35 هزار میلیارد تومان درآمد مولدسازی در اصفهان، هزینه طرح‌های آبی آن استان می‌شود / آیا دیگر می‌توان به تعطیلی پروژه سد ماندگان امیدوار بود / کهگیلویه و بویراحمد با برخورداری از بیش از 7 درصد منابع آبی کشور، کم‌ترین صنایع را نیز ندارد / سرنوشت کهگیلویه و بویراحمد اگر مصلح را نیز نداشت! / چرا مسئولین استانی فراموش کرده‌اند همگی بازیکنان یک تیم هستند؟

کبنا ؛در استان اصفهان به‌عنوان یکی از کم‌آب‌ترین استان‌های کشور، تنها در یک فقره، 35 هزار میلیارد تومان درآمد ناشی از مولدسازی، هزینه پروژه‌های آبی می‌شود. اما در کهگیلویه و بویراحمد، با وجود برخورداری از 7.6 درصد از منابع آبی کشور، هیچ صنعت بزرگی شکل نگرفته است.
به گزارش کبنا، اخیراً خبری منتشر شد مبنی بر این‌که قرار است درآمد 35 هزار میلیارد تومانی مولدسازی در استان اصفهان، هزینه‌ی پروژه‌های آب آن استان شود.
داستان از این قرار است که قطعه زمین مولدسازی شده به نام «هزار جریب» در اصفهان که مالکیت اولیه آن با وزارت نفت بود، بنا بر مصوبه هیأت عالی مولدسازی و به‌ منظور تأمین طرح‌های آبی استان، در انتهای سال ۱۴۰۲ به وزارت نیرو منتقل شد. مبلغ 35 هزار میلیارد تومان حاصل از این مولدسازی هزینه‌ی طرح‌های آبی استان اصفهان خواهد شد. داستان وقتی جذاب‌تر می‌شود که بدانیم که یکی از مهم‌ترین پروژه‌های حال حاضر آبی استان اصفهان، سد ماندگان است که در یک سال اخیر، چالش‌های زیادی را به وجود آورده بود.
همگان می‌دانند که استان اصفهان یکی از کم‌آب‌ترین استان‌های کشور است؛ بااین‌حال پرآب‌ترین صنایع کشور را در خود جای داده‌است؛ اصفهان با بیش از 9 هزار واحد صنعتی و بزرگترین کارخانجات از جمله فولادمبارکه، ذوب‌آهن و غیره در جایگاه نخست صنایع کشور قرار دارد. اما بیش از سه دهه است که این استان با بحران آب دست‌وپنجه نرم می‌کند، پیش‌بینی می‌شود تابستان امسال، حتی در تأمین آب شرب نیز با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد. کاهش بی‌سابقه بارندگی، کاهش ذخایر سد زاینده‌رود، افت شدید منابع زیرزمینی، و ناترازی در عرضه و تقاضای آب، این استان را در وضعیتی بحرانی قرار داده است. جالب این‌جاست که اصفهان در پنج دهه اخیر جز کم‌بارش‌ترین استان‌های کشور بوده است.
اما در مقابل، استانی همچون کهگیلویه و بویراحمد یکی از غنی‌ترین استان‌های کشور از نظر منابع آبی است. درصد آب تجدید شونده استان که شامل آب‌های سطحی و زیرزمینی است نسبت به کشور 7.6 درصد است. در سطح کشور سالانه 417 میلیارد متر مکعب متوسط بارش است که استان کهگیلویه و بویراحمد تقریباً 11.4 میلیارد متر مکعب آن را به خود اختصاص داده‌ که معادل با 2.7 درصد نزولات جوی کشور است.
اصفهانِ کم‌آب، تنها در یک فقره، 35 هزار میلیارد تومان را هزینه منابع آبی می‌کنند، اما در کهگیلویه و بویراحمد، حتی از این منابع آبی طبیعی که به صورت خدادادی در اختیارشان قرار گرفته است نیز به درستی استفاده نمی‌کنند. پروژه سد ماندگان که به گمان برخی به معنای نابودی بخشی از زیست‌بوم استان کهگیلویه و بویراحمد است، به راحتی در حال انجام است و به پیش می‌رود، اما برخی از مسئولین کهگیلویه و بویراحمدی همچنان نسبت به آینده توسعه و آب این استان کم‌توجهی می‌کنند.
مسئولین استان اصفهان نشان دادند که حتی بدون برخورداری از منابع آبی استانی نیز می‌توان به توسعه دست یافت؛ در آن استان هر چند در داخل مرزهایش آب به اندازه تأمین نیاز صنایعش وجود ندارد، اما به هر صورت آب مورد نیازش را از مناطق دیگر و به صورت پروژه‌های ملی تأمین می‌کند. این در حالی است که معمولاً گفته می‌شود توسعه بدون آب امکان‌پذیر نیست.
