تاریخ انتشار
چهارشنبه ۱۵ اسفند ۱۴۰۳ ساعت ۱۶:۴۳
کد مطلب : ۴۹۶۷۸۲
کبنا بررسی کرد؛
بیکاری؛ ابرآسیب اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد / با کاهش نرخ بیکاری، نرخ خودکشی، طلاق، اعتیاد و حاشیه‌نشینی کاهش می‌یابد / افزایش 45 درصدی اعتبارات آسیب‌های اجتماعی فرصتی برای مسئولین استانی است
۱
کبنا ؛هر چند نرخ خودکشی، طلاق، اعتیاد و حاشیه‌نشینی در کهگیلویه و بویراحمد بالاست، اما مسأله اصلی در این استان، نرخ بیکاری است. اغلب آسیب‌های اجتماعی از نرخ بیکاری اثر می‌پذیرند. بنابراین بهتر است مسئولین کهگیلویه و بویراحمدی بیشترین تلاش خود را بر کاهش بیکاری متمرکز کنند تا در میان‌مدت، سایر آسیب‌های اجتماعی نیز خودبه‌خود کاهش پیدا کنند.
به گزارش کبنا، افزایش 45 درصدی اعتبارات حوزه کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی در بودجه 1404 نشان دهنده عزم جدی دولت چهاردهم برای رفع مسائل اجتماعی است. اما با وجود افزایش کلی بودجه این حوزه، بودجه سازمان امور اجتماعی که زیرمجموعه وزارت کشور و متولی اصلی این حوزه است با کاهش 47 درصدی در سال آینده مواجه شده است. اما بودجه ستاد مبارزه با مواد مخدر 88 و سازمان بهزیستی 82 درصد افزایش داشته است. مجموع اعتبارات وزارت آموزش و پرورش در موضوع مراقبت اجتماعی از دانش‌آموزان (نماد) در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ برابر با هزار میلیارد تومان بوده که در مقایسه با قانون بودجه سال ۱۴۰۳، ۹۰۰ درصد افزایش یافته است. در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، مبلغ ۲۵۴ میلیارد تومان اعتبار برای وزارت کشور در موضوع «مددکاری و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی» در نظر گرفته شده است. رشد ۱۶ درصدی اعتبارات کمیته امداد در موضوع مددکاری و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و همچنین رشد 62 درصدی شرکت بازآفرینی شهری نیز در این حوزه قابل توجه است. نکته مهمتر ورود نهاد ریاست جمهوری به موضوع آسیب‌های اجتماعی است؛ برخلاف قانون بودجه سال ۱۴۰۳، در جداول لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ در زیر اعتبارات دستگاه‌های اصلی بر اساس برنامه‌های اجرایی، ذیل برنامه‌های نهاد ریاست جمهوری تحت عنوان «مددکاری و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی» پیش‌بینی و مبلغ ۲۰۵۵ میلیارد تومان برای آن تعیین شده است.
رصد اعتبارات حوزه آسیب‌های اجتماعی نشان دهنده عزم دولت برای ورود به این حوزه است. به طبع در استان کهگیلویه و بویراحمد نیز از این افزایش بودجه بهره‌مند می‌شود. اما لازم است نکاتی در این باره گفته شود. در کهگیلویه و بویراحمد به دلیل تاریخچه شهری و رشد به‌یک‌باره شهرهای آن در همین دو دهه اخیر، شاهد افزایش نرخ انواعی از آسیب‌های اجتماعی هستیم. هر چند می‌توان بیش از 10 نمونه از آسیب‌های اجتماعی که کهگیلویه و بویراحمد با آن دست به گریبان است، نام برد، اما پنج آسیب بیکاری، خودکشی، طلاق، حاشیه‌نشینی و اعتیاد از نرخ بالاتری برخوردار هستند.
