لبخند در یک قاب / از شایعه اختلاف تا ظاهری از وحدت / آیا روابط نمایندگان باید ملاک ارزیابی عملکرد آنها باشد؟

کبنا ؛هر چند انتشار تصویری از سه نماینده کهگیلویه و بویراحمد در کنار یکدیگر، لبخند بر لب در جلسه گزارش وزیر ارتباطات، تحلیل‌های مبنی بر اختلاف نمایندگان با هم را تا حدی کمرنگ کرد، اما واقعیت این است که ارزیابی عملکرد نمایندگان نباید بر اساس نوع رابطه آنها با یکدیگر سنجیده شود.
به گزارش کبنا، در هفته‌ای که گذشت، تصویری از نمایندگان استان کهگیلویه و بویراحمد در مجلس شورای اسلامی منتشر شد که دست‌به‌دست در فضای رسانه‌ای استان چرخید. این عکس که در حاشیه جلسه گزارش وزیر ارتباطات؛ گرفته شده بود در آن سه نماینده استان، در یک قاب، در کنار یکدیگر و با لبخندی بر لب، ایستاده بودند، چنان‌که گویی همه آنچه درباره اختلافاتشان گفته می‌شد، تنها خیالی خام بوده است. این تصویر، بلافاصله با موجی از واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی و محافل غیررسمی همراه شد. بسیاری آن را نشانه‌ای از پایان اختلافات یا دست‌کم بهبود روابط میان نمایندگان تعبیر کردند.
اما واقعیت این است که تحلیل یک عکس بدون دانستن زمینه‌های پشت آن، ما را به حقیقت نمی‌رساند. ما نیت‌خوان نیستیم و نمی‌خواهیم هم باشیم. اما به هر حال، ظاهر امر این است که سه نماینده در یک قاب حضور دارند، کنار هم ایستاده‌اند، لبخند می‌زنند و پیام وحدت را ولو ظاهری به مردم مخابره می‌کنند.
در مقابل، مدت‌هاست که در فضای مجازی استان، حرف و حدیث‌هایی درباره روابط سرد نمایندگان استان مطرح می‌شود. بارها کاربران شبکه‌های اجتماعی و حتی برخی چهره‌های سیاسی، به تحلیل غیبت یکی از نمایندگان در جلسات رسمی پرداخته‌اند و نتیجه گرفته‌اند که لابد روابط در سطح مطلوبی نیست. برای نمونه، عدم حضور محمد بهرامی در جلسه شورای برنامه‌ریزی استان در حالی که تاجگردون و موحد حضور داشتند، به‌سرعت با تفسیرهای متعددی در فضای مجازی همراه شد. بسیاری این غیبت را نشانه‌ای از اختلاف دانستند. مشابه همین وضعیت، در جریان یکی از ضیافت‌های افطاری نیز اتفاق افتاد. در آنجا باز هم عدم حضور یکی از نمایندگان، خوراک رسانه‌ای تازه‌ای برای تحلیل روابط آنان فراهم آورد.
برخی نیز تحلیل‌هایی از نوع دیگری ارائه می‌دادند. کسانی معتقد بودند بهرامی و تاجگردون با هم روابط خوبی دارند ولی نسبت‌شان با موحد پرتنش است. در مقابل، برخی می‌گفتند نه، اتفاقاً تاجگردون و موحد کنار هم ایستاده‌اند و این بهرامی‌ است که فاصله دارد. در تمام این روایت‌ها، یک خط مشترک به چشم می‌خورد؛ آن‌هم تبدیل روابط شخصی و سیاسی نمایندگان به محور قضاوت عمومی درباره عملکرد آنها بود.
اینجاست که باید کمی مکث کرد و پرسید آیا اساساً باید عملکرد نماینده‌ای را با رابطه‌اش با دیگر نمایندگان سنجید؟ آیا هم‌قابی نمایندگان در یک عکس، دلیلی کافی برای رضایت‌مندی مردم از نمایندگان است؟ یا برعکس، اگر اختلاف یا فاصله‌ای هم بین آن‌ها وجود داشته باشد، آیا همین را باید مبنای انتقاد یا حتی ناامیدی از آنان قرار داد؟
اگرچه اتحاد نمایندگان یک استان، در نگاه کلی، امری پسندیده است و می‌تواند در رایزنی‌ها و چانه‌زنی‌ها برای کسب اعتبار، تخصیص پروژه‌ها و حمایت از منافع منطقه‌ای مؤثر باشد، اما نباید به خطای رایج دچار شد که ظاهر روابط را جایگزین ارزیابی واقعی عملکرد کنیم.
قضاوت درباره نماینده، باید بر پایه‌ عملکردش در حوزه‌های مختلف باشد. میزان پیگیری پروژه‌ها، دفاع از منافع مردم حوزه انتخابیه، مشارکت مؤثر در قانون‌گذاری، شفافیت در اطلاع‌رسانی به مردم، نقش‌آفرینی در نظارت بر عملکرد دولت و تلاش برای جلوگیری از انتصاب‌های رانتی و ناکارآمد مهم هستند. نماینده‌ای که در این زمینه‌ها فعال و مؤثر باشد، حتی اگر در ظاهر روابط سردی با دیگر نمایندگان داشته باشد، باز هم باید مورد حمایت و قدردانی قرار گیرد.
از سوی دیگر، اگر سه نماینده در کنار هم لبخند بزنند، در جلسات با هم حاضر شوند، در عکس‌ها کنار هم بنشینند ولی در عمل، پروژه‌ها زمین بماند، اعتبارات جذب نشود، مدیران ناکارآمد بر مسند بمانند و مردم در تنگنای معیشت و خدمات گرفتار باشند، آن روابط دوستانه هم سودی برای مردم ندارد.
یکی دیگر از نکاتی که باید جدی به آن پرداخت، انفعال بخش بزرگی از نخبگان، دانشگاهیان و متخصصان استان است. در شرایطی که فضای مجازی عمدتاً به مسائل سطحی، حواشی شخصی، یا شایعات درباره روابط بین نمایندگان مشغول است، جای تحلیل‌های عمیق و دقیق از وضعیت استان و کارنامه نمایندگان خالی ا‌ست. این سکوت نخبگان، زمینه‌ساز گسترش بی‌رویه شایعات و تفسیرهای بی‌پایه می‌شود و عملاً مسیر مطالبه‌گری واقعی را نیز سد می‌کند. وقتی جامعه دانشگاهی استان در مسائل کلان سکوت می‌کند، فضای عمومی به سمت تحلیل‌هایی از جنس «چه کسی با چه کسی قهر است یا آشتی» میل پیدا می‌کند. در حالی‌که رسالت اصلی نخبگان، آن است که با تکیه بر داده‌ها و واقعیت‌ها نمایندگان را در مسیر درست نقد و ارزیابی کنند.
اگر اساتید دانشگاه و فعالان علمی، گزارش عملکرد نمایندگان را مورد واکاوی قرار دهند؛ اگر درباره سرنوشت پروژه‌های زیرساختی، تخصیص بودجه‌ها، یا کیفیت قوانین تصویب‌شده در مجلس توسط این نمایندگان بنویسند؛ آنگاه محور بحث‌های عمومی نیز تغییر خواهد کرد. جامعه‌ای که از نخبگان خود تحلیل می‌گیرد، کمتر به دام تحلیل‌های احساسی و ظاهربینانه می‌افتد.