تغییر، ذات مدیریت زنده است. اگر مدیریتی در طول زمان بدون تغییر باقی بماند، دیگر مدیریت نیست، بلکه به رکود و انجماد تبدیل میشود.
کبنا نیوز - آیت اله ظفری فعال رسانهای و فرهنگی در یادداشتی چنین آورده است، در روزهایی که برخی رسانهها با نگاه انتقادی به عزل چند نیروی اداری در آموزشوپرورش کهگیلویه و بویراحمد پرداختهاند و از آن تعبیر به «بحران» و «ابهام مدیریتی» کردهاند، لازم است این رویداد را با نگاهی منطقی، مدیریتی و مبتنی بر واقعیتهای اداری کشور موردبررسی قرار دهیم تا حقیقت در میان هیاهوی سیاسی و رسانهای گم نشود.
نخست باید پذیرفت که تغییروتحول در بدنه مدیریتی هر سازمان، نهتنها امری غیرعادی یا مشکوک نیست؛ بلکه لازمه پویایی، اصلاح و ارتقای عملکرد آن سازمان است. در نظام اداری جمهوری اسلامی ایران و در تمام ساختارهای مدیریتی جهان، تغییر مدیران، کارشناسان و مسئولان امری طبیعی و معمول است؛ چرا که استمرار طولانی یک فرد در یک جایگاه، بهویژه در حوزههای حساس و پیچیدهای؛ چون آموزشوپرورش، ممکن است به رخوت سازمانی، تکرار رویههای ناکارآمد و کاهش انگیزههای تحولخواهانه منجر شود.
نکته مهمتر آن است که تغییر مدیران تنها به آموزشوپرورش محدود نیست. در همه وزارتخانهها، نهادها و سازمانهای دولتی کشور و استانها، با تغییر دولتها، تغییر مدیریتی درون دستگاهی، جابهجایی نیروها امری مرسوم است. کافی است نگاهی به دستگاههایی همچون علوم پزشکی، جهاد کشاورزی، صنعت و معدن، استانداریها و.... بیندازیم تا روشن شود که تغییر مدیران در سطوح مختلف، بخشی از فرایند طبیعی اداره امور کشور است. اما پرسش اینجاست که چرا وقتی چنین تغییراتی در آموزشوپرورش رخ میدهد، بهگونهای بزرگنمایی میشود که گویی بحرانی شکلگرفته است؟
پاسخ روشن است: آموزشوپرورش به دلیل پیوند مستقیم با افکار عمومی، فرهنگیان و جامعه، بیش از سایر دستگاهها در معرض توجه رسانهها قرار دارد. این توجه اگر منصفانه و بر پایه منطق مدیریتی باشد، میتواند سازنده و یاریرسان باشد، اما اگر با پیشداوری و برداشتهای سیاسی همراه شود، نهتنها به روشنشدن حقیقت کمک نمیکند؛ بلکه فضای اداری را متشنج و اعتماد عمومی را مخدوش میسازد.
از سوی دیگر، در هر تغییر مدیریتی، الزام قانونی یا اخلاقی برای اعلام جزئیات دلایل تغییر وجود ندارد؛ زیرا بسیاری از این جابهجاییها بر پایه ارزیابیهای درونسازمانی، تصمیمات مدیریتی و ملاحظات حرفهای صورت میگیرد که انتشار عمومی آنها ممکن است حتی به ضرر مجموعه باشد. هر سازمانی حق دارد برای بهبود عملکرد خود، نیروهای جدید با انگیزههای تازه و ایدههای نو را جایگزین نیروهای سابق کند. این به معنای تخطئه افراد پیشین نیست، بلکه نشانه حرکت در مسیر اصلاح و بازسازی است.
در واقع، اگر هیچ تغییری صورت نمیگرفت، همین منتقدان امروز، آموزشوپرورش را به سکون، ضعف در تحول و بیتفاوتی نسبت به عملکرد گذشته متهم میکردند. مدیریت پویا، مدیریتی است که بتواند بر اساس اقتضائات زمان و نیازهای نوپدید، ساختار خود را بازآرایی کند. تغییر چند نفر در یک اداره کل، آن هم در استانی که مسائل آموزشی و ساختاری فراوان دارد، نمیتواند و نباید بهعنوان بحران تعبیر شود، بلکه میتواند بخشی از روند نوسازی مدیریتی تلقی گردد.
افزون بر این، باید به این واقعیت توجه داشت که مدیران تازه منصوبشده نیز بخشی از بدنه آموزشوپرورش هستند، یعنی از درون همین مجموعه برخاستهاند و با چالشها، ظرفیتها و کمبودهای آن آشنایی کامل دارند. پس این تغییرات نه از جنس حذف و جایگزینی نیروهای بیارتباط، بلکه از نوع بازتوزیع توان مدیریتی درون سازمان است. چنین جابهجاییهایی در همه جای کشور بهصورت مستمر در حال وقوع است و بهندرت موجب ایجاد تنش یا حاشیه میشود، مگر آنکه عدهای بخواهند با نگاهی غیرکارشناسی آن را دستاویز تحلیلهای سیاسی یا شخصی قرار دهند.
در نهایت باید گفت آموزشوپرورش کهگیلویه و بویراحمد امروز بیش از هر چیز نیازمند آرامش، انسجام و همدلی است. پرداختن مداوم به شایعات، برجستهسازی تصمیمات عادی مدیریتی و القای فضای بحران، نهتنها کمکی به حل مشکلات آموزشی، کمبود زیرساختها یا ارتقای کیفیت معلمان نمیکند، بلکه ذهن جامعه فرهنگی استان را از مسائل اصلی منحرف میسازد.
بهجای آنکه رسانهها به دنبال یافتن «دلایل پشت پرده» باشند، بهتر است با نگاهی نقادانه و درعینحال منصفانه، عملکرد نیروهای جدید را در ماههای آینده ارزیابی کنند؛ زیرا قضاوت منصفانه نه بر اساس ظن و گمان، بلکه بر پایه نتیجه و خروجی عملکرد است. تغییر، ذات مدیریت زنده است. اگر مدیریتی در طول زمان بدون تغییر باقی بماند، دیگر مدیریت نیست، بلکه به رکود و انجماد تبدیل میشود.
بنابراین، باید پذیرفت که این تحولات و تغییرات نه تهدید، بلکه فرصتی برای تزریق انرژی تازه، نوسازی ساختارها و بازتعریف اولویتها در نظام آموزشی استان است؛ فرصتی که اگر به دور از جنجالهای رسانهای مورد استفاده قرار گیرد، میتواند زمینهساز گامی رو به جلو در مسیر توسعه انسانی و آموزشی کهگیلویه و بویراحمد باشد.