هر چند بیکاری را در زمره آسیب‌های اجتماعی قرار می‌دهند؛ اما بیکاری بیش از همه یک مسأله اقتصادی است که عواقب اجتماعی به دنبال دارد. کهگیلویه و بویراحمد در نرخ بیکاری، رتبه هفتم را در بین استان‌های کشور به خود اختصاص داده است. در واقع تنها در شش استان، نرخ بیکاری بالاتر از کهگیلویه و بویراحمد است. در آخرین گزارش مرکز آمار کشور، نرخ بیکاری کهگیلویه و بویراحمد 9.8 درصد عنوان شده است. این در حالی است که مسئولان استان نرخ بیکاری را 6 درصد اعلام کرده‌اند. این اختلاف آمار، پرسش‌هایی درباره دقت اطلاعات ارائه شده توسط مسئولان به وجود می‌آورد. میانگین نرخ بیکاری در کل کشور، 7.2 درصد است؛ اختلاف 2.6 درصدی کهگیلویه و بویراحمد با کل کشور نشان می‌دهد، وضعیت بیکاری در این استان اصلاً مطلوب نیست. در دولت گذشته متأسفانه، تعداد پرداختی وام‌های اشتغالزایی را به پای اشتغال می‌نوشتند. اما کیست که نداند، بخش زیادی از تسهیلات اشتغالزایی به انحراف رفتند. بر اساس گزارشی که بازرسان از اداره کار استان منتشر کردند در یک دوره‌ای 98 درصد تسهیلات به انحراف رفته بودند. از طرف دیگر، حتی اگر این تسهیلات به دست بیکاران هم رسیده باشد، باز هم بخش زیادی از آنها این تسهیلات را به سمت ایجاد اشتغال نبرده بودند. بنابراین نباید نرخ پرداخت تسهیلات اشتغالزایی را با نرخ اشتغال یکی گرفت. شاید بخشی از تفاوت آمارهای بیکاری استان کهگیلویه و بویراحمد با مرکز آمار ایران، ناشی از همین پدیده باشد.
به هر حال پیش از هر اقدامی، لازم است این اختلاف معنادار در آمار بیکاری رفع شود. در بسیاری در دستگاه‌های اداری استان ما با اشباع نیرو روبه‌رو هستیم. اما مجموعه دولت در استان می‌توانند با اتخاذ تدابیری، سهمیه جذب در دستگاه‌های اداری در آزمون فراگیر بعدی را بیشتر کنند تا از این طریق بخشی از نیروهای جویای کار جذب شوند. اما روشن است که صرفاً نمی‌توان به همین یک اقدام اکتفا کرد. مسأله بیکاری در کهگیلویه و بویراحمد بیش از همه ناشی از بخش خصوصی ضعیف است. متأسفانه برخی از مسئولین دولت‌های پیشین در این استان، ارتباط مناسبی با سرمایه‌گذاران نداشته‌اند و حالا نیز افراد چندانی رغبت برای سرمایه‌گذاری در کهگیلویه و بویراحمد ندارند. این‌که چه کاری باید کرد تا سرمایه‌گذاران به این استان بیایند در تخصص رسانه‌ها نیست و حتی وظیفه آنها هم نیست. بیش از 100 دستگاه اداری وجود دارد که وظیفه‌شان پاسخ به همین سؤال «چه باید کرد؟» است. تنها راه برون‌رفت از این نرخ بیکاری، افزایش سرمایه‌گذاری و تقویت بخش خصوصی است؛ اما این‌که چطور باید این کار را کرد را مسئولین دستگاه‌های اداری بهتر از هر کسی می‌دانند.
با افزایش نرخ اشتغال، بسیاری دیگر از مسائل اجتماعی نیز حل می‌شوند. خودکشی، طلاق، حاشیه‌نشینی و اعتیاد، ارتباط مستقیمی با نرخ بیکاری دارند. یعنی چنانچه قرار است مسائل اجتماعی در کهگیلویه و بویراحمد رفع شوند، پیش از همه باید با مسأله بیکاری در استان مبارزه کرد.
