خاطرات تلخ و شیرین یک داور ملی کهگیلویه و بویراحمد/ نعمتی: عاشق قضاوت بودم، اما به حقم نرسیدم / داوری نیاز به حمایت و آموزش دارد، نه روابط / کولینا الگوی داوری و حجازی اسطوره قلب‌هاست / اوری برایم رسالت عدالت‌طلبی بود

کبنا ؛علی نعمتی، داور پیشکسوت کهگیلویه و بویراحمد، سال‌ها با عشق و تعهد در سرما و گرما قضاوت کرد، اما آیا به آنچه شایسته‌اش بود رسید؟ در این بخش، با زندگی و انگیزه‌های این داور ملی آشنا می‌شویم.
به گزارش کبنا نیوز، علی نعمتی سال‌های سال به‌عنوان داوری فعال و پرتلاش در عرصه قضاوت فوتبال در شهرستان کهگیلویه، استان کهگیلویه و بویراحمد و سطح کشور فعالیت داشتند. ایشان با عشق و علاقه‌ای بی‌حد، در سرما و گرما و با وجود همه سختی‌ها و مشکلات، به‌عنوان کمک‌داوری مسلط، قانون‌مند و منصف در مسابقات باشگاهی مختلف در سطوح شهرستانی، استانی و کشوری حضوری چشمگیر داشتند. آقای نعمتی اغلب اوقات در سفر بودند و علی‌رغم خطرات جاده‌ای و مشکلات ناشی از سفرهای مداوم، از شهری به شهر دیگر و از استانی به استان دیگر برای انجام وظیفه قضاوت در رفت‌وآمد بودند. ایشان به‌واقع عاشق قضاوت و خدمت به جامعه داوری و ورزش بودند.
نعمتی سرانجام پس از سال‌ها تلاش در کسوت داوری و پوشیدن لباس مقدس قضاوت، با بوسه بر سوت و پرچم داوری، از دنیای قضاوت خداحافظی کردند. اما حقیقت تلخی که درباره این داور پرتلاش باید گفت، این است که با وجود سابقه درخشان و همکاری‌های گسترده در سطح شهرستان کهگیلویه، استان کهگیلویه و بویراحمد و حتی مسابقات کشوری، به‌ویژه در رده‌های سنی مختلف، هرگز به آنچه شایسته‌اش بودند، نرسیدند. شاید بتوان دلایل اصلی این موضوع را در عدم اجرای صحیح ضوابط و جایگزینی روابط به‌جای شایستگی‌ها جست‌وجو کرد.
بر آن شدیم تا با این داور فعال، به‌روز و پیشکسوت ارزشمند گفت‌وگویی داشته باشیم و دیدگاه‌ها و نظرات ایشان را منعکس کنیم.
لطفاً درباره بیوگرافی خود برای مخاطبان توضیح دهید:  
اینجانب علی نعمتی، متولد سال ۱۳۶۲ هستم. دوران ابتدایی را در مدرسه شهید مدرس، دوره راهنمایی را در مدرسه ارشاد و دوره دبیرستان را در مدرسه امیرکبیر گذراندم. همچنین دوره پیش‌دانشگاهی را در مرکز آموزشی آیت‌الله خامنه‌ای به پایان رساندم. دارای مدرک کاردانی تربیت بدنی هستم و هم‌اکنون دانشجوی سال آخر کارشناسی مدیریت می‌باشم.
چگونه به ورزش علاقه‌مند شدید و مشوق شما چه کسی بود؟
از کودکی به ورزش علاقه‌مند بودم. فضای خانوادگی ما ورزشی بود و این موضوع تأثیر زیادی در گرایش من به ورزش داشت. همچنین معلمان ورزش در دوران مدرسه نقش مهمی در تقویت علاقه من به فعالیت‌های ورزشی ایفا کردند.
چرا کسوت مقدس داوری را انتخاب کردید؟
از همان ابتدای ورودم به عرصه فوتبال، حس عدالت‌طلبی و علاقه به برقراری نظم مرا به سمت داوری سوق داد. داوری را نه‌تنها یک حرفه، بلکه رسالتی می‌دیدم که نیازمند بی‌طرفی، صداقت و دقت است.
