هوشیاری و همکاری؛ ضامن امنیت و ثبات در خاورمیانه

کبنا ؛ یادداشت ارسالی - بهروز نرمابی - منطقه‌ی خاورمیانه، منطقه‌ای با ویژگی‌های منحصربه‌فرد جغرافیایی و فرهنگی، همواره یکی از استراتژیک‌ترین نقاط جهان بوده است. این منطقه به دلیل منابع طبیعی غنی، موقعیت ژئوپلیتیک و تنوع فرهنگی و مذهبی، مورد توجه قدرت‌های جهانی قرار دارد. با این حال، تحولات اخیر سیاسی و امنیتی در این منطقه، زنگ خطری برای کشورهای اسلامی است که نیازمند هوشیاری و اقدامات پیشگیرانه است تا از پیامدهای احتمالی و جبران‌ناپذیر جلوگیری شود.  چالش‌های امنیتی و نقش قدرت‌های خارجی خاورمیانه به دلیل موقعیت حساس خود، همواره محل رقابت قدرت‌های بزرگ بوده است. برخی تحلیل‌گران معتقدند که حضور رژیم صهیونیستی در منطقه، بخشی از استراتژی‌های کلان قدرت‌های غربی، به‌ویژه ایالات متحده، برای حفظ منافعشان است. رژیم  صهیونیستی در دهه‌های گذشته بارها با اقدامات نظامی و تروریستی در کشورهای همسایه، از جمله فلسطین، لبنان، و سوریه، قوانین بین‌المللی را نقض کرده است. برای مثال، حملات مکرر به غیرنظامیان در نوار غزه و کرانه باختری، نقض آشکار حقوق بشر و قطعنامه‌های سازمان ملل متحد بوده است. این اقدامات نه تنها به بی‌ثباتی منطقه دامن زده، بلکه اعتماد به نهادهای بین‌المللی را نیز تضعیف کرده است.
اخیراً، گزارش‌هایی از تلاش رژیم صهیونیستی برای گسترش نفوذ در خاک سوریه  منتشر شده است که با چراغ سبز شورشیان حاکم در دمشق همراه بوده. برخی شواهد نشان می‌دهد که این اقدامات با حمایت ضمنی گروه‌های خاص در منطقه انجام می‌شود. این تحولات، نگرانی‌هایی را درباره طرح‌های بلندمدت برای تغییر مرزها و ایجاد ناامنی در کشورهای همسایه، از جمله عراق، ترکیه و عربستان سعودی، ایجاد کرده است. چنین طرح‌هایی، که ریشه در ایده‌های تاریخی مانند «نیل تا فرات» دارند، می‌توانند به تشدید تنش‌ها و درگیری‌های منطقه‌ای منجر شوند.  نیاز به اتحاد منطقه‌ای برای مقابله با این چالش‌ها، کشورهای اسلامی خاورمیانه باید با ایجاد سازوکارهای نظامی و سیاسی مشترک، رویکردی هماهنگ و پیشگیرانه اتخاذ کنند. هرگونه تأخیر یا انفعال در برابر اقدامات تهاجمی می‌تواند به افزایش بی‌ثباتی منجر شود. ایجاد پیمان‌های منطقه‌ای، مشابه آنچه در گذشته با موفقیت در برخی مناطق دیگر جهان اجرا شده، می‌تواند به تقویت توان دفاعی و بازدارندگی کشورهای اسلامی کمک کند. یکی از نگرانی‌های اصلی، دسترسی رژیم آپارتاید صهیونیستی به تسلیحات پیشرفته، از جمله سلاح‌های هسته‌ای، است. این موضوع، توازن نظامی در منطقه را به خطر انداخته و ضرورت بازنگری در سیاست‌های دفاعی کشورهای منطقه را برجسته می‌کند.
کشورهای اسلامی باید با تقویت همکاری‌های نظامی و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های دفاعی، به دنبال ایجاد توازن استراتژیک باشند. این امر نه تنها برای حفظ امنیت ملی، بلکه برای تضمین صلح و ثبات منطقه‌ای ضروری است.  نقش جمهوری اسلامی ایران در ثبات منطقه  به عنوان یکی از قدرت‌های کلیدی خاورمیانه، نقش مهمی در حفظ ثبات منطقه ایفا کرده است. تجربه دفاع مقدس ۱۲ روزه در برابر تهاجمات اخیر، رژیم نامشروع  صهیونیستی نشان‌دهنده توانمندی ایران در پاسخگویی به تهدیدات است. این کشور با تکیه بر توان داخلی و دیپلماسی فعال، می‌تواند به عنوان محور همکاری‌های منطقه‌ای عمل کند و کشورهای دیگر را به سوی اتحاد در برابر تهدیدات مشترک سوق دهد.  چالش کریدور آی‌مک یکی از پروژه‌های بحث‌برانگیز در منطقه، کریدور آی‌مک (IMEC) است که به عنوان یک طرح اقتصادی و لجستیکی معرفی شده، اما نگرانی‌هایی درباره تأثیرات آن بر ثبات منطقه وجود دارد. این پروژه، که با حمایت برخی قدرت‌های غربی و رژیم صهیونیستی پیش می‌رود، می‌تواند به تقویت اقتصادی این رژیم منجر شود و توازن منطقه‌ای را به نفع آن تغییر دهد. کشورهای اسلامی باید با دقت این پروژه را بررسی کرده و از طریق دیپلماسی و همکاری‌های اقتصادی، جایگزین‌هایی برای تقویت اقتصاد منطقه بدون وابستگی به این طرح  ارائه دهند.
نتیجه‌گیری: آینده‌ای با همکاری و هوشیاری خاورمیانه در مقطع حساسی از تاریخ خود قرار دارد. تحولات سریع سیاسی و امنیتی، ضرورت همکاری و هوشیاری کشورهای اسلامی را بیش از پیش آشکار کرده است. ایجاد پیمان‌های منطقه‌ای، تقویت توان دفاعی، و تمرکز بر دیپلماسی فعال می‌تواند از بروز بحران‌های بیشتر جلوگیری کند. در این مسیر، رسانه‌ها، نخبگان و تصمیم‌گیران منطقه باید با اطلاع‌رسانی دقیق و آگاهانه، زمینه را برای اتحاد و هم‌افزایی فراهم کنند.