خودکشی یکی دیگر از آسیب‌هایی است که نرخ آن در کهگیلویه و بویراحمد بالاست؛ طبق آمار سازمان پزشکی قانونی استان کهگیلویه و بویراحمد شاخص اقدام به خودکشی به ازای هر 100 هزار نفر 280 مورد اقدام به خودکشی و 16 مورد خودکشی بود. طبق گزارش کشوری، استان ایلام با 8/13، کهگیلویه و بویراحمد با 7/13 در هر 100 هزار نفر، فوت به علت خودکشی در صدر جدول و بعد به ترتیب کرمانشاه، لرستان و گیلان جزء استان‌های با خودکشی بالا بودند. به طور کلی استان کهگیلویه و بویراحمد طی سال‌های اخیر همچنان در صدر جدول استان‌های با خودکشی بالاست. بیشترین درصد موارد خودکشی و اقدام به خودکشی در این استان به ترتیب در گروه‌های سنی 15 تا 24 و 25 تا 34 سال و کمترین درصد موارد در گروه سنی 55 سال و بالاتر است. در سال‌های اخیر مطالعات زیادی در این حوزه انجام شده و مشکلات هم مشخص شده‌اند. اما همچنان در کشور رتبه دوم را داریم. بر اساس جدیدترین اطلاعات منتشر شده، کهگیلویه و بویراحمد در واقعه طلاق رتبه 11 را در بین استان‌های کشور دارد. در زمینه اعتیاد نیز داده‌ها نشان می‌دهد درصد معتادین استان، حدود ۲.۳ درصد جمعیت است که عددی بالغ بر ۱۲ هزار نفر را نشان می‌دهد. مقایسه آمار اعتیاد با سال‌های گذشته نشان‌دهنده رشد آن است. وضعیت حاشیه‌نشینی نیز در کهگیلویه و بویراحمد روشن است و نیاز چندانی به گفتن ندارد. تنها در شهر یاسوج ۱۰۰ هزار نفر حاشیه‌نشین وجود دارد.
اعتبارات سال 1404 رشد مناسبی در حوزه آسیب‌های اجتماعی داشته‌اند. اما اغلب آسیب‌هایی که کهگیلویه و بویراحمد با آنها دست به گریبان است، ناشی از یک مسأله دیگری به نام بیکاری است. بیکاری مسأله‌ای اقتصادی است که می‌تواند بر نرخ طلاق، خودکشی، حاشیه‌نشینی و اعتیاد اثر معناداری داشته باشد. بنابراین بهتر است که اقدامات این حوزه را به دو بخش تقسیم کرد؛ کنترل و بازپروری. در بخش کنترل باید بر روی کاهش بیکاری تمرکز کرد و در بخش بازپروری، از افراد آسیب‌دیده حمایت به‌عمل آورد. روشن است که با کاهش نرخ بیکاری، در میان‌مدت سایر آسیب‌های اجتماعی نیز کاهش می‌یابند.
به گزارش کبنا، افزایش 45 درصدی اعتبارات حوزه کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی در بودجه 1404 نشان دهنده عزم جدی دولت چهاردهم برای رفع مسائل اجتماعی است. اما با وجود افزایش کلی بودجه این حوزه، بودجه سازمان امور اجتماعی که زیرمجموعه وزارت کشور و متولی اصلی این حوزه است با کاهش 47 درصدی در سال آینده مواجه شده است. اما بودجه ستاد مبارزه با مواد مخدر 88 و سازمان بهزیستی 82 درصد افزایش داشته است. مجموع اعتبارات وزارت آموزش و پرورش در موضوع مراقبت اجتماعی از دانش‌آموزان (نماد) در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ برابر با هزار میلیارد تومان بوده که در مقایسه با قانون بودجه سال ۱۴۰۳، ۹۰۰ درصد افزایش یافته است. در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، مبلغ ۲۵۴ میلیارد تومان اعتبار برای وزارت کشور در موضوع «مددکاری و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی» در نظر گرفته شده است. رشد ۱۶ درصدی اعتبارات کمیته امداد در موضوع مددکاری و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و همچنین رشد 62 درصدی شرکت بازآفرینی شهری نیز در این حوزه قابل توجه است. نکته مهمتر ورود نهاد ریاست جمهوری به موضوع آسیب‌های اجتماعی است؛ برخلاف قانون بودجه سال ۱۴۰۳، در جداول لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ در زیر اعتبارات دستگاه‌های اصلی بر اساس برنامه‌های اجرایی، ذیل برنامه‌های نهاد ریاست جمهوری تحت عنوان «مددکاری و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی» پیش‌بینی و مبلغ ۲۰۵۵ میلیارد تومان برای آن تعیین شده است.
