تاریخ انتشار
شنبه ۲۰ ارديبهشت ۱۴۰۴ ساعت ۲۱:۲۹
کد مطلب : ۴۹۹۳۳۹
گزارش ویژه کبنانیوز از دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم تهران – واشنگتن
گفت‌وگوهای سطح بالا در مسقط؛ مذاکرات ایران و آمریکا بدون تیم‌های فنی دنبال می‌شود / توافق نزدیک است یا بن‌بست؟/ تهران: حق غنی‌سازی قابل مذاکره نیست / واشنگتن: تأسیسات باید برچیده شوند
۰
کبنا ؛– سیاسی: چهارمین دور مذاکرات غیرمستقیم میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا روز یکشنبه ۲۱ اردیبهشت (۱۱ مه) در مسقط، پایتخت عمان آغاز می‌شود. این دور از گفت‌وگوها در شرایطی برگزار می‌شود که برخلاف دوره‌های پیشین، تیم‌های فنی در مذاکرات حاضر نخواهند بود و رایزنی‌ها تنها در سطح مقامات ارشد دو طرف پیگیری می‌شود.
تأیید حضور تیم کارشناسی ایران؛ غیبت تیم‌های فنی آمریکا
در آستانه آغاز مذاکرات، «اسماعیل بقایی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، با تأیید حضور هیئت کارشناسی کشورمان، اعلام کرد: «هیئت اعزامی ایران متشکل از کارشناسان و متخصصانی است که برای این مرحله از گفت‌وگوها ضروری تشخیص داده شده‌اند و در راستای منافع عالیه کشور فعالیت می‌کنند.»
این در حالی است که پیش‌تر شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان در گزارشی به نقل از یک منبع مطلع مدعی شده بود که در این دور از مذاکرات، تیم‌های فنی به‌طور کامل غایب خواهند بود و گفت‌وگوها صرفاً میان مقامات ارشد انجام خواهد گرفت. بر اساس این گزارش، تمرکز مذاکرات فعلاً بر دستیابی به یک چارچوب کلی برای ادامه مسیر گفت‌وگوها قرار دارد.
تهدیدهای صریح آمریکا و موضع شفاف ایران
در آستانه این مذاکرات، «استیو ویتکاف» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در گفت‌وگویی با وب‌سایت «بریتبارت» هشدار داد که در صورت عدم حصول نتیجه در مذاکرات پیش‌رو، این مسیر متوقف خواهد شد و آمریکا گزینه‌های دیگری را مدنظر قرار خواهد داد. ویتکاف با لحنی صریح اظهار داشت: «هیچ‌گونه برنامه غنی‌سازی اورانیوم در ایران نباید وجود داشته باشد. این خط قرمز ماست. تأسیسات نطنز، فردو و اصفهان باید به‌طور کامل برچیده شوند.»
در مقابل، جمهوری اسلامی ایران ضمن رد چنین خواسته‌هایی، بر موضع اصولی خود در حفظ حقوق هسته‌ای‌اش تأکید کرده است. «سید عباس عراقچی»، وزیر امور خارجه ایران، در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) تصریح کرد: «ایران حق دارد به‌طور کامل چرخه سوخت هسته‌ای را در اختیار داشته باشد و این موضوع قابل مذاکره نیست.»
پیشنهاد آمریکا: انحلال برنامه هسته‌ای در برابر لغو تحریم‌ها
به گزارش روزنامه «وال‌استریت ژورنال»، ویتکاف به ایران پیشنهاد داده است که در صورت منحل کردن برنامه هسته‌ای خود و خریداری اورانیوم غنی‌شده از آمریکا برای مصارف صلح‌آمیز، واشنگتن حاضر است تحریم‌ها را لغو کرده و از گزینه نظامی صرف‌نظر کند. با این حال، مقامات ایرانی بارها تأکید کرده‌اند که حفظ سانتریفیوژها و زیرساخت‌های هسته‌ای، خط قرمز جمهوری اسلامی است.
ایران در پاسخ به مواضع متناقض دولت آمریکا، اعلام کرده است که تنها خواسته مشروع طرف مقابل یعنی راستی‌آزمایی صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران، قبلاً تحقق یافته و می‌تواند مبنای توافق باشد.
