانی درباره احتمال وقوع جنگ مجدد بین ایران و اسرائیل گفت: «در خصوص فعال شدن مکانیسم ماشه و احتمال وقوع جنگ، باید تاکید کرد که این دو موضوع اساساً ارتباطی با یکدیگر ندارند. فعال شدن مکانیسم ماشه هیچ پیامد نظامی ندارد؛ زیرا قطعنامه‌های پنج‌گانه شورای امنیت سازمان ملل که ممکن است بازگردند، هیچ‌یک نظامی نیستند و ایران نیز ذیل فصل هفت منشور سازمان ملل نرفته است؛ فصل هفت مربوط به اقدامات نظامی علیه کشورهاست و شامل تحریم‌های اقتصادی نمی‌شود. تحریم‌های سازمان ملل، حتی اگر بازگردند، پیامد نظامی برای کشور نخواهد داشت. ایران سال‌هاست تحت تحریم‌های اقتصادی آمریکا و اروپا قرار دارد، اما هیچ حمله نظامی صورت نگرفته است.»
اسرائیل و آمریکا برای حمله به هیچ کشوری نیازی به مجوز سازمان ملل ندارند
وی ادامه داد: «از سوی دیگر، کشورهایی که بخواهند تجاوز کنند، مانند اسرائیل و آمریکا، نیازی به مجوز سازمان ملل ندارند؛ در صورت تصمیم به حمله، قوانین بین‌المللی برای آنها بازدارنده نیست. عوامل بازدارنده واقعی شامل مقاومت مردم ایران، قدرت دفاعی کشور و ملاحظات بین‌المللی دیگر است. همان‌طور که در گذشته مشاهده شده، اسرائیل و آمریکا بدون توجه به منشور سازمان ملل اقدام نظامی کرده‌اند و می‌کنند.»
وی در پایان تصریح کرد: «گزینه نظامی از منظر مکانیسم ماشه و قطعنامه‌های سازمان ملل منتفی است؛ اما این به معنای غیرممکن بودن حمله از سوی رژیم صهیونیستی یا ایالات متحده نیست. این کشورها در صورت تصمیم، نیازی به اجازه سازمان ملل ندارند و از منظر خود، آزادانه می‌توانند اقدام کنند.»
عطریانفر:تندروها عددی نیستند که تصمیمات نظام را بپذیرند یا نپذیرند/ تغییر روش های دیپلماسی به تناسب زمان لازم است/ گمانه زنی درباره اسنپ بک غلط است
شمارش معکوس برای بازگشت تحریم‌ها و فعال شدن اسنپ بک از 5 مهرماه آغاز شده است. از همین رو با توجه به بیانات اخیر مقام معظم رهبری درباره مذاکره با آمریکا و حضور رئیس جمهور در اجلاسیه سازمان ملل، این سوال ایجاد می شود که واکنش ایران چه خواهد بود؟
محمدعطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران، در گفت و گویی با خبرآنلاین، درباره حضور پزشکیان در نیویورک هم گفت: «دوستان آقای رئیس‌جمهور باید کمک کنند ایشان با اقتدار هرچه بیشتر و با اختیارات کامل‌تر در صحنه گفت‌وگوها ظهور و بروز پیدا کند. باید برای برون رفت از بحران جاری که درتاریخ ۴۷ساله استقرار نظام، بی سابقه بوده است، رئیس جمهور مستقر، از اختیارات گسترده‌تری نسبت به دیگر روسای جمهور پیشین برخوردار باشد.»
عطریانفر با اشاره به مخالفت تندروها با تصمیم نظام خاطرنشان کرد: «آنان جرثوم‌هایی هستند که هیاهو دارند و صدایشان طبل توخالی است. بقول امیر المومنین علیه السلام رعد وبرقی هستند که نمی‌بارند فقط با فریادهای بی پایه خود گوش‌ها را می خراشند. آنها البته حق ندارند بنا به دریافت‌های شخصی خود به منفعت ملی خدشه وارد کنند.»
مشروح گفت و گوی محمدعطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران را در ادامه می خوانید؛
با توجه به اینکه بحث مکانیسم ماشه فعال است و آقای پزشکیان در نیویورک حضور دارند، فکر می‌کنید در این سفر باید چه اتفاقی پیش بیاید و ایران چه واکنشی نشان دهد تا تحریم‌ها یا همان مکانیسم ماشه به تعویق بیفتد و فعال نشود؟
سیر گفت‌وگوهای هسته‌ای در طول تاریخ ۲۰ ساله خود ، فرایندی پر نشیب وفراز را طی کرده‌است. تمام پله‌ها وجهت گیریهای کلی مذاکرات و گفت‌وشنودها که درطول دودهه صورت گرفته، از یک ریتم، سنخ و الگوریتم واحدی تبعیت کرده است. در حال حاضر، اما با واقعیتی مواجه ایم که نشان می‌دهد سازوکار گفت‌وگوهایی که تاکنون تعقیب شده، ما را به نتیجه‌ای که راضی‌کننده مقامات مسئول و مردم و تأمین‌کننده منافع ملی که شایسته ملت ایران باشد نرسانده است و در حال حاضر در موقعیت نگران‌کننده‌ای قرار داریم. به ادبیاتی دیگر، در فرصت‌های اندک باقیمانده، البته تلاش‌هایی صورت می گیرد که بتوان پیروزی نسبی به دست آوریم.