آیا انتظاراتی که از داوری داشتید، برآورده شد؟
بخشی از انتظاراتم محقق شد؛ کسب تجربه، شناخت بیشتر و افتخار حضور در سطوح بالای قضاوت از جمله دستاوردهایم بود. بااین‌حال، برخی موانع مانع از تحقق کامل اهدافم شدند، اما هرگز از مسیری که انتخاب کرده‌ام پشیمان نیستم.
در چه سالی وارد عرصه داوری شدید و اولین درجه داوری را در چه سالی و کجا گذراندید؟
در سال ۱۳۸۱ وارد دنیای داوری شدم. اولین دوره درجه سه داوری را در همان سال در شهر یاسوج، زیر نظر استاد محمد ریاحی با موفقیت گذراندم.
آیا پیش از داوری به ورزش مشغول بودید؟ و بیشتر در کدام رشته‌ها فعالیت داشتید؟
بله، پیش از داوری به‌صورت جدی در رشته فوتبال فعالیت می‌کردم. همچنین مدتی در رشته دوومیدانی تمرین داشتم، اما فوتبال همیشه عشق اصلی من بوده است.
چگونه وارد دنیای داوری شدید و مشوقان شما در این مسیر چه کسانی بودند؟
با توصیه یکی از معلمان ورزش دوران دبیرستان، وارد کلاس‌های داوری شدم. در آن زمان، اساتیدی همچون استاد کریم دادرس، ایرج سخن‌سنج و استاد خداداد افشاریان از مشوقان اصلی من بودند.
برای رسیدن به درجه داوری ملی فوتبال زحمات زیادی کشیدید. چرا داوری را ادامه ندادید و چه موانعی بر سر راهتان قرار گرفت؟
بله، تلاش‌های بسیاری انجام دادم و تا آستانه حضور در رده‌های بالاتر قضاوت پیش رفتم. اما کمبود حمایت کافی، مشکلات ساختاری در داوری استان و نبود فرصت‌های مناسب برای رشد، باعث شد که مسیر داوری‌ام را تا قضاوت در لیگ دسته دوم کشور ادامه دهم.
 قطعاً خاطرات متنوعی در کسوت داوری دارید؛ لطفاً به چند خاطره اشاره کنید.
یکی از خاطره‌انگیزترین لحظات، قضاوت فینال یک تورنمنت منطقه‌ای در هوای بارانی و شرایط دشوار بود که با موفقیت انجام شد. همچنین بارها پس از مسابقات، بازیکنانی با قدردانی از عدالت در قضاوت به سراغم آمدند که برایم بسیار شیرین و به‌یادماندنی بود.
به‌عنوان یک پیشکسوت داوری فوتبال کشور، از فدراسیون فوتبال و دپارتمان داوری چه درخواستی دارید و چه پیشنهاداتی برای پیشرفت داوری ارائه می‌دهید؟
درخواستم این است که به آموزش مستمر و حمایت از داوران جوان توجه بیشتری شود. داوری نیازمند بازسازی ساختاری است و باید بستری فراهم گردد تا داوران مستعد در سراسر کشور فرصت رشد پیدا کنند.
نظرتان درباره نقش کمک‌داور ویدئویی (VAR) در مسابقات فوتبال چیست؟
VAR گامی بزرگ به‌سوی برقراری عدالت در فوتبال است. البته، بهره‌برداری از آن نیازمند زیرساخت‌های دقیق و نیروی انسانی آموزش‌دیده است تا تأثیر مثبت آن در کشورمان نیز به‌خوبی نمایان شود.
آیا پس از بازنشستگی از سوی مقامات فوتبال استان از شما سراغی گرفته شد؟
متأسفانه خیر. با وجود سال‌ها خدمت در عرصه داوری، بازنشستگی‌ام با بی‌توجهی همراه بود که این موضوع برایم تلخ و ناراحت‌کننده بود.
