آقایان دست مریزاد! گرانی‌ها عیدی مردم شد

کبنا ؛ در آستانه عید نوروز که به عنوان یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی و اجتماعی در ایران شناخته می‌شود، جامعه با چالش‌های اقتصادی متعددی مواجه است که از جمله مهمترین آنها پدیده گرانی‌های فزاینده است.
به گزارش کبنا، روزنامه جمهوری اسلامی نوشت، این گرانی‌ها نه فقط بر زندگی روزمره مردم تأثیرگذار، بلکه به عنوان یک مسئله ساختاری، رضایت هر ۲گروه فروشندگان و خریداران را تحت الشعاع قرار داده است. از یک سو فروشندگان با افزایش هزینه‌های تولید و توزیع مواجه هستند که سودآوری آن‌ها را کاهش داده است و از سوی دیگر خریداران با کاهش قدرت خرید و افزایش قیمت‌ها، توانایی تهیه کالاهای مورد نیاز خود را از دست می‌دهند. این وضعیت چرخه‌ای از نارضایتی را ایجاد کرده است که در عوامل اقتصادی، اجتماعی و حتی روانشناختی ریشه دارد.
از منظر علمی، پدیده گرانی در آستانه نوروزرا می‌توان از طریق نظریه‌های اقتصادی مرتبط با تورم، عرضه و تقاضا و همچنین روانشناسی مصرف‌کنندگان تحلیل کرد. تورم به عنوان افزایش عمومی سطح قیمت‌ها می‌تواند ناشی از عوامل گوناگونی مانند رشد نقدینگی، کاهش ارزش پول ملی و اختلال در زنجیره تأمین باشد.
به طور خاص، تورم در آذربایجان غربی در ۳ ماه آخر سال جاری به یکی از موضوعات مهم اقتصادی بدل شده توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. در این شرایط، عرضه‌کنندگان مجبور به افزایش قیمت‌ها می‌شوند تا هزینه‌های خود را پوشش دهند اما این افزایش قیمت‌ها، تقاضای مصرف‌کنندگان را کاهش می‌دهد و منجر به کاهش فروش و رضایت فروشندگان می‌شود. از سوی دیگر خریداران با کاهش قدرت خرید مواجه و مجبور به تعدیل سبد مصرفی خود می‌شوند که رضایت آن‌ها را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. علاوه بر این از دیدگاه روان شناسی اجتماعی، عید نوروز به عنوان یک رویداد فرهنگی، انتظارات و توقعات خاصی را در میان مردم ایجاد می‌کند. فشارهای روانی بر خریداران برای تهیه کالاهای مورد نیاز و همچنین بر فروشندگان برای ارائه کالاها با قیمت‌های مناسب را وارد می‌سازد. هنگامی که این انتظارات برآورده نمی‌شوند، نارضایتی‌ها عمومی افزایش می‌یابد و احساس ناامیدی و ناکامی در جامعه گسترش می‌یابد.
در مجموع می‌توان گفت که کسادی بی‌سابقه بازار و کاهش قدرت خرید مردم تصویر تیره‌ای از آستانه عید را ترسیم کرده است.
در این روزهای پایانی سال به میان کسبه و خریداران رفته‌ایم و پای صحبت‌هایشان نشسته‌ایم.
خانم   رضایی ، خانه‌دار می‌گوید: در مقایسه با سال گذشته، قیمت لباس و مواد غذایی حداقل ۲ برابر شده و این در حالی است که درآمد ما افزایش چندانی نداشته است. ما مجبور هستیم سبد خرید خود را محدود  و فقط به خریدهای ضروری‌ بسنده کنیم.
یک کارگر بازنشسته هم وضع  خود را این‌گونه توصیف می‌کند: حقوق بازنشستگی ما کفاف زندگی معمولی را هم نمی‌دهد، چه برسد به خرید برای عید و  حتی برای نوه‌ها هم نمی‌توانیم عیدی تهیه کنیم. وی ادامه می دهد: قیمت آجیل، شیرینی و میوه خیلی بالا رفته است و ما مجبوریم فقط مقدار کمی از آن‌ها را بخریم  و یا خرید بعضی‌هایشان را حذف کنیم.
فروشندگان هم از شرایط موجود ناراضی هستند. عباس رضازاده، فروشنده مواد پروتئینی، می‌گوید: ما هم مانند خریداران از گرانی‌ها آسیب می‌بینیم، افزایش قیمت‌ها نه فقط بر مشتریان، بلکه بر کسب‌وکارهای ما هم تأثیر منفی گذاشته است.
