تاریخ انتشار
پنجشنبه ۲۵ ارديبهشت ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۰۱
کد مطلب : ۴۹۹۵۱۹
گزارش ویژه کبنانیوز از سفر ترامپ به خاورمیانه؛
تصاویر | پرونده ایران در کانون گفت‌وگوهای ترامپ با امیر قطر و رهبران عربی / حملات لفظی رئیس‌جمهور آمریکا علیه تهران در ریاض
۰
کبنا ؛کبنانیوز | سرویس بین‌الملل – دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، که در جریان سفر منطقه‌ای خود به خاورمیانه به قطر و عربستان سعودی سفر کرده است، در دیدار با امیر قطر و نیز طی سخنرانی‌ای جنجالی در ریاض، مواضعی ترکیبی از تهدید، پیشنهاد مذاکره و تحقیرآمیز نسبت به ایران اتخاذ کرد.
ترامپ پس از دیدار با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، اعلام کرد: «در این گفت‌وگوی دو ساعته، موضوعات مهمی از جمله جنگ روسیه و اوکراین، و همچنین پرونده ایران مورد بررسی قرار گرفت. کمک‌های مهمی نیز در این مسیر به ما ارائه شد.» وی همچنین ابراز امیدواری کرد که قطر در زمینه ایران با آمریکا همکاری مؤثری داشته باشد.
او گفت: «امیدواریم قطر در موضوع ایران به ما کمک کند. شاید بتوانیم میلیون‌ها جان را نجات دهیم. ما نمی‌خواهیم اوضاع از کنترل خارج شود.»
ترامپ افزود: «ما در تلاش برای دستیابی به توافق با ایران هستیم، اما آن‌ها باید سرعت عمل بیشتری نشان دهند.»
سخنرانی تند ترامپ در ریاض: تهدید ایران، دعوت به مذاکره و تحقیر خلیج فارس
ترامپ سپس در نشست بین‌المللی سرمایه‌گذاری عربستان و آمریکا در مرکز کنفرانس ملک عبدالعزیز ریاض، در حضور محمد بن سلمان و رهبران کشورهای عربی خلیج فارس، سخنرانی مفصلی ایراد کرد که بخش قابل توجهی از آن به ایران اختصاص داشت.
وی در این سخنرانی، ایران را «مخرب‌ترین نیروی خاورمیانه» خواند و مدعی شد: «ایران عامل ویرانی در یمن، عراق، سوریه و لبنان است و سیاست‌های آن موجب بی‌ثباتی منطقه شده است.»
او همچنین تهدید کرد که در صورت رد پیشنهاد مذاکره، «فشار حداکثری عظیمی» علیه ایران اعمال خواهد شد و گفت: «صادرات نفت ایران را به صفر خواهیم رساند.»
اشاره به تغییر نام خلیج فارس؛ واکنش شدید افکار عمومی ایران
ترامپ در بخش جنجالی از سخنرانی خود، به‌طور آشکار از اصطلاح «خلیج عربی» استفاده کرد و مدعی شد: «آن‌ها می‌خواستند آن را خلیج ایران بنامند، اما ما اجازه نخواهیم داد.»
این اظهارات، موجی از واکنش‌ها را در ایران به‌دنبال داشت. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، آن را اقدامی «خصمانه» خواند و بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی با راه‌اندازی کمپین‌هایی ملی‌گرایانه، به این تحریف تاریخی واکنش نشان دادند.
تأثیر سخنرانی ترامپ بر روند مذاکرات ایران و آمریکا؛ سه محور اصلی
سخنرانی ترامپ، در آستانه دور پنجم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در مسقط، فضای گفت‌وگوها را پیچیده‌تر کرده است. تحلیلگران معتقدند این سخنرانی، از سه جنبه بر روند مذاکرات تأثیرگذار خواهد بود:
افزایش فشار منطقه‌ای: با تأکید بر قراردادهای سنگین نظامی و اقتصادی با عربستان سعودی، ترامپ درصدد تقویت ائتلاف عربی-آمریکایی علیه ایران برآمده است.
تضعیف انسجام بین‌المللی در مذاکرات: اظهارات ترامپ درباره نقش منفی اروپا در برجام، فشار بر تروئیکای اروپایی را افزایش داده و آن‌ها را در موقعیتی دشوار قرار داده است.