علی‌القاعده، اگر در برروی همین پاشنه بچرخد و روند مذاکرات مثل گذشته ادامه پیدا کند، نتیجه‌ای متفاوت از آنچه در گذشته پیش آمده، رخ نخواهد داد. طبعاً اگر انتظار داریم تحولی رخ دهد باید در فرصت پیش‌رو که ریاست‌جمهوری در نشست سالیانه سازمان ملل شرکت کرده است، سرفصل متفاوت و جدیدی در هدف گذاری مذاکرات باید تدبیر شود.باید برای برون رفت از بحران جاری که درتاریخ ۴۷ساله استقرار نظام، بی سابقه بوده است، رئیس جمهور مستقر، از اختیارات گسترده‌تری نسبت به دیگر روسای جمهور پیشین برخوردار باشد.
آقای رئیس‌جمهور ضرورتا از ناحیه مقام معظم رهبری باید اختیارات کافی داشته باشد
در این رابطه حمایت وهمراهی معنادار وموثر رهبر معظم را بایدمدنظر داشت؛ به این معنا که آقای رئیس‌جمهور ضرورتا از ناحیه مقام معظم رهبری باید اختیارات کافی داشته باشد، تا با استفاده از ابتکار عمل لازم در بزنگاه‌های مذاکراتی و در تقابل با رفتارهای سیاسی رقیبان در سازمان ملل اگر شرایط مناسبی پیش آید از فرصت‌ها به‌خوبی استفاده کند و با تکیه بر ظرفیت‌های مشورتیِ همراه، گام مؤثر و راهگشایی بردارد.
اگر چنین زمینه‌ای فراهم شود، شاید بتوان با تغییر رویکردها در این فرصت‌های پایانی و در خلال این سفر بین‌المللی رئیس‌جمهور که طبیعتاً مورد توجه دیگر کشورها و نمایندگان نظامهای جهانی است، طوری که مصالح ملی حکم کند، بحران بیست ساله را رفع کرد و در مقام تثبیت منفعت ملی و تقویت پایداری سیاسی ایران زمان را بسود ملت هدایت کرد. اسنپ بک و دیگر فشارهای غیرعادلانه را که در قالب تحریم بر ایران وارد شده از سر ملت وکشور برداشت.
گمانه‌زنی از طرف ما غلط است و ما باید بیشتر صلاح‌سنجی کنیم
* با توجه به بیانات رهبری و اظهارات رئیس جمهوری فکر می کنید، چه اقداماتی بعد از فعال شدن مکانیسم ماشه باید انجام داد؟
گمانه‌زنی از طرف ما غلط است و ما باید بیشتر صلاح‌سنجی کنیم و صلاح‌دیدها را مدنظر قرار دهیم و از موضع خیرخواهی برای کشور، اگر نقطه نظری به ذهن‌مان می‌رسد، خدمت رئیس‌جمهور و مسئولان ذیربط ارائه کنیم. طبعاً در دولت و به‌ویژه در شورای امنیت ملی که مسئولیت ان بدرستی بر عهده آقای لاریجانی گذاشته شده، باید پیش‌نیاز سفر آقای رئیس‌جمهور را تامین کرده و اختیارات لازم را از مقامات ذیربط برای موفقیت هرچه بیشتر رییس جمهور کسب کنند.
گفت‌وگوهای مستقیم به‌صورت مصداقی خیلی اهمیت ندارد
* برخی می‌گویند که اگر بر موضوع مذاکره اصرار کنیم، موضع ضعف را پیش گرفته‌ایم و احتمال شروع دوباره جنگ وجود دارد، اما از طرف دیگر برخی نسبت به فعال شدن اسنپ بک در شرایط فعلی نگرانند و هشدار می‌دهند. صلاح است به کدام سمت برویم؟
واقعیت اینکه من چندان به این مسائل فکر نمی‌کنم. تجارب بسیاری داریم که بنا به ضرورت و تامین مصالح نظام و ایران هرتابویی را باید بشکنیم. زاویه نگاه بسته و تصلب و قطعیت‌های ناصواب همواره زیان‌بار بوده است. باید افق‌های دور را برای منافع کشور در نظر بگیریم و رویکردها و رفتار سیاسی و بین‌المللی خود را بدرستی و باقتضای زمان و شرایط انتخاب کنیم. ایران نیازمند گام سپاری وتحقق برآوردن مهمترین انتظارات و کلیدی نسل مطالبه گر ملت است. باید متکی بر تجارب پیشین، رویکردمان را اصلاح کنیم.