احمدی ، فروشنده آجیل و خشکبار هم تاکید می‌کند: وضعیت بازار اصلا خوب نیست، قیمت‌ها خیلی بالا رفته است و مردم نمی‌توانند مثل سابق خرید کنند. ما هم مجبوریم قیمت‌ها را بالا ببریم، چون خودمان هم اجناس را گران خریده‌ایم. امیدوارم تغییری در این وضع ایجاد شود، وگرنه معلوم نیست که عید امسال چطور خواهد گذشت.
برای تحلیل دقیق‌تر وضعیت بازار، بررسی ریشه‌های گرانی‌ها و اقدامات اتحادیه‌ها برای در کنترل تورم پای صحبت روسای اتحادیه فروشندگان آجیل و خشکبار و مواد گوشتی ارومیه نشستیم.
کاهش قدرت خرید مردم
 رئیس اتحادیه مواد گوشتی و پروتئینی ارومیه می‌گوید: هر سال در آستانه نوروز، تقاضا برای خشکبار افزایش می‌یابد اما امسال افزایش قیمت‌ها سبب شده است که بسیاری از مردم نتوانند خرید کنند.
شیخلو با بیان اینکه افزایش قیمت‌ها قدرت خرید مردم را بیش از ۵۰ درصد کاهش داده است، می‌افزاید: متأسفانه بسیاری از خانواده‌ها مجبور شده‌اند مصرف خود را کاهش دهند و یا به کالاهای ارزان‌تر روی آورند.
وی اضافه می‌کند: حتی خریداران عمده هم پارسال ۲ تن خرید می‌کردند، ولی امسال ۵۰۰ کیلوگرم خرید کرده‌اند و مشخص نیست که  این مقدار هم فروخته خواهد شد یا خیر!
شیخلو با اشاره به نوسانات نرخ ارز می‌گوید: افزایش نرخ ارز به طور مستقیم بر قیمت کالاهای وارداتی و حتی کالاهای داخلی تأثیر گذاشته است. ۷۰ درصد مغزهایی مانند گردو، بادام هندی، تخمه آفتابگردان، کدو و گردو از خارج وارد می‌شوند و افزایش نرخ ارز باعث شده است قیمت این محصولات به طور چشمگیری افزایش یابد. 
وی تاکید می‌کند: کاهش وابستگی به واردات و افزایش تولید داخلی و حمایت از آن می‌تواند تا حدی از تأثیر نوسانات نرخ ارز بکاهد. علاوه بر این، دولت باید با اجرای سیاست‌های مناسب، تورم را کنترل کند و از افزایش بی‌رویه قیمت‌ها جلوگیری  به عمل آورد. 
رئیس اتحادیه مواد گوشتی و پروتئینی ارومیه هم می‌گوید: اگرچه نمی‌توان درصد دقیقی از کاهش مصرف ارائه داد، اما به‌وضوح شاهد کاهش قدرت خرید مردم هستیم. با این حال، در زمینه تأمین گوشت‌های قرمز و مرغ مورد نیاز استان، کمبودی وجود ندارد. تولیدات داخلی به‌طور کامل پاسخ‌گوی نیاز بازار است و واردات گوشت برزیلی با قیمت‌های پایین‌تر ۳۱۰تا ۳۳۰هزار تومان هم به ثبات قیمت‌ها کمک شایانی کرده است. 
افشین صالحی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار ما اظهار می‌دارد: قیمت گوشت در بازار با وجود نوساناتی که داشته، در آستانه عید نوروز افزایش چشمگیری نداشته و بازار به‌طور کلی تنظیم شده است.
وی متذکر می‌شود: عمده مشکل ما عدم حمایت از دامداران و کشاورزان  و مشکل اصلی ما عدم  تأمین خوراک دام و طیور است که  اگر از دامداران و کشاورزان حمایت کنند، مشکل خوراک دام هم پیش نمی‌آید، ولی متأسفانه نشانه‌ای از حمایت جهاد کشاورزی نمی‌بینیم.
سخن آخر
براساس گفتگو با خریداران و فروشندگان می‌توان به این جمع‌بندی رسید که گرانی‌ها در آستانه عید نوروز همچنان به عنوان یکی از دغدغه‌های اصلی خانوارها خودنمایی می‌کند. افزایش قیمت‌ها در بخش‌های گوناگون از جمله مواد غذایی، خشکبار و آجیل و پوشاک فشارهای اقتصادی قابل توجهی بر دوش مردم وارد کرده و این در حالی است که بسیاری از خانواده‌ها امیدوار بودند با تدابیر حمایتی دولت و تنظیم بازار، بتوانند سال جدید را با آرامش بیشتری آغاز کنند.
با این حال، به نظر می‌رسد که نبود برنامه‌ریزی‌های جامع و هماهنگی نهادهای مسئول، باعث تشدید این مشکلات شده است.