تحمیل فشار اقتصادی از طریق بازار انرژی: با تهدید به قطع صادرات نفت ایران، بازارهای جهانی دچار نوسان شدند. طبق گزارش وال‌استریت ژورنال، بهای نفت برنت پس از سخنرانی ترامپ دو درصد افزایش یافت.
سیاست دوگانه ترامپ: تهدید در کنار پیشنهاد مذاکره
با وجود مواضع تند، ترامپ در بخش‌هایی از سخنان خود، لحنی دیپلماتیک اتخاذ کرد و اظهار داشت: «من امروز نه برای محکوم کردن ایران، بلکه برای پیشنهاد مسیری جدید به اینجا آمده‌ام.»
وی افزود که در صورت پذیرش مذاکره، امکان کاهش تحریم‌ها وجود دارد. با این حال، تحلیلگران از جمله واشنگتن‌پست و سی‌ان‌ان هشدار داده‌اند که شروط سخت‌گیرانه‌ای مانند برچیدن کامل برنامه هسته‌ای، احتمال پذیرش این پیشنهاد را کاهش داده و آن را بیشتر به اقدامی نمایشی برای جلب حمایت عرب‌ها و اروپایی‌ها تبدیل کرده است.
عراقچی: تهدید به مکانیزم ماشه، تنش‌ها را غیرقابل بازگشت می‌کند
در پی این سخنرانی، عراقچی هشدار داد که استفاده از مکانیزم اسنپ‌بک (بازگشت خودکار تحریم‌ها) از سوی اروپا یا آمریکا، منجر به تشدید تنش‌هایی خواهد شد که ممکن است بازگشتی نداشته باشد.
او تأکید کرد: «اعتماد ما به روند مذاکرات، با چنین اقدامات و اظهاراتی به‌شدت آسیب می‌بیند.»
جمع‌بندی: آیا سخنرانی ترامپ حرف تازه‌ای داشت؟
تحلیلگران سیاسی معتقدند محتوای سخنان ترامپ، تکرار سیاست‌های گذشته اوست. چه در فشار حداکثری و چه در پیشنهاد مذاکره با شروط دشوار، سخنان وی شباهت زیادی به مواضع او در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ دارد.
اما آنچه این بار را متفاوت می‌سازد، زمینه و زمان‌بندی سخنرانی است؛ ایراد این سخنان در حضور رهبران عربی، و در آستانه دور جدید مذاکرات، بر تأثیرگذاری آن افزوده است.
روزنامه پولیتیکو در گزارشی نوشت: «ترامپ همان سیاست قدیمی را در بسته‌بندی تازه‌ای عرضه کرد، اما هم‌زمانی آن با تحولات دیپلماتیک و استراتژیک در منطقه، پیامدهایی نوین به همراه خواهد داشت.»
ترامپ پس از دیدار با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، اعلام کرد: «در این گفت‌وگوی دو ساعته، موضوعات مهمی از جمله جنگ روسیه و اوکراین، و همچنین پرونده ایران مورد بررسی قرار گرفت. کمک‌های مهمی نیز در این مسیر به ما ارائه شد.» وی همچنین ابراز امیدواری کرد که قطر در زمینه ایران با آمریکا همکاری مؤثری داشته باشد.
او گفت: «امیدواریم قطر در موضوع ایران به ما کمک کند. شاید بتوانیم میلیون‌ها جان را نجات دهیم. ما نمی‌خواهیم اوضاع از کنترل خارج شود.»
ترامپ افزود: «ما در تلاش برای دستیابی به توافق با ایران هستیم، اما آن‌ها باید سرعت عمل بیشتری نشان دهند.»
سخنرانی تند ترامپ در ریاض: تهدید ایران، دعوت به مذاکره و تحقیر خلیج فارس
ترامپ سپس در نشست بین‌المللی سرمایه‌گذاری عربستان و آمریکا در مرکز کنفرانس ملک عبدالعزیز ریاض، در حضور محمد بن سلمان و رهبران کشورهای عربی خلیج فارس، سخنرانی مفصلی ایراد کرد که بخش قابل توجهی از آن به ایران اختصاص داشت.
وی در این سخنرانی، ایران را «مخرب‌ترین نیروی خاورمیانه» خواند و مدعی شد: «ایران عامل ویرانی در یمن، عراق، سوریه و لبنان است و سیاست‌های آن موجب بی‌ثباتی منطقه شده است.»
او همچنین تهدید کرد که در صورت رد پیشنهاد مذاکره، «فشار حداکثری عظیمی» علیه ایران اعمال خواهد شد و گفت: «صادرات نفت ایران را به صفر خواهیم رساند.»