در مقابل، برخی معتقدند که دارا بودن منابع آبی، توسعه را حتماً به دنبال دارد. اما کهگیلویه و بویراحمد، این گزاره را رد کرد. در این استان، هر چند منابع آبی به وفور در دسترس است، اما استفاده بهینه از آن نمی‌شود. اخیراً در نشستی که در محل صدا و سیمای استان کهگیلویه و بویراحمد برگزار شد، مدیرعامل آب منطقه‌ای استان به موضوعی اشاره کرد که اگر هر فرد دردمندی را به گریه می‌اندازد. آرش مصلح در آن نشست ضمن ذکر خاطره‌ای گفت: «بهمن‌ماه سال گذشته همراه با استاندار، یکی از نمایندگان و چند مدیر استانی، خدمت مدیرعامل ماهان بودیم. او گفت اگر ما بخواهیم در سد چم شیر سرمایه‌گذاری کنیم، دو هزار هکتار بخواهیم نقل ویژه‌ای که خرمای صادراتی دارد، بزنیم، EC چقدر است؟ گفت خجالت می‌کشی بگویی 1800؟ گفتم آره. گفت چرا؟ گفتم EC کوثر 1000 است. گفت در کرمان فردی است که باغ پسته دارد و پسته‌اش در کالفرنیای آمریکا فروش می‌رود. می‌گفت آب این ده هکتار زمین را از فاصله 80 کیلومتری با یک تراکتور روزانه با EC چهار هزار حمل می‌کند. بعد شما  خجالت می‌کشی بگویی سد چمشیر با دو میلیارد متر مکعب آب، EC آن 1800 است؟»
در استان کرمان، فردی از فاصله 80 کیلومتری آب را با هزار مشقت و رنج به زمین‌های ده‌هکتاری‌اش می‌رساند و پسته‌ای که در این زمین‌ها می‌کارد، از کالیفرنیای آمریکا سردرمی‌آورند. اما در کهگیلویه و بویراحمد، با وجود این همه منابع آبی، حتی یک محصول شناخته‌شده در خارج از استان ندارد. از این غم‌انگیزتر، محصولاتش آنقدر هم نیست که کفاف خود استان کهگیلویه و بویراحمد را بدهد، از این هم غم‌انگیزتر حتی برخی از این محصولات به دلیل نبود میدان میوه و تره‌بارِ مناسب، نخست به خارج از استان می‌رود، سپس به‌اضافه هزینه حمل و نقل و دلال و ... به خود استان برمی‌گردد.
داستان فقط استفاده از منابع آبی برای تولید محصولات کشاورزی نیست؛ مسأله مهم‌تر، توسعه اقتصادی با استفاده از ایجاد صنایع بزرگ‌ و آب‌بر است که گویا برخی از مسئولین استانی به کلی آن را فراموش کرده‌اند. در کل این استان تنها 290 واحد صنعتی ثبت شده وجود دارد که 90 واحد آن تعطیل یا غیرفعال هستند.
همین کم‌توجهی باعث شده که استان کهگیلویه و بویراحمد از نظر شاخص‌های توسعه، در زمره آخرین استان‌های کشور قرار گیرد. حالا فرض کنید که این منابع آبی، در اختیار استان‌هایی همچون اصفهان و یزد بود. شاید مسأله از خود ماست که آن‌قدر از این منابع آبی استفاده نمی‌کنیم که سایر استان‌ها بر روی آن دست می‌گذارند.
همه این‌ها در حالی رخ داده که مدیرعامل آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد یکی از متخصص‌ترین مدیران حوزه آب در استان است. اما قرار گرفتن یک فرد متخصص و باسابقه نیز به تنهایی کفایت نمی‌کند. در استانی همچون اصفهان، اختصاص آن 35 هزار میلیارد تومان به پروژه‌های آبی، نتیجه هماهنگی و همکاری قوای سه‌گانه و دستگاه‌های استانی و ستادی در کشور بود. اما گویا در استان کهگیلویه و بویراحمد، مسئولین استانی هر کدام بازی خود را دارند؛ غافل از این‌که مسئولین همگی بازیکنان یک تیم هستند.
اگر قرار است کهگیلویه و بویراحمد به توسعه دست یابد، تنها کافی است کمی اتحاد بین مسئولین استانی شکل بگیرد و سند همکاری بین آن‌ها منعقد شود. اگر اصفهان بی‌آب توانسته این‌چنین منابع آبی برای خود دست‌وپا کند، استان کهگیلویه و بویراحمد که خود منابع آبی دارد، تلاش بسیار کمتری نیاز دارد؛ اما گویا همان اندک تلاش و همدلی نیز در این زمینه دیده نمی‌شود.
این گزارش نافی خدمات مسئولین استان کهگیلویه و بویراحمد نیست. واضح است که تمامی پروژه‌های آبی و حتی راه‌های استان کهگیلویه و بویراحمد محصول چهار دهه گذشته هستند. کسی منکر این‌ها نیست. بلکه مسأله بر سر این است که چرا از این منابع خدادادی به درستی استفاده نمی‌شود. کبنا نیوز آمادگی درج جوابیه مسئولین مربوطه را دارد.