اگر مسئله را طبق روندهای تکراری که بارها و بارها ازمودیم و نتیجه نداده باشد، باید روش حل جدید بدهیم. دیپلماسی نیازمند تغییر است. نباید وقت کشور وملت را صرف جزییات کرد. در واقع می‌توان نشان داد با نقش پذیری ایران ترتیبات امنیتی جهان و منطقه در آینده بهتر تامین می‌شود و ایران عامل امنیت‌بخش مهمی باشد و کشورمان نقش مهم منطقه‌ای برای از بین بردن خشونت و رفتارهای رادیکال ایفا کند. بباور من بیشتر باید از این منظر به موضوع اندیشید و سطح گفتمانی را ارتقا داد.
به نظر من، گفت‌وگوهای مستقیم به‌صورت مصداقی خیلی اهمیت ندارد و تصور نکنید اگر در سازمان ملل مثلاً ملاقاتی صورت نگیرد، دنیا به آخر می‌رسد. به‌هیچ وجه این‌طور نیست. ایران واجد ظرفیت و اقتدار کافی است که بتواند مجدداً شرایط را به نفع ایران بهتر کند. روش‌ها به‌تناسب زمان می‌تواند تغییر کند و تحول گرایی در سازوکارها نباید ما را نگران کند و تصور کنیم اگر رویکرد را تغییر دهیم به این معناست که از گذشته انقلابی خود فاصله گرفتیم و به منافع خود لطمه زده ایم. به‌هیچ‌عنوان این‌طور نیست. اتخاذ روش‌ها همواره از هدف‌گذاری‌های ما در جهت تأمین منافع ملی تبعیت می‌کند.
اصلاً تندروها عددی نیستند که بپذیرند یا نپذیرند
* فکر می‌کنید اگر آقای پزشکیان بخواهد در آن‌جا با مقامات اروپایی دیدار کند، واکنش تندروها چیست؟
اصلاً تندروها عددی نیستند که بپذیرند یا نپذیرند. وقتی در سطوح عالی کشور تدبیری صورت می‌گیرد و رئیس‌جمهور کارگزار تحقق منویات عالی نظام قرار می‌گیرد، افراطیون و تندروها نه منشأ اثر هستند و نه تحرکات و مخالفت‌هایشان می‌تواند مانع ورادع باشد.
تندروها جرثوم‌هایی هستند که هیاهو دارند و صدایشان طبل توخالی است
* نشان داده‌اند که خیلی به تصمیمات نظام اهمیتی نمی‌دهند.
کشور وملت وکارگزاران خدوم وصادق آن منتظر واکنش افراطیون نمی مانند. رفتار تندروها ساختارشکن و آسیب‌زننده است. من مخالف این نیستم که از ناحیه مسئولان صاحب ید، که ممکن است پیام‌شان اثرگذار باشد یا ابزار کنترل داشته باشند، جلوی افراطیون را بگیرند. اما در مقام تامین مصالح ملی نباید تعلل و تاخیر کرد ومنتظر آرام شدن تندروها شد. افراطیون هیچگاه قرارشان نیست حتی در برابر درست ترین استدلال‌ها قانع شوند.
آنان جرثوم‌هایی هستند که هیاهو دارند و صدایشان طبل توخالی است. بقول امیر المومنین علیه السلام رعد وبرقی هستند که نمی‌بارند فقط با فریادهای بی پایه خود گوش‌ها را می خراشند. آنها البته حق ندارند بنا به دریافت‌های شخصی خود به منفعت ملی خدشه وارد کنند. منافع ملی و ابعاد ان در موقعیت‌های مهم و کلیدی کشور رقم می‌خورد و عناصری که در حد فهم اندک و بضاعت محدود خود موضع‌گیری می‌کنند، نقشی ندارند و نباید عامل بازدارنده باشند. نباید ترسید و نگران بود و البته نباید هم از کنارشان ساده گذر کرد. باید سعی کنیم قانع‌شان کنیم ولو امیدی بدان نداشته باشیم. افراطیون بخش اندک وناچیزی از جامعه را تشکیل می‌دهند. حداقل اگر همراه نمی‌شوند باید به آنها یادآوری کرد که در این کشور منافع ملی مهم‌تر از منافع گروهی و قبیله‌ای است.