اشاره به تغییر نام خلیج فارس؛ واکنش شدید افکار عمومی ایران
ترامپ در بخش جنجالی از سخنرانی خود، به‌طور آشکار از اصطلاح «خلیج عربی» استفاده کرد و مدعی شد: «آن‌ها می‌خواستند آن را خلیج ایران بنامند، اما ما اجازه نخواهیم داد.»
این اظهارات، موجی از واکنش‌ها را در ایران به‌دنبال داشت. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، آن را اقدامی «خصمانه» خواند و بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی با راه‌اندازی کمپین‌هایی ملی‌گرایانه، به این تحریف تاریخی واکنش نشان دادند.
تأثیر سخنرانی ترامپ بر روند مذاکرات ایران و آمریکا؛ سه محور اصلی
سخنرانی ترامپ، در آستانه دور پنجم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در مسقط، فضای گفت‌وگوها را پیچیده‌تر کرده است. تحلیلگران معتقدند این سخنرانی، از سه جنبه بر روند مذاکرات تأثیرگذار خواهد بود:
افزایش فشار منطقه‌ای: با تأکید بر قراردادهای سنگین نظامی و اقتصادی با عربستان سعودی، ترامپ درصدد تقویت ائتلاف عربی-آمریکایی علیه ایران برآمده است.
تضعیف انسجام بین‌المللی در مذاکرات: اظهارات ترامپ درباره نقش منفی اروپا در برجام، فشار بر تروئیکای اروپایی را افزایش داده و آن‌ها را در موقعیتی دشوار قرار داده است.
تحمیل فشار اقتصادی از طریق بازار انرژی: با تهدید به قطع صادرات نفت ایران، بازارهای جهانی دچار نوسان شدند. طبق گزارش وال‌استریت ژورنال، بهای نفت برنت پس از سخنرانی ترامپ دو درصد افزایش یافت.
سیاست دوگانه ترامپ: تهدید در کنار پیشنهاد مذاکره
با وجود مواضع تند، ترامپ در بخش‌هایی از سخنان خود، لحنی دیپلماتیک اتخاذ کرد و اظهار داشت: «من امروز نه برای محکوم کردن ایران، بلکه برای پیشنهاد مسیری جدید به اینجا آمده‌ام.»
وی افزود که در صورت پذیرش مذاکره، امکان کاهش تحریم‌ها وجود دارد. با این حال، تحلیلگران از جمله واشنگتن‌پست و سی‌ان‌ان هشدار داده‌اند که شروط سخت‌گیرانه‌ای مانند برچیدن کامل برنامه هسته‌ای، احتمال پذیرش این پیشنهاد را کاهش داده و آن را بیشتر به اقدامی نمایشی برای جلب حمایت عرب‌ها و اروپایی‌ها تبدیل کرده است.
عراقچی: تهدید به مکانیزم ماشه، تنش‌ها را غیرقابل بازگشت می‌کند
در پی این سخنرانی، عراقچی هشدار داد که استفاده از مکانیزم اسنپ‌بک (بازگشت خودکار تحریم‌ها) از سوی اروپا یا آمریکا، منجر به تشدید تنش‌هایی خواهد شد که ممکن است بازگشتی نداشته باشد.
او تأکید کرد: «اعتماد ما به روند مذاکرات، با چنین اقدامات و اظهاراتی به‌شدت آسیب می‌بیند.»
جمع‌بندی: آیا سخنرانی ترامپ حرف تازه‌ای داشت؟
تحلیلگران سیاسی معتقدند محتوای سخنان ترامپ، تکرار سیاست‌های گذشته اوست. چه در فشار حداکثری و چه در پیشنهاد مذاکره با شروط دشوار، سخنان وی شباهت زیادی به مواضع او در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ دارد.
اما آنچه این بار را متفاوت می‌سازد، زمینه و زمان‌بندی سخنرانی است؛ ایراد این سخنان در حضور رهبران عربی، و در آستانه دور جدید مذاکرات، بر تأثیرگذاری آن افزوده است.
روزنامه پولیتیکو در گزارشی نوشت: «ترامپ همان سیاست قدیمی را در بسته‌بندی تازه‌ای عرضه کرد، اما هم‌زمانی آن با تحولات دیپلماتیک و استراتژیک در منطقه، پیامدهایی نوین به همراه خواهد داشت.»
