دریافت لینک صفحه با کد QR
توهم اقتصادی ترامپ؛
آیا تعرفه‌ها واقعاً به نفع آمریکا خواهند بود؟
15 بهمن 1403 ساعت 20:40
تعرفه‌های جدید ترامپ، نقطه آغاز یک جنگ تجاری گسترده است. او تعرفه‌هایی ۲۵ درصدی بر واردات از کانادا و مکزیک و ۱۰ درصدی بر چین اعمال کرده که می‌تواند رشد اقتصادی را کند و بازار‌ها را بی‌ثبات کند. در حالی که ترامپ این سیاست‌ها را ابزاری برای حمایت از اقتصاد داخلی می‌داند، هزینه آن را مصرف‌کنندگان و کسب‌وکار‌های آمریکایی خواهند پرداخت.
دونالد ترامپ کمتر از دو هفته پس از آغاز دولت جدید خود، تعرفه‌های سنگینی بر سه شریک بزرگ تجاری ایالات متحده اعمال کرده است؛ اقدامی که می‌تواند سرآغاز یک جنگ تجاری گسترده در سطح جهانی باشد. دونالد ترامپ در نخستین روز فوریه با امضای چند فرمان اجرایی، تعرفه‌ای ۲۵ درصدی بر واردات از کانادا و مکزیک و تعرفه‌ای ۱۰ درصدی بر کالا‌های وارداتی از چین وضع کرد. گرچه او پیش‌تر چنین سیاست‌هایی را وعده داده بود، اما اجرای آنها همچنان ضربه‌ای قابل‌توجه به اقتصاد جهانی تلقی می‌شود.
به گزارش کبنا به نقل از نشریه اکونومیست، افزایش هزینه‌ها، کندی رشد اقتصادی و تشدید عدم اطمینان در فضای کسب‌وکار، از پیامد‌های محتمل این تصمیم خواهد بود. علاوه بر این، به نظر می‌رسد این اقدام تنها نقطه آغاز سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ باشد، چراکه او تمایل دارد گام‌های تهاجمی‌تری در این زمینه بردارد.
تعرفه‌های تجاری ترامپ؛ ابزار فشار یا عامل بی‌ثباتی اقتصادی؟
اعلام این تعرفه‌های جدید هرگونه شک و تردید درباره عزم ترامپ برای اتخاذ رویکردی سخت‌گیرانه در تجارت را از میان برمی‌دارد. او به هشدار‌های شرکت‌های تجاری، دیپلمات‌ها و اقتصاددانان در خصوص پیامد‌های این سیاست‌ها بی‌اعتنا بوده است. در بیانیه‌ای که کاخ سفید در توضیح این تصمیمات منتشر کرد، آمده است که دسترسی به بازار آمریکا یک امتیاز است و تعرفه‌ها «ابزاری اثبات‌شده برای حفاظت از منافع ملی» محسوب می‌شوند. در روز‌های اخیر، برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن بود که احتمال دارد ترامپ اجرای تعرفه‌ها را به تعویق بیندازد یا آنها را به‌صورت تدریجی اعمال کند. مقامات ارشد کانادا و مکزیک نیز تلاش بسیاری کردند تا واشنگتن را متقاعد کنند که اعمال تعرفه در یکی از یکپارچه‌ترین مناطق تجاری جهان، اقدامی غیرسازنده خواهد بود.
با این حال، ترامپ به این استدلال‌ها وقعی ننهاد و تعرفه‌هایی گسترده و سخت‌گیرانه تصویب کرد، هرچند برای نفت و گاز وارداتی از کانادا استثنایی قائل شد و فعلاً تعرفه آنها را به ۱۰ درصد محدود کرد. از سوی دیگر، تعرفه‌های ۱۰ درصدی بر کالا‌های وارداتی چین، گرچه در مقایسه با تهدید‌های پیشین ترامپ مبنی بر اعمال تعرفه ۶۰ درصدی در دوران کارزار انتخاباتی‌اش ملایم‌تر به نظر می‌رسد، اما در کنار تعرفه‌های ۲۵ درصدی که پیش‌تر طیف وسیعی از کالا‌های چینی را در بر گرفته بود، می‌تواند زمینه‌ساز یک رویارویی تجاری جدید میان دو قدرت اقتصادی جهان شود.