آیا از عملکرد مسئولان گذشته داوری و فدراسیون‌ها راضی بودید؟ اگر نقدی دارید، در چه زمینه‌ای است؟
در برخی مقاطع، شاهد کم‌توجهی به مناطق کمتر برخوردار بودیم. انتظار می‌رفت عدالت در انتخاب و ارتقای داوران رعایت شود، اما این موضوع همیشه محقق نشد.
آیا تعداد کل قضاوت‌هایتان را می‌دانید و آیا حق‌الزحمه‌ها رضایت‌بخش بود؟
در طول دوران داوری‌ام، حدود ۴۰۰ مسابقه را قضاوت کردم. حق‌الزحمه‌ها در گذشته بسیار ناچیز بود و بیشتر عشق و علاقه ما را در این مسیر نگه می‌داشت تا مسائل مالی.
یک داور موفق باید چه خصوصیاتی داشته باشد؟
صبر، تمرکز بالا، آمادگی جسمانی، تسلط کامل بر قوانین و قدرت تصمیم‌گیری در لحظات حساس، از ویژگی‌های ضروری یک داور موفق است.
چه توصیه‌ای برای داوران جوان در آغاز راه دارید؟
با انگیزه و پشتکار پیش بروند، تحت تأثیر فشارها قرار نگیرند و همواره به‌روز و آماده باشند. داوری مسیری دشوار اما افتخارآفرین است.
در امر قضاوت بیشتر با چه داورانی همکار بودید؟
در سطح استان کهگیلویه و بویراحمد با استاد خیرالله باقری، مرحوم ناصر ارجمند و ایرج سخن‌سنج همکاری داشتم و در سطح کشور افتِخار کمک‌داوری برای داورانی چون یاسر همرنگ و موعود بنیادی‌فر را داشته‌ام.
موانع و مشکلات پیشرفت داوری را در چه می‌دانید؟
نبود حمایت مستمر، عدم ارائه فرصت‌های برابر و ضعف در ساختار آموزشی داوری از مهم‌ترین موانع پیشرفت این حوزه هستند.
آیا از اعتراض‌ها و هیجانات تماشاگران یا تیم‌ها خاطره‌ای دارید؟
بله، در یک مسابقه حساس، تیم میزبان به شدت به یکی از تصمیم‌هایم اعتراض کرد. اما پس از بازبینی فیلم بازی، خودشان به دلیل تصمیم صحیح از من عذرخواهی کردند که لحظه‌ای به‌یادماندنی بود.
تفاوت‌های عمده داوری گذشته و حال را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
امروزه امکانات فنی پیشرفته‌تر، قوانین به‌روزتر و نظارت‌های دقیق‌تر به داوری اضافه شده است. با این حال، فشار روانی بر داوران افزایش یافته است. در گذشته، بیشتر به شخصیت و اقتدار داور اتکا می‌شد.
آیا پیش آمده که در جریان قضاوت متوجه اشتباه خود شوید؟ در آن لحظه چه احساسی داشتید؟
بله، در یک بازی به دلیل زاویه دید محدود، تصمیم نادرستی گرفتم. احساس سنگینی و ناراحتی داشتم، اما تلاش کردم با حفظ آرامش و تمرکز، قضاوت را ادامه دهم.
در حال حاضر بهترین داور و کمک‌داور ایرانی را چه کسانی می‌دانید؟
در حال حاضر، پیام حیدری را یکی از بهترین داوران و محمدرضا منصوری را از کمک‌داوران برجسته کشور می‌دانم.
در چه سالی ازدواج کردید و حاصل این ازدواج چند فرزند است؟
در سال ۱۳۸۷ ازدواج کردم و حاصل این ازدواج سه فرزند عزیز است.
بهترین قضاوت‌تان در چه مسابقه‌ای بوده است؟
قضاوت فینال مسابقات لیگ برتر استان با حضور استاد افشاریان و غلام آموزگار، دو تن از داوران لیگ برتر کشور، و همچنین قضاوت بازی تیم‌های نفت امیدیه و کاسپین قزوین به داوری یاسر همرنگ برای صعود به لیگ دسته اول، از بهترین قضاوت‌هایم بودند.