رصد اعتبارات حوزه آسیب‌های اجتماعی نشان دهنده عزم دولت برای ورود به این حوزه است. به طبع در استان کهگیلویه و بویراحمد نیز از این افزایش بودجه بهره‌مند می‌شود. اما لازم است نکاتی در این باره گفته شود. در کهگیلویه و بویراحمد به دلیل تاریخچه شهری و رشد به‌یک‌باره شهرهای آن در همین دو دهه اخیر، شاهد افزایش نرخ انواعی از آسیب‌های اجتماعی هستیم. هر چند می‌توان بیش از 10 نمونه از آسیب‌های اجتماعی که کهگیلویه و بویراحمد با آن دست به گریبان است، نام برد، اما پنج آسیب بیکاری، خودکشی، طلاق، حاشیه‌نشینی و اعتیاد از نرخ بالاتری برخوردار هستند.
هر چند بیکاری را در زمره آسیب‌های اجتماعی قرار می‌دهند؛ اما بیکاری بیش از همه یک مسأله اقتصادی است که عواقب اجتماعی به دنبال دارد. کهگیلویه و بویراحمد در نرخ بیکاری، رتبه هفتم را در بین استان‌های کشور به خود اختصاص داده است. در واقع تنها در شش استان، نرخ بیکاری بالاتر از کهگیلویه و بویراحمد است. در آخرین گزارش مرکز آمار کشور، نرخ بیکاری کهگیلویه و بویراحمد 9.8 درصد عنوان شده است. این در حالی است که مسئولان استان نرخ بیکاری را 6 درصد اعلام کرده‌اند. این اختلاف آمار، پرسش‌هایی درباره دقت اطلاعات ارائه شده توسط مسئولان به وجود می‌آورد. میانگین نرخ بیکاری در کل کشور، 7.2 درصد است؛ اختلاف 2.6 درصدی کهگیلویه و بویراحمد با کل کشور نشان می‌دهد، وضعیت بیکاری در این استان اصلاً مطلوب نیست. در دولت گذشته متأسفانه، تعداد پرداختی وام‌های اشتغالزایی را به پای اشتغال می‌نوشتند. اما کیست که نداند، بخش زیادی از تسهیلات اشتغالزایی به انحراف رفتند. بر اساس گزارشی که بازرسان از اداره کار استان منتشر کردند در یک دوره‌ای 98 درصد تسهیلات به انحراف رفته بودند. از طرف دیگر، حتی اگر این تسهیلات به دست بیکاران هم رسیده باشد، باز هم بخش زیادی از آنها این تسهیلات را به سمت ایجاد اشتغال نبرده بودند. بنابراین نباید نرخ پرداخت تسهیلات اشتغالزایی را با نرخ اشتغال یکی گرفت. شاید بخشی از تفاوت آمارهای بیکاری استان کهگیلویه و بویراحمد با مرکز آمار ایران، ناشی از همین پدیده باشد.
به هر حال پیش از هر اقدامی، لازم است این اختلاف معنادار در آمار بیکاری رفع شود. در بسیاری در دستگاه‌های اداری استان ما با اشباع نیرو روبه‌رو هستیم. اما مجموعه دولت در استان می‌توانند با اتخاذ تدابیری، سهمیه جذب در دستگاه‌های اداری در آزمون فراگیر بعدی را بیشتر کنند تا از این طریق بخشی از نیروهای جویای کار جذب شوند. اما روشن است که صرفاً نمی‌توان به همین یک اقدام اکتفا کرد. مسأله بیکاری در کهگیلویه و بویراحمد بیش از همه ناشی از بخش خصوصی ضعیف است. متأسفانه برخی از مسئولین دولت‌های پیشین در این استان، ارتباط مناسبی با سرمایه‌گذاران نداشته‌اند و حالا نیز افراد چندانی رغبت برای سرمایه‌گذاری در کهگیلویه و بویراحمد ندارند. این‌که چه کاری باید کرد تا سرمایه‌گذاران به این استان بیایند در تخصص رسانه‌ها نیست و حتی وظیفه آنها هم نیست. بیش از 100 دستگاه اداری وجود دارد که وظیفه‌شان پاسخ به همین سؤال «چه باید کرد؟» است. تنها راه برون‌رفت از این نرخ بیکاری، افزایش سرمایه‌گذاری و تقویت بخش خصوصی است؛ اما این‌که چطور باید این کار را کرد را مسئولین دستگاه‌های اداری بهتر از هر کسی می‌دانند.
