مشاورین؛ ویترینی پرزرق‌وبرق و کم‌کارکرد در ساختار استانداری کهگیلویه و بویراحمد / سهم افکار عمومی از آنها تنها یک بنر تسلیت است؟

ماجرای مشاوران استاندار کهگیلویه و بویراحمد به داستانی تکراری در نظام اداری کشور شباهت دارد؛ حلقه‌ای پرشمار از افرادی با عناوین رنگارنگ که نه اثر چندانی از تصمیم‌سازی آنان دیده می‌شود و نه گزارشی از کارآمدی‌شان منتشر شده است. در حالی‌که فلسفه وجودی مشاور، کمک به اتخاذ تصمیم‌های بهتر است، گویا در این استان حکم مشاوره خود به هدف اصلی تبدیل شده است.
به گزارش کبنا، روشن است که یکی از موارد مورد تأکید در مدیریت علمی و کارآمد، مشورت‌پذیری از افرادی است که در حوزه‌های مدیریتی از سررشته و تخصص برخوردارند. گاهی برخی مدیران در دستگاه‌های اداری به مشورت چندان وقعی نمی‌نهند و کاملاً مستبدانه مدیریت می‌کنند. اما گاهی هم دیده می‌شود برخی مدیران در مواردی که لازم است، مشورت می‌پذیرند و اتفاقاً تصمیم نهایی را با ارزیابی مشورت‌ها اتخاذ می‌کنند تا در نهایت بهترین تصمیم ممکن گرفته و اصولی‌ترین اقدام انجام شود.
در بین این دو حالت، حالت سومی نیز متصور است که طی آن مدیران مشاور استخدام می‌کنند، اما نه خودِ مدیر تمایل چندانی به استفاده از نظر آنها دارد و نه مشاوران از توانایی قابل‌توجهی برای مشاوره برخوردارند. به‌هرحال، در این سبک از مشورت‌پذیری، مشاوران صرفاً نقش تزئینی دارند؛ هستند، فقط برای آن‌که باشند. به نظر می‌رسد داستان به‌کارگیری مشاوران در استانداری کهگیلویه و بویراحمد نیز متناسب با همین وضعیت باشد.
اولاً مشخص نیست که فرایند انتخاب مشاوران چگونه صورت گرفته است؛ چراکه فراخوان عمومی برای جذب مشاور از سوی استانداری منتشر نشده تا هر کس که در خود توانایی و شایستگی می‌دید به استانداری مراجعه کند. احتمالاً فرایند جذب این مشاوران با مشورت نزدیکان استاندار صورت گرفته است و آن نزدیکانِ مشورت‌دهنده هم احتمالاً با مشورت مشاورانی دیگر انتخاب شده‌اند و شاید همین مسیر را بتوان تا بی‌نهایت ادامه داد!
دوماً تاکنون اقدامات ملموس و اثرگذار یا مشاوره‌های قابل‌تأملی از سوی این حلقه مشاوران دیده نشده است. تعداد مشاوران استاندار نیز ماشاءالله کم نیست؛ گویی هر حوزه‌ای که در جامعه وجود دارد، برای آن مشاور جذب شده است تا مبادا عریضه خالی بماند؛ از مشاور اصناف و صنعت گرفته تا مشاوران آموزشی، فرهنگی، جوانان و... اما تاکنون حتی یک خط گزارش از مزایای این حلقه گسترده مشاوران منتشر نشده تا افکار عمومی بدانند با چه پدیده‌ای مواجه‌اند.
احتمالاً این مشاوران، نه مشاور، بلکه شبه‌مشاور هستند؛ شبیه همان شبه‌بوروکراسی و شبه‌دموکراسی‌ها و کپی‌های توخالی دیگری که در نظام اداری استان شاهدیم.
به‌هرحال، این مشاوران زینتی اگر برای استان کهگیلویه و بویراحمد و مردمانش سودی نداشته باشند، احتمالاً همین حکم مشاوره برای خودشان سودآور است. در گذشته شاهد بوده‌ایم که افرادی با عناوین مختلف وارد همین استانداری شده‌اند و پس از مدتی، با ارجاع به دیوان عدالت اداری و کمی دوندگی توانسته‌اند جای پای خود را در استانداری سفت کنند؛ احتمالاً یکی از پلن‌های برخی از مشاوران استانداری هم همین باشد. کسی چه می‌داند!
شاید ابزار مستقیمی برای سنجش و ارزیابی عملکرد مشاوران استاندار در دسترس نباشد، اما با نگاهی به حوزه‌های مختلف استان، متوجه عدم تغییرات می‌شویم؛ مثلاً در حوزه شهرک‌های صنعتی اتفاق خاصی نیفتاده تا عملکرد مشاور این حوزه را ـ که اتفاقاً سابقه سال‌ها مدیرعاملی همان شرکت‌ها را دارد ـ مثبت ارزیابی کنیم. همچنین در حوزه آموزش و جوانان نیز وضعیت بهتر از این نیست.
اما اخیراً اتفاق جالبی در شهرستان گچساران افتاده است؛ مشاور اصناف استاندار در گچساران بنر بزرگی برای تسلیت در شهر نصب کرده و زیر آن نام خود را به‌عنوان مشاور استاندار کهگیلویه و بویراحمد قید کرده است. احتمالاً تلاش عده‌ای برای دریافت حکم مشاوره، چنین اهدافی داشته باشد؛ شاید برخی مشاوران تنها با این هدف وارد شده‌اند که نامی از آنها به‌عنوان مشاور استاندار برده شود. حتی بعضی از آنها نیز در سفرهای استاندار به شهرستان‌ها همراه او می‌روند و باری بر دوش دولت می‌گذارند، بدون آن‌که دستاورد ملموسی برای ارائه داشته باشند.
گویی همین حکم مشاوره، جایگزین هدف شده است؛ در وهله نخست، هدف از جذب مشاور، کمک به پیشبرد بهتر امور است؛ اما به نظر می‌رسد حالا هدف مشاوران، پیشبرد خودشان تحت عنوان «مشاور» است.
مثلاً همین مشاور اصناف استاندار که از نوشتن نامش در زیر یک بنر خشنود است، چرا تاکنون گزارشی از عملکرد اتاق اصناف در گچساران منتشر نکرده تا افکار عمومی بدانند او به وظایفش به‌درستی عمل کرده است؟ آیا یک‌بار از شهروندان آن شهرستان پرسیده است که میزان رضایتشان از بازار چقدر است؟ آیا این مشاور تاکنون بررسی کرده که تفاوت قیمت‌ها در آن شهرستان چقدر است و آیا اتاق اصناف همان نظارت‌های نیم‌بند را که انجام می‌دهد، مثمر ثمر می‌داند یا خیر؟
البته این مشاور اصناف تنها یک نمونه از دوجین مشاوری است که در استانداری کهگیلویه و بویراحمد تحت عناوین مختلف به‌کار گرفته شده‌اند تا، بدون آن‌که مشاوره‌های کارآمد دهند، از نام و عنوان و لقبی که از مشاوره گرفته‌اند بهره ببرند. روشن است که نمی‌توان همه را یک‌کاسه کرد و ادعا داشت هیچ مشورت قابل‌قبولی ارائه نشده و همگی مشاوران زینتی‌اند؛ اما اگر چنین نیست و مشورت‌های آنها کارآمد بوده، چرا تاکنون کوچک‌ترین خبری از اثرگذاری آنها منتشر نشده است؟