تحلیل یک اندیشکده اسرائیلی: افزایش تنش یا توافق موقت؟
«راز زیمیت» تحلیلگر ارشد اندیشکده امنیت ملی اسرائیل در تحلیلی هشدار داد که درخواست‌های حداکثری ویتکاف همراه با تهدیدات اخیر، می‌تواند شانس دستیابی به یک توافق موقت را افزایش دهد. او در یادداشتی نوشت: «چنین توافقی ممکن است موجب کاهش احساس فوریت در دو طرف شده و در طول زمان، روندی فرسایشی ایجاد کند که بدون پیشرفت اساسی، تنها به نهادینه‌سازی وضعیت موجود منجر گردد.»
زیمیت همچنین تأکید کرد که توافقی موقت می‌تواند موجب از دست رفتن آخرین فرصت‌ها برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه در ماه اکتبر شود.
عراقچی در دوحه و جده؛ رایزنی با همتایان عربی
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز شنبه با هدف شرکت در چهارمین دور گفت‌وگوهای ایرانی – عربی با عنوان «روابط قوی، منافع مشترک» وارد دوحه، پایتخت قطر شد. این نشست با مشارکت شورای راهبردی روابط خارجی ایران و مرکز مطالعات الجزیره برگزار می‌شود.
عراقچی پیش از این نیز در جده با همتای سعودی خود دیدار و درباره آخرین تحولات منطقه‌ای و روند گفت‌وگوهای غیرمستقیم تهران – واشنگتن رایزنی کرده بود.
پیام صریح ایران به سوئد
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در واکنش به اقدامات ضدایرانی اخیر دولت سوئد، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «روابط تاریخی ایران و سوئد دچار آسیب شده و رفتارهای اخیر مقامات سوئدی، از جمله توقف صادرات داروهای غیرتحریمی و اعطای تابعیت به یک فرد مجرم، نه قابل درک است و نه قابل توجیه.»
عراقچی در پایان تأکید کرد: «زمان آن رسیده است که از لفاظی‌های فرسوده عبور کرده و فصلی تازه در روابط تهران و استکهلم گشوده شود.»
سخن پایانی: مذاکراتی میان تهدید و تفاهم
دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در حالی در مسقط آغاز می‌شود که در کنار تشدید لفاظی‌ها و تهدیدها، نشانه‌هایی از تمایل به دستیابی به توافق نیز مشاهده می‌شود. جمهوری اسلامی ایران موضع خود را روشن بیان کرده و بر ادامه گفت‌وگوها بر پایه احترام متقابل، حقوق بین‌الملل و عدم دخالت در اصول حاکمیتی تأکید دارد.
نتیجه این دور از مذاکرات، نه‌تنها در تعیین مسیر آتی پرونده هسته‌ای ایران بلکه در آینده روابط منطقه‌ای و بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار خواهد بود.
برای پیگیری اخبار و تحلیل‌های بیشتر، کانال خبری کبنا نیوز را دنبال کنید: @kebnanewsir
تأیید حضور تیم کارشناسی ایران؛ غیبت تیم‌های فنی آمریکا
در آستانه آغاز مذاکرات، «اسماعیل بقایی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، با تأیید حضور هیئت کارشناسی کشورمان، اعلام کرد: «هیئت اعزامی ایران متشکل از کارشناسان و متخصصانی است که برای این مرحله از گفت‌وگوها ضروری تشخیص داده شده‌اند و در راستای منافع عالیه کشور فعالیت می‌کنند.»
این در حالی است که پیش‌تر شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان در گزارشی به نقل از یک منبع مطلع مدعی شده بود که در این دور از مذاکرات، تیم‌های فنی به‌طور کامل غایب خواهند بود و گفت‌وگوها صرفاً میان مقامات ارشد انجام خواهد گرفت. بر اساس این گزارش، تمرکز مذاکرات فعلاً بر دستیابی به یک چارچوب کلی برای ادامه مسیر گفت‌وگوها قرار دارد.
تهدیدهای صریح آمریکا و موضع شفاف ایران
در آستانه این مذاکرات، «استیو ویتکاف» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در گفت‌وگویی با وب‌سایت «بریتبارت» هشدار داد که در صورت عدم حصول نتیجه در مذاکرات پیش‌رو، این مسیر متوقف خواهد شد و آمریکا گزینه‌های دیگری را مدنظر قرار خواهد داد. ویتکاف با لحنی صریح اظهار داشت: «هیچ‌گونه برنامه غنی‌سازی اورانیوم در ایران نباید وجود داشته باشد. این خط قرمز ماست. تأسیسات نطنز، فردو و اصفهان باید به‌طور کامل برچیده شوند.»