ترامپ و راهبرد اقتصادی در سایه سیاست؛ آیا جنگ تجاری جدید او نتیجه‌بخش خواهد بود؟
با توجه به سابقه تمایل ترامپ به سیاست‌های تعرفه‌ای و مناقشات تجاری که در دوره نخست ریاست‌جمهوری او رخ داد، این اقدامات ممکن است در نگاه نخست چندان غیرمنتظره به نظر نرسند. اما در واقع، این تصمیمات افراطی‌تر از هر اقدام پیشین او هستند. در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، چین هدف اصلی سیاست‌های تعرفه‌ای او بود، به‌طوری که تعرفه‌هایی بالغ بر ۳۷۰ میلیارد دلار از کالا‌های وارداتی چین را شامل می‌شد. اما در دور جدید، تعرفه‌هایی که او بر واردات از کانادا و مکزیک اعمال کرده است، حجمی معادل ۹۰۰ میلیارد دلار را در بر می‌گیرد. علاوه بر این، تعرفه‌های اضافی بر واردات چین، محصولاتی نظیر رایانه، اسباب‌بازی و تلفن‌های هوشمند را نیز شامل می‌شود؛ کالا‌هایی که ترامپ در دوره نخست خود، برای پرهیز از فشار بر مصرف‌کنندگان، از وضع تعرفه بر آنها خودداری کرده بود.
این‌بار، تعرفه‌ها تأثیری سریع‌تر و مستقیم‌تر بر اقتصاد خواهند داشت. در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، تعرفه‌ها طی چند سال و با بهره‌گیری از قوانینی اعمال شدند که به کسب‌وکار‌ها مهلت‌هایی چندماهه برای تطبیق با شرایط جدید می‌دادند. اما تعرفه‌های اعلام‌شده در اول فوریه قرار است تنها سه روز بعد یعنی از چهارم فوریه، اجرایی شوند. ترامپ برای توجیه این اقدام، به قانون «اختیارات اقتصادی بین‌المللی در شرایط اضطراری» متوسل شده است؛ قانونی که به کاخ سفید اجازه می‌دهد تا مادامی که وضعیت اضطراری ملی اعلام شده باشد، تعرفه‌هایی را به اجرا بگذارد. او ادعا کرده است که جریان ورود مهاجران غیرقانونی و قاچاق مواد مخدر به‌ویژه فنتانیل، از طریق مرز‌های آمریکا یک تهدید فوق‌العاده برای کشور محسوب می‌شود و این تعرفه‌ها تا زمان برطرف شدن این بحران باقی خواهند ماند.
با این حال، جنگ تجاری راه‌حلی برای چنین مسائل پیچیده‌ای نیست. ضربه زدن به اقتصاد مکزیک، نه‌تنها مشکل مهاجرت را حل نخواهد کرد، بلکه می‌تواند این کشور را بی‌ثبات‌تر سازد. علاوه بر این، تنها حدود یک درصد از کشفیات فنتانیل و برخورد‌ها با مهاجران غیرقانونی در مرز‌های شمالی آمریکا رخ می‌دهد که همین امر ادعا‌های ترامپ درباره کانادا را زیر سؤال می‌برد.
تعرفه‌ها و واقعیت اقتصاد؛ چرا سیاست‌های ترامپ ناکارآمد خواهند بود؟
واقعیت، هم مایوس‌کننده‌تر و هم غیرمنطقی‌تر است: ترامپ مدت‌هاست که بر این باور است تعرفه‌ها به نفع اقتصاد آمریکا خواهند بود. نخست، او معتقد است که این تعرفه‌ها درآمد هنگفتی برای دولت فدرال ایجاد می‌کنند و زمینه را برای کاهش مالیات فراهم می‌آورند. اما برآورد‌های «بنیاد مالیاتی»، یک اندیشکده اقتصادی، نشان می‌دهد که تعرفه‌های جدید بر مکزیک، کانادا و چین حداکثر ۱۱۰ میلیارد دلار درآمد برای دولت فدرال به همراه خواهند داشت؛ رقمی که تنها معادل دو درصد از کل درآمد‌های مالیاتی دولت است. در عین حال، بخش عمده هزینه این تعرفه‌ها را مصرف‌کنندگان و کسب‌وکار‌های آمریکایی متحمل خواهند شد. از آووکادو و گوجه‌فرنگی گرفته تا خودرو و نفت خام، مکزیک و کانادا از تأمین‌کنندگان اصلی آمریکا هستند و قیمت این محصولات و بسیاری دیگر، احتمالاً در ماه‌های آینده افزایش خواهد یافت.