برای آمادگی روحی، روانی و جسمانی داور چه پیشنهاداتی دارید؟
داور باید مانند یک ورزشکار حرفه‌ای، تمرینات منظم جسمانی داشته باشد، بر ذهن خود مسلط باشد و از نظر روانی برای مدیریت تنش‌های بازی آماده شود.
نظرتتان درباره شعار «شهر ما، خانه ماست» چیست؟
شعار بسیار زیبایی است. اگر همه ما با این نگاه به شهر و جامعه خود بنگریم، قطعاً محیطی سالم‌تر و آبادتر خواهیم داشت.
غذای مورد علاقه‌تان چیست؟
قورمه‌سبزی غذای محبوب من است، به‌ویژه اگر با دست‌پخت مادرم باشد.
اوقات فراغت‌تان را چگونه می‌گذرانید؟
مطالعه، تماشای فوتبال و گاهی سفرهای کوتاه خانوادگی، برنامه‌های اصلی من در اوقات فراغت هستند.
از کدام فیلم‌های سینمایی بیشتر لذت می‌برید؟
فیلم‌های اجتماعی و ورزشی را بیشتر می‌پسندم، به‌خصوص آثاری که به زندگی و چالش‌های انسان‌ها می‌پردازند.
آیا دوست دارید فرزندانتان نیز وارد داوری شوند؟
اگر علاقه داشته باشند، با تمام وجود از آن‌ها حمایت می‌کنم. داوری مکتب زندگی است و درس‌های بزرگی به همراه دارد.
چند سال در عرصه داوری فعال بودید و آیا از عملکردتان راضی هستید؟
حدود ۲۰ سال در عرصه داوری فعالیت داشتم و موفق به کسب مدرک داوری درجه ملی فوتبال شدم. در مجموع از عملکردم رضایت دارم، هرچند همیشه جای پیشرفت وجود دارد.
کمیته داوران موفق باید دارای چه خصوصیاتی باشد؟
کمیته داوران باید شفاف، عدالت‌محور و متعهد به آموزش و حمایت از داوران باشد. انتخاب‌ها باید بر اساس شایستگی انجام شود، نه روابط.
لطفاً نظرتان را درباره افراد زیر به اختصار بیان کنید:
پیرلوئیجی کولینا:
نماد داوری مدرن و استاندارد. چهره‌ای ماندگار و الگویی بی‌نظیر برای داوران سراسر جهان.
حشمت مهاجرانی:
استاد برجسته فوتبال ایران. با تفکر حرفه‌ای و شخصیتی کاریزماتیک، پایه‌گذار دوران طلایی فوتبال ملی بود.
شادروان ناصر حجازی:
اسطوره اخلاق و ورزش. دروازه‌بانی که با شخصیت والای خود در قلب مردم جاودانه شد.
شادروان پرویز دهداری:
مرد اخلاق فوتبال ایران. مربی‌ای که صداقت و اصول را فدای نتایج نکرد.
شادروان فریدون داوری:
از بزرگان شعر و موسیقی لری استان کهگیلویه و بویراحمد.
جناب آقای اسماعیل دژه:
اسطوره‌ای در ورزش ناشنوایان استان و کشور. حضور ایشان در جام جهانی فوتسال، الگویی بی‌نظیر برای ورزشکاران استان بود.
علی نعمتی (ترنجیده):
داوری که همواره تلاش کرد حق را به حق‌دار برساند و عدالت را در قضاوت رعایت کند.
جناب آقای نعمتی، با تشکر بی‌نهایت از شما که در این مصاحبه افتخار حضور دادید و با صبر و حوصله به تمامی سؤالات ما پاسخ دادید. در پایان، اگر سخن ناگفته‌ای دارید، بیان فرمایید:
در پایان، از استاد سیدابوصالح دانشفر، پیشکسوت ارزشمند عرصه فوتبال، به خاطر این مصاحبه صمیمانه کمال تشکر و قدردانی را دارم. امیدوارم ایشان هر کجا هستند، سلامت و تندرست باشند.
------------------------------------------
گفت‌وگو از سیدابوصالح دانشفر
کهگیلویه، دهدشت
تیرماه ۱۴۰۴