در مقابل، جمهوری اسلامی ایران ضمن رد چنین خواسته‌هایی، بر موضع اصولی خود در حفظ حقوق هسته‌ای‌اش تأکید کرده است. «سید عباس عراقچی»، وزیر امور خارجه ایران، در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) تصریح کرد: «ایران حق دارد به‌طور کامل چرخه سوخت هسته‌ای را در اختیار داشته باشد و این موضوع قابل مذاکره نیست.»
پیشنهاد آمریکا: انحلال برنامه هسته‌ای در برابر لغو تحریم‌ها
به گزارش روزنامه «وال‌استریت ژورنال»، ویتکاف به ایران پیشنهاد داده است که در صورت منحل کردن برنامه هسته‌ای خود و خریداری اورانیوم غنی‌شده از آمریکا برای مصارف صلح‌آمیز، واشنگتن حاضر است تحریم‌ها را لغو کرده و از گزینه نظامی صرف‌نظر کند. با این حال، مقامات ایرانی بارها تأکید کرده‌اند که حفظ سانتریفیوژها و زیرساخت‌های هسته‌ای، خط قرمز جمهوری اسلامی است.
ایران در پاسخ به مواضع متناقض دولت آمریکا، اعلام کرده است که تنها خواسته مشروع طرف مقابل یعنی راستی‌آزمایی صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران، قبلاً تحقق یافته و می‌تواند مبنای توافق باشد.
تحلیل یک اندیشکده اسرائیلی: افزایش تنش یا توافق موقت؟
«راز زیمیت» تحلیلگر ارشد اندیشکده امنیت ملی اسرائیل در تحلیلی هشدار داد که درخواست‌های حداکثری ویتکاف همراه با تهدیدات اخیر، می‌تواند شانس دستیابی به یک توافق موقت را افزایش دهد. او در یادداشتی نوشت: «چنین توافقی ممکن است موجب کاهش احساس فوریت در دو طرف شده و در طول زمان، روندی فرسایشی ایجاد کند که بدون پیشرفت اساسی، تنها به نهادینه‌سازی وضعیت موجود منجر گردد.»
زیمیت همچنین تأکید کرد که توافقی موقت می‌تواند موجب از دست رفتن آخرین فرصت‌ها برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه در ماه اکتبر شود.
عراقچی در دوحه و جده؛ رایزنی با همتایان عربی
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز شنبه با هدف شرکت در چهارمین دور گفت‌وگوهای ایرانی – عربی با عنوان «روابط قوی، منافع مشترک» وارد دوحه، پایتخت قطر شد. این نشست با مشارکت شورای راهبردی روابط خارجی ایران و مرکز مطالعات الجزیره برگزار می‌شود.
عراقچی پیش از این نیز در جده با همتای سعودی خود دیدار و درباره آخرین تحولات منطقه‌ای و روند گفت‌وگوهای غیرمستقیم تهران – واشنگتن رایزنی کرده بود.
پیام صریح ایران به سوئد
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در واکنش به اقدامات ضدایرانی اخیر دولت سوئد، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «روابط تاریخی ایران و سوئد دچار آسیب شده و رفتارهای اخیر مقامات سوئدی، از جمله توقف صادرات داروهای غیرتحریمی و اعطای تابعیت به یک فرد مجرم، نه قابل درک است و نه قابل توجیه.»
عراقچی در پایان تأکید کرد: «زمان آن رسیده است که از لفاظی‌های فرسوده عبور کرده و فصلی تازه در روابط تهران و استکهلم گشوده شود.»
سخن پایانی: مذاکراتی میان تهدید و تفاهم
دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در حالی در مسقط آغاز می‌شود که در کنار تشدید لفاظی‌ها و تهدیدها، نشانه‌هایی از تمایل به دستیابی به توافق نیز مشاهده می‌شود. جمهوری اسلامی ایران موضع خود را روشن بیان کرده و بر ادامه گفت‌وگوها بر پایه احترام متقابل، حقوق بین‌الملل و عدم دخالت در اصول حاکمیتی تأکید دارد.
نتیجه این دور از مذاکرات، نه‌تنها در تعیین مسیر آتی پرونده هسته‌ای ایران بلکه در آینده روابط منطقه‌ای و بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار خواهد بود.
برای پیگیری اخبار و تحلیل‌های بیشتر، کانال خبری کبنا نیوز را دنبال کنید: @kebnanewsir