ترامپ بر این باور است که تعرفه‌ها شرکت‌های آمریکایی را به افزایش تولید داخلی تشویق خواهند کرد. اما ایالات متحده به‌تنهایی هرگز نمی‌تواند جایگزین زنجیره‌های تولید منطقه‌ای یکپارچه‌ای شود که طی سه دهه تجارت آزاد میان آمریکا، کانادا و مکزیک شکل گرفته‌اند. این سه کشور با جمعیتی بالغ بر ۵۰۰ میلیون نفر، ۵۰ درصد بزرگ‌تر از جمعیت ایالات متحده به‌تنهایی هستند و هر یک مزایای ویژه‌ای را به این مشارکت اقتصادی وارد می‌کنند: کانادا دارای منابع معدنی غنی است، مکزیک نیروی کار ارزان‌تری را فراهم می‌کند و آمریکا تکنولوژی و سرمایه را ارائه می‌دهد. صنعت خودروسازی نمونه‌ای بارز از این هم‌افزایی است؛ حدود ۵۰ درصد از واردات قطعات خودرو به آمریکا از کانادا و مکزیک تأمین می‌شود و ۷۵ درصد از صادرات قطعات خودرو از آمریکا به این دو کشور ارسال می‌گردد.
گام‌های بعدی ترامپ در جنگ تجاری چیست؟
واکنش بازار‌ها به این سیاست‌های جدید نیز گویای پیامد‌های ناگوار آن است. در ۳۱ ژانویه، زمانی که سخنگوی مطبوعاتی ترامپ از اجرایی شدن قریب‌الوقوع تعرفه‌ها خبر داد، ارزش سهام سه خودروساز بزرگ یعنی جنرال موتورز، فورد و استلانتیس کاهش یافت. در روز‌های آینده، ممکن است بازار‌های مالی با آشفتگی بیشتری مواجه شوند.
شک و تردیدی نیست که ترامپ در این نکته حق دارد که ایالات متحده در مناقشات تجاری به‌ویژه در برابر همسایگانش اهرم‌های فشار قدرتمندی در اختیار دارد، وابستگی اقتصادی مکزیک و کانادا به بازار آمریکا، در هر جنگ تعرفه‌ای، عاملی تعیین‌کننده خواهد بود. صادرات به ایالات متحده تقریباً ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کانادا و ۳۰ درصد از تولید ناخالص داخلی مکزیک را تشکیل می‌دهد. در مقابل، صادرات آمریکا به این دو کشور روی‌هم‌رفته تنها حدود ۳ درصد از تولید ناخالص داخلی آن را شامل می‌شود. بر اساس برآورد مؤسسه اقتصاد بین‌المللی پترسون، تعرفه‌های ۲۵ درصدی ممکن است در سال‌های آینده اقتصاد مکزیک و کانادا را بین ۱ تا ۲ درصد کوچک‌تر کند، درحالی‌که تأثیر آن بر اقتصاد آمریکا به کاهش حدود ۰.۲ درصدی رشد تولید ناخالص داخلی محدود خواهد شد.
ترامپ از هم‌اکنون برای گام‌های بعدی خود برنامه‌ریزی می‌کند. اروپا یکی از اهداف بعدی او خواهد بود. همچنین، او ایده وضع تعرفه‌های گسترده بر نفت و گاز را مطرح کرده است. در نهایت، ترامپ به دنبال اعمال یک تعرفه جهانی بر تمام واردات به آمریکا است. هرچند که تعرفه‌های جدید بر مکزیک، کانادا و چین به‌تنهایی می‌توانند پیامد‌های اقتصادی چشمگیری داشته باشند، اما به نظر می‌رسد که این اقدامات تنها مقدمه‌ای برای آشفتگی‌های بزرگ‌تری است که ترامپ قصد دارد در ماه‌های آینده بر نظام تجارت بین‌المللی تحمیل کند.
کد مطلب: 495648