بررسی پدیدار خشونت در استان کهگیلویه و بویراحمد / خشونت را باید فهمید، نه فقط سرکوب کرد / شهبازی: چرخه خشونت در خانواده آغاز می‌شود / نادریان: گرفتار باتلاق تعصبات مقدس‌مآبانه‌ایم/ حیدری: خشونت محصول جامعه‌ای خسته و عصبانی است

دکتر شهبازی: چرخه خشونت در خانواده آغاز می‌شود
دکتر شهبازی در آغاز سخنان خود با اشاره به ضرورت شکل‌گیری جلسات علمی در حوزه آسیب‌های اجتماعی گفت: «تأمل‌گرا بودن و دانش‌پذیری، از حلقه‌های مفقوده‌ای بوده که در استان ما، به‌ویژه در حوزه آسیب‌های اجتماعی به‌شدت احساس می‌شده است. برگزاری چنین جلساتی که بتوان در آن‌ها از زوایای مختلف علمی به موضوع پرداخت، بسیار ضروری است.»
وی افزود:«معضل اصلی، همان‌طور که دکتر نادریان نیز اشاره کردند، خشونت در خانواده و سبک زیستی ماست. من نیز پاسخ را در خانواده می‌بینم و معتقدم که سبک‌های زندگی ما نیاز به بازنگری دارد. اما ابتدا لازم است مبانی روان‌شناسی را بررسی کنیم.»
دکتر شهبازی تأکید کرد: «ممکن است آنچه از منظر روان‌شناسی بیان می‌کنم با دیدگاه دیگر علوم هم‌راستا نباشد، اما هدف من پرداختن به موضوع از بعد روان‌شناختی است. سؤال اصلی این است: آیا خشم در وجود ما هست؟ باید باشد یا نباشد؟ خشم از کجا نشأت می‌گیرد؟ چرا برخی افراد به مرحله‌ای می‌رسند که می‌توانند به شدت رفتارهای خشونت‌آمیز داشته باشند؟ این‌ها سؤالات اساسی‌اند که کمتر به آن‌ها پرداخته‌ایم.»
وی با بیان اینکه «خشونت را نمی‌توان صرفاً با سرکوب کنترل کرد»، افزود: «مثل کسی که سرفه می‌کند، اگر جلوی دهانش را بگیریم شاید سرفه نکند اما ممکن است خفه شود. کودکی که در خانه صدایش شنیده نشده و همیشه سرکوب شده، همان کسی است که ممکن است در خیابان به خشونت پناه ببرد.»
او در ادامه سخنان خود به تمایز بین مفاهیم مختلف از جمله درد، رنج، خشم و خشونت پرداخت و تصریح کرد: «یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌هایی که در استان ما وجود دارد، ورود افراد غیرتخصصی به حوزه آسیب‌های اجتماعی است. وقتی افراد بدون پایه علمی و روان‌شناختی وارد این حوزه می‌شوند، راهکارهایی ارائه می‌دهند که نه‌تنها مؤثر نیست بلکه آسیب را چند برابر می‌کند. ما باید عمیق‌تر و با تأمل بیشتر به این مفاهیم نگاه کنیم.»
وی ادامه داد:«خشم یک احساس است و خشونت یک رفتار. این دو با هم تفاوت دارند. درد فصل مشترک تمام انسان‌هاست و هر چیزی که برخلاف میل ما باشد، برای ما دردآور است. همه ما دوست داریم تأیید شویم، تنها نباشیم، و عزیزان‌مان را از دست ندهیم. اما در زندگی جدایی، شکست و طرد شدن اجتناب‌ناپذیر است. تفاوت انسان‌ها در نحوه پاسخ دادن به این دردهاست.»
شهبازی همچنین خاطرنشان کرد: «پاسخ ما به دردهایمان، تعیین می‌کند که خشم چگونه تبدیل به خشونت می‌شود. بسیاری از ما در مواجهه با درد، به جای تحمل یا حل مسئله، به انتخاب‌هایی مبتنی بر رنج و هیجانات مخرب روی می‌آوریم.»
اهمیت خودشناسی افراد
وی با اشاره به نقش خودشناسی در مدیریت هیجانات گفت: «وقتی انسان بفهمد که زندگی پر از فراز و فرود است، می‌تواند به یک صورت‌بندی ذهنی درست از زندگی برسد و رابطه بهتری با خود و دیگران برقرار کند. خودشناسی یعنی شناخت احساسات و هیجانات. بسیاری از ما نمی‌دانیم که میزان خشم درونی‌مان چقدر است تا زمانی که وارد موقعیت می‌شویم و رفتارمان بروز می‌کند.»
در ادامه افزود: «هیجانات ذاتاً منفی نیستند، اما نحوه استفاده ما از آن‌ها می‌تواند آثار مثبت یا منفی داشته باشد. در روانشناسی یونگ گفته می‌شود که سایه‌های شخصیت – بخش‌هایی که نمی‌خواهیم دیگران از آن آگاه شوند – اگر شناخته نشوند، ما را تحت سلطه قرار می‌دهند.»
شهبازی در پایان سخنان خود تأکید کرد:«اگر بخواهیم خشونت را در جامعه کاهش دهیم، باید روی اضطراب‌های سیستمی، به‌ویژه در خانواده‌ها کار کنیم. کودک و نوجوان، دماسنج خانواده است و هرگونه پرخاشگری او ریشه در خانه دارد.»
محسن جبارنژاد، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان کهگیلویه و بویراحمد، با اشاره به نسبت انقلاب اسلامی و پرهیز از خشونت گفت: «انقلاب اسلامی هیچ‌گاه در پی مبارزه مسلحانه نبود و امام خمینی (ره) نیز به‌صراحت مخالفت خود را با این مسیر اعلام کرده بود. انقلاب با تبیین و آگاهی مردم پیش رفت، نه با اسلحه.»
او با تشکر از حاضران افزود: «در بخش دوم این نشست، از استادان دعوت می‌کنیم تا در سه تا چهار دقیقه، جمع‌بندی خود را همراه با راهکارهای عملیاتی از منظر روانشناسی، جامعه‌شناسی و سیاست‌گذاری ارائه دهند.»
جبارنژاد همچنین خبر خوشی نیز داد و گفت: «بزرگ‌ترین بخش کودک جنوب کشور در حال راه‌اندازی است و در مراحل پایانی قرار دارد. امیدوارم دوستان از این پروژه بازدید داشته باشند.»