چرا مذاکره غیرمستقیم؟؛ تکنیک مذاکراتی خاص آمریکایی ها / دلیل تازه بی اعتمادی به آمریکایی ها

کبنا ؛موضع‌گیری‌های مقام‌های ایرانی طی روزهای اخیر نشان می‌دهد تهران بدون تأثیرپذیری از راهبرد «مذاکره – تهدید» واشنگتن، مسیر «مذاکره غیرمستقیم» را برای تامین منافع ملی انتخاب کرده‌است؛ گزینه‌ای که متناسب با اهداف و راهبردهای طرف‌های مقابل انتخاب شده‌است.
به گزارش کبنا به نقل از همشهری آنلاین، در شرایطی که طی روزهای اخیر بحث نامه ‌نگاری میان تهران و واشنگتن همچنان در صدر موضوع‌های داغ محافل سیاسی – رسانه‌ای قرار دارد، کاخ‌سفید همچنان کوشیده با اهرم‌سازی از «مذاکره» برای تحت فشار قرار دادن تهران، جمهوری‌اسلامی را به پای میز مذاکره بکشاند؛ راهبردی که با بن‌بست مواجه شده و ایران ضمن آمادگی برای مقابله با هر تهدیدی با برگزیدن گزینه «مذاکره غیرمستقیم» پایبندی خود را به مسیر دیپلماسی نشان داده‌است.
بر این اساس هم بود که سرلشکر محمدباقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح روز یکشنبه با اشاره به جزئیاتی از پاسخ ایران به نامه ترامپ، تأکید کرد که کاخ‌سفید پاسخ خود را با توجه به «تدابیر» و «اوامر» رهبرمعظم‌انقلاب دریافت کرده‌است؛ تدابیری که با چند گزاره محوری همراه بوده است.
به‌گفته این مقام ارشد نظامی کشور، این تدابیر در چند محور کلی قابل بررسی است؛ ازجمله اینکه «ایران آغازگر جنگ نیست، اما هرگونه تهدید را با همه قوا پاسخ می‌دهد»، «پاسخ ما به هرگونه تعرض به حریم و منافع ایران کوبنده و جبران‌ناپذیر خواهد بود»، «تهران به‌دنبال آرامش در منطقه است»، «جمهوری‌اسلامی در مسئله‌ هسته‌ای به‌دنبال سلاح هسته‌ای نیست و نیازهای ملت خود را در هسته‌ای دنبال می‌کند»، «ایران مذاکره مستقیم نخواهد کرد، اما مذاکره غیرمستقیم ایرادی ندارد» و «شما (آمریکا) بدقول‌ترین و بدعهدترین طرف در مذاکرات گذشته بودید و لذا هیچ اعتمادی به شما وجود ندارد».
«بدعهدی» و «غیرقابل اعتماد» بودن طرف مقابل از اصلی‌ترین گزاره‌هایی است که «مذاکره غیرمستقیم» را به گزینه‌ای مطلوب در شرایط کنونی بدل کرده‌است. ازسوی دیگر رویکرد «تهدیدمحور» که طی روزها و هفته‌های اخیر بارها ازسوی طرف آمریکایی مورد استفاده قرار گرفته، زمینه‌ساز شکل‌گیری تناقض‌های اصولی در رویکردهای طرف مقابل شده و «مذاکره مستقیم» را به «گزینه‌ای بی‌معنا» تبدیل کرده‌است؛ موضوعی که روز یکشنبه ازسوی سیدعباس عراقچی، وزیر امورخارجه نیز مورد تأکید قرار گرفت.
دلایل بی اعتمادی به واشنگتن
یک کارشناس مسائل آمریکا در گفت‌وگو با همشهری آنلاین با تاکید بر اینکه در شرایط کنونی جمهوری‌اسلامی به‌شدت به آمریکا و شخص ترامپ بدبین است، گفت: این بی اعتمادی و بدبینی «مذاکره مستقیم» را به گزاره‌ای نامطلوب تبدیل کرده است.
امیرعلی ابوالفتح افزود: همان‌گونه که سردار محمد باقری، رئیس ستادکل نیروهای مسلح نیز تاکید کرده، در پاسخ ایران به نامه رئیس‌جمهور آمریکا تاکید شده است که شما بدعهدترین طرف مذاکراتی ما در گذشته بوده‌اید. این موضوع نشان می‌دهد ایران به آمریکا و به‌ویژه دولت ترامپ برای آغاز دور تازه‌ای از مذاکرات مستقیم اعتماد ندارد، چراکه تجربه نشان داده به آمریکا برای زیرپا نگذاشتن تعهداتش اطمینانی وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه یکی از مصداق‌های این بی‌اعتمادی، تجربه برجام است، اظهارکرد: این توافق ازسوی دولت اوباما امضا شد، اما دولت نخست ترامپ زیر میز توافق زد و به تعهدهای دولت آمریکا پایبند نماند.
ابوالفتح با بیان اینکه در روزهای اخیر نیز نمونه دیگری از چنین رویکردی را شاهد بوده‌ایم، عنوان کرد: واشنگتن از قرارداد تجاری میان آمریکا، کانادا و مکزیک خارج شد؛ قراردادی که ازسوی شخص دونالد ترامپ به امضاء رسیده بود. بنابراین بی‌اعتمادی کنونی ایران به آمریکا، محصول رفتارها و رویکردهایی است که طرف مقابل طی سال‌های اخیر در مواجهه با جمهوری‌اسلامی در پیش گرفته است.
تکنیک مذاکراتی تهدید محور
این کارشناس مسائل آمریکا ادامه داد: با توجه به اینکه ایران هنوز تصویر روشنی از میزان آمادگی واشنگتن برای مذاکره و توافق با تهران ندارد، احتمالا جمهوری اسلامی یک ارزیابی اولیه از عزم کاخ‌ سفید در این زمینه انجام خواهد داد.
ابوالفتح با بیان اینکه معتقدم چنانچه مذاکره‌کنندگان این پیام را مخابره کنند که آمریکایی‌ها برای توافق با ایران مصمم هستند و رویکرد سازنده‌ای در پیش گرفته‌اند، احتمال تغییر در رویکردهای مذاکراتی نیز وجود دارد، تصریح کرد: اما در شرایط کنونی «مذاکره غیرمستقیم» تنها گزینه موجود در فرایند پیش رو به‌ حساب می‌آید.
وی همچنین با تاکید بر اینکه باید رویکرد «تهدیدمحور» دولت آمریکا را نیز مدنظر قرار داد، گفت: اینکه کاخ سفید «مذاکره» را در سایه «تهدید» انجام می‌دهد، جزو خصلت‌های دولت این کشور است؛ راهبردی که در روزهای اخیر در جنجال تعرفه‌ها نیز شاهد نمود دیگری از آن بوده‌ایم.
ابوالفتح اضافه کرد: یکی از دلایل اتخاذ چنین رویکردی از این «تکنیک مذاکراتی» مدنظر آمریکایی‌ها نشات می‌گیرد که معتقدند مذاکره زمانی به نتیجه می‌رسد که طرف مقابل در شرایط تهدید قرار گیرد؛ راهبردی که در مواجهه با بسیاری از کشورها به‌کار گرفته شده‌است.