هشدار گرما و کمبود کامیون؛ تولید محصولات کشاورزی باشت در معرض خطر جدی / سازمان جهاد کشاورزی و تعاون روستایی چاره‌اندیشی کنند!

کبنا ؛عدم تعادل میان رشد سطح زیر کشت صیفی‌جات و توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل در شهرستان باشت، نگرانی تازه‌ای در زنجیره ارزش کشاورزی ایجاد کرده است؛ جایی که کامیون نیامده، هندوانه بر زمین مانده و انگیزه تولید در حال افول قرار می‌گیرد.
به گزارش کبنا نیوز، با آغاز فصل برداشت صیفی‌جات به‌ویژه هندوانه در شهرستان باشت، کشاورزان این منطقه با مشکلی اساسی و تکرارشونده مواجه شده‌اند: کمبود شدید ناوگان حمل‌ونقل که فرآیند انتقال محصولات از مزرعه به بازار مصرف را مختل کرده است. درحالی‌که محصولات آماده برداشت‌اند، نبود کامیون کافی موجب می‌شود تا بخش قابل‌توجهی از تولیدات روی زمین بماند و در این شرایط کشاورزان با خطر زیان مالی جدی مواجه می‌شوند.
بر اساس اصول مدیریت زنجیره تأمین، ارزش یک محصول تنها زمانی تحقق می‌یابد که به مصرف‌کننده نهایی برسد. اختلال در حلقه «توزیع»، منجر به اتلاف منابع، کاهش بهره‌وری و از بین رفتن سرمایه‌گذاری انجام‌شده در مراحل پیشین می‌شود. اگر مشکلات حمل و نقل مرتفع نشود، این نگرانی در شهرستان باشت قابل مشاهده است؛ جایی که با وجود سرمایه‌گذاری چشمگیر در کاشت و داشت محصولات صیفی، نبود امکانات حمل، تولیدکنندگان را به مرز ورشکستگی کشانده است.
در سال‌های اخیر، سطح زیر کشت صیفی‌جات در شهرستان باشت به‌ویژه هندوانه افزایش یافته است. با این حال، زیرساخت‌های پشتیبان این رشد، به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل، توسعه نیافته‌اند. بر اساس نظریه‌های توسعه پایدار و توازن سیستمی، عدم تعادل میان تولید و توزیع، نظام اقتصادی محلی را در معرض آسیب قرار می‌دهد.
یکی از کشاورزان باشتی در گفت‌وگویی می‌گوید: «امسال بخش اعظمی از اراضی شهرستان به کشت هندوانه اختصاص یافته است. میلیون‌ها تومان برای این کار سرمایه‌گذاری کرده‌ایم، اما اکنون که زمان برداشت فرا رسیده، کامیونی برای حمل محصول وجود ندارد. وقتی محصول به بازار نرسد، تمام زحمات و سرمایه ما به باد می‌رود.»
یکی از چالش‌های عمده، رقابت سایر بخش‌ها نظیر صنعت ساخت‌وساز برای استفاده از کامیون‌ها در فصل برداشت محصولات کشاورزی است. هم‌زمانی تقاضا در چند بخش، منجر به کاهش عرضه کامیون برای بخش کشاورزی و در نتیجه افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل شده است. از منظر تئوری هزینه فرصت، کامیون‌داران تمایل دارند ناوگان خود را به بخش‌هایی اجاره دهند که سود بیشتری عایدشان می‌شود. این امر، بازار حمل‌ونقل کشاورزی را با بحران مواجه کرده است.
کشاورز دیگری می‌گوید: «در فصل برداشت، تعداد کامیون‌های موجود پاسخگوی نیاز کشاورزان نیست. برخی از ما حتی توانایی مالی لازم برای اجاره کامیون را نداریم. اگر محصول به‌موقع به بازار نرسد، کیفیت آن افت می‌کند و متحمل ضرر می‌شویم.»
در شرایط اقلیمی خاص شهرستان باشت، با دمای هوای بالای ۴۵ درجه، هرگونه تأخیر در حمل محصولات، ریسک فساد کالا و زیان مالی را چند برابر می‌کند. حجت‌الاسلام والمسلمین رضا کمایی، رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر شهرستان باشت، با هشدار نسبت به وضعیت موجود، تصریح کرد: «کشاورزان در آستانه ضرر بزرگی قرار دارند. اگر فوراً اقدامی نشود، با توجه به گرمای شدید منطقه، حجم بالایی از محصولات فاسد خواهد شد. مطالبه اصلی کشاورزان، فراهم‌کردن بسترهای مناسب حمل‌ونقل صیفی‌جات در سریع‌ترین زمان ممکن است.»
برای عبور از این دغدغه مهم، نیاز به مدیریت یکپارچه منابع، هماهنگی میان نهادهای مسئول و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در حمل‌ونقل کشاورزی است.
در ادبیات اقتصادی، عرضه به بازار، شرط تحقق ارزش اقتصادی هر محصول است. بدون حمل‌ونقل مؤثر، فرآیند تولید کشاورزی ناقص می‌ماند و منجر به اتلاف منابع، کاهش انگیزه تولید و افزایش ناپایداری اقتصادی می‌شود. آنچه در باشت در حال رخ دادن است؛ نمونه‌ای واقعی از این اصل است. اکنون، کشاورزان چشم‌انتظار اقدامات فوری و مؤثر از سوی مسئولان شهرستانی و استانی‌اند.