با افزایش نرخ اشتغال، بسیاری دیگر از مسائل اجتماعی نیز حل می‌شوند. خودکشی، طلاق، حاشیه‌نشینی و اعتیاد، ارتباط مستقیمی با نرخ بیکاری دارند. یعنی چنانچه قرار است مسائل اجتماعی در کهگیلویه و بویراحمد رفع شوند، پیش از همه باید با مسأله بیکاری در استان مبارزه کرد.
خودکشی یکی دیگر از آسیب‌هایی است که نرخ آن در کهگیلویه و بویراحمد بالاست؛ طبق آمار سازمان پزشکی قانونی استان کهگیلویه و بویراحمد شاخص اقدام به خودکشی به ازای هر 100 هزار نفر 280 مورد اقدام به خودکشی و 16 مورد خودکشی بود. طبق گزارش کشوری، استان ایلام با 8/13، کهگیلویه و بویراحمد با 7/13 در هر 100 هزار نفر، فوت به علت خودکشی در صدر جدول و بعد به ترتیب کرمانشاه، لرستان و گیلان جزء استان‌های با خودکشی بالا بودند. به طور کلی استان کهگیلویه و بویراحمد طی سال‌های اخیر همچنان در صدر جدول استان‌های با خودکشی بالاست. بیشترین درصد موارد خودکشی و اقدام به خودکشی در این استان به ترتیب در گروه‌های سنی 15 تا 24 و 25 تا 34 سال و کمترین درصد موارد در گروه سنی 55 سال و بالاتر است. در سال‌های اخیر مطالعات زیادی در این حوزه انجام شده و مشکلات هم مشخص شده‌اند. اما همچنان در کشور رتبه دوم را داریم. بر اساس جدیدترین اطلاعات منتشر شده، کهگیلویه و بویراحمد در واقعه طلاق رتبه 11 را در بین استان‌های کشور دارد. در زمینه اعتیاد نیز داده‌ها نشان می‌دهد درصد معتادین استان، حدود ۲.۳ درصد جمعیت است که عددی بالغ بر ۱۲ هزار نفر را نشان می‌دهد. مقایسه آمار اعتیاد با سال‌های گذشته نشان‌دهنده رشد آن است. وضعیت حاشیه‌نشینی نیز در کهگیلویه و بویراحمد روشن است و نیاز چندانی به گفتن ندارد. تنها در شهر یاسوج ۱۰۰ هزار نفر حاشیه‌نشین وجود دارد.
اعتبارات سال 1404 رشد مناسبی در حوزه آسیب‌های اجتماعی داشته‌اند. اما اغلب آسیب‌هایی که کهگیلویه و بویراحمد با آنها دست به گریبان است، ناشی از یک مسأله دیگری به نام بیکاری است. بیکاری مسأله‌ای اقتصادی است که می‌تواند بر نرخ طلاق، خودکشی، حاشیه‌نشینی و اعتیاد اثر معناداری داشته باشد. بنابراین بهتر است که اقدامات این حوزه را به دو بخش تقسیم کرد؛ کنترل و بازپروری. در بخش کنترل باید بر روی کاهش بیکاری تمرکز کرد و در بخش بازپروری، از افراد آسیب‌دیده حمایت به‌عمل آورد. روشن است که با کاهش نرخ بیکاری، در میان‌مدت سایر آسیب‌های اجتماعی نیز کاهش می